Erişilebilirlik

Mısır'la İran Arasında Yakınlaşma


Mısır'la İran Arasında Yakınlaşma
Mısır'la İran Arasında Yakınlaşma

Mısır ve İran arasında esen soğuk rüzgarlar artık geride kaldı. İran Dışişleri Bakan yardımcısının yakında Kahire'ye gitmesi bekleniyor. İran ve Mısır dışişleri bakanlarının da Bağlantısız Ülkeler zirvesinde görüşecekleri bildiriliyor.

İran ve Mısır arasında 30 yıldır eşine rastlanmamış bir olay geçtiğimiz aylarda gerçekleşti. İki İran donanma gemisi Mısır'ın Süveyş Kanalı’ndan geçerek Akdeniz'e girdi. Bu kendi başına olay sayılmaz. Ancak donanma gemilerinin geçişi iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden canlanmasını simgeliyor.

Daha önceleri Mısır ve İran evlilik bağıyla yakındı. İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile 1939 yılında evlendi. Çift daha sonra boşandı. İki ülke 1979 İran İslam devrimine kadar diplomatik ilişkileri devam ettirdi.

Mısır, İran'ı terkeden Şah'ı barındırıp, İsrail ile Camp David anlaşmasını imzalayınca Tahran, ilişkileri dondurma kararı aldı.

İki ülke Hüsnü Mübarek'in 30 yıllık iktidarı boyunca birbirine mesafeli durdu. Mübarek’in gösteriler sonrası istifa etmesi yeni bir dönüm noktası oldu.

Son aylarda Mısır'da ordu İran ile ilişkileri yumuşatma sürecine girdi. Bu değişimin bir yönü Mısır'ın Filistinli el Fetih ve Hamas arasında anlaşma sağlanmasında arabulucuk yapması. Bu anlaşma İran tarafından da destekleniyor. Potomac Enstitüsü uzmanlarından Tevfik Hamid’e göre, anlaşma, Mısır'ın geleneksel arabulucu rolünü yeniden kazanmasını hedefliyor. Hamid şunları söylüyor:

"Araplar ve Filistinliler Mısır'ı Mübarek döneminde Amerika ve İsrail yanlısı ve Filistin karşıtı olarak görüyordu. Mısır'ın Arap dünyasındaki lider rolü zayıflamıştı. Mübarek sonrası yeni sistem ya da rejim geldiğinde Mısır bu liderlik rolünü yeniden kazanmak istedi. En çabuk yol Hamas ve el Fetih'i bir araya getirmekti."

Mısır hükümeti, halka, İran ile ilişkileri normalleştirmek istediğini ancak bunun kucaklaşmak anlamına gelmediğini söylüyor. Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mehna Bakhum İran'a bir komşu gözüyle baktıklarını ve komşuyla normal ilişkiler sürdürmeleri gerektiğini söyledi. Sözcüye göre İran, Mübarek rejiminde olduğu gibi düşman sayılmıyor, ancak dost ülke demek de doğru değil.

İran ve Hamas ile daha sıcak ilişkiler Mısır için sadece dış politika girişimi değil. Bu değişim bir zamanlar yasaklı olan ve Hamas'ı destekleyen Müslüman Kardeşler'in Mısır'da seçim öncesi dönemde ne kadar etkili olduğunu da ortaya koyuyor. Ali Rıza Nadir RAND düşünce kuruluşu uzmanı. Nadir şu yorumda bulunuyor:

"Mısır ve Hamas yakınlaşıyor. Mısır Gazze sınırını açıyor. Müslüman kardeşler Hamas'ın bir çok açıdan destekçisi. Bu grup Mısır siyasetinde çok etkili olacak."

Diğer uzmanlar Kahire'nin İran ile ilişkileri geliştirirken bazı ülkelerden tepki topladığına dikkati çekiyor. Mısır bu ülkelere güvence vermek ihtiyacı hissediyor. Michele Dunne Carnegie Endowment Vakfı’nda uzman. Dunne şöyle konuşuyor:

"Mısır, Suudi Arabistan, İsrail ve Amerika'dan kaygılandıklarına dair yorumlar alıyor. Mısır hükümeti bu kaygıları gidermek için harekete geçti. Mısır Başbakanı kısa süre önce Suudi Arabistan'a gitti ve İran’la ilişkileriyle ilgili soruları yanıtladı."

Mısır Dışişleri Bakanı Nebil el Arabi, Washington Post gazetesine yaptığı açıklamada, ülkesinin İran ile yumuşayan ilişkilerinin Washington ile soğuma anlamına gelmediğini söyledi.



STÜDYO VOA

Adams soruşturmasında sorgulanacak yeni Türk işadamları var mı? – 30 Eylül
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG