Yaşanan can kayıpları ve savunma bütçelerinde kesintiye gitme kararları NATO üyeleri için Afganistan’da görev yapmayı her geçen gün zorlaştırıyor. Buna rağmen, özellikle ABD ve Fransa’dan gelen açıklamaların hemen ertesinde Brüksel’de bir araya gelen NATO savunma bakanları, Lizbon Zirvesi’nde üzerinde anlaştıkları takvime bağlı kalacaklarını teyit ettiler. Bu da Afganistan’dan son NATO askerinin 2014 sonunda ayrılacağı anlamına geliyor. Ancak NATO bayrağı altında görev yapan güçler kademeli olarak muharebe görevlerini terk ederek destek görevi üstlenecek. Bu yol haritası bağlamında geçiş sürecinin hızlanmasının öngörüldüğü 2013, NATO açısından kritik bir öneme sahip olacak.
Geçiş sürecinin, “güvenlik ve alan gerçekleri” doğrultusunda şekilleneceğinin altını çizen NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, savaş pozisyonunun kademeli olarak bırakılacağını, bunun da üye ülkeler arasındaki danışmalar ve belli bir koordinasyon sonucunda gerçekleştirileceğini söyledi. Rasmussen, 2013’te savaş pozisyonunun tamamen bırakılmasına kapıyı açık bıraksa da bu konuda nihai kararın alınmadığını belirterek, “Geçiş sürecinin tamamlanabilmesi için Afgan güçlerine sorumluluğun önceden verilmesi gerekiyor. Bunun ne zaman yapılacağı henüz net değil. Nihai karar Chicago’da alınacak. Gelişmelere bağlı olarak 2013’te yapılabilir” dedi. Geçiş sürecinin “şart temelli” olacağını ifade eden Rasmussen, “Hepimizin umudu sahadaki güvenlikte hızlı iyileşme olması” diye konuştu. Bunun olması halinde NATO güçlerinin görev değişiminin daha hızlı olacağı da Rasmussen’in vurguları arasında yer aldı.
Rasmussen, güvenlik şartlarına bağlı olarak gerçekleştirilecek devrin en iyi ihtimalle tüm bölgelerde 2013 yılında tamamlansa bile NATO askerlerinin muharip güç olarak operasyonlara katılmaya devam edeceğini kaydetti.
ABD Savunma Bakanı Leon Panetta ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, son açıklamalarında Afganistan’daki NATO güçlerinin 2013’te muharip pozisyonlarına son vermesinden yana tavır koymuştu. Ancak bu yaklaşım NATO üyeleri arasında sorun yarattı. Rasmussen’in açıklamalarındaki mesajların da görüş ayrılıkları ışığında şekillendiğini söylemek mümkün.
