Küba ile yıllardır kesik olan ilişkilerin ne Küba’ya ne de Amerika’ya fayda sağlamadığını belirten Başkan Barack Obama, ilişkilerin normalleşmesine yönelik ilk adımı attı. Obama, normalleşme sürecini Beyaz Saray’da açıkladı.
Siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda normalleşmeyi öngören tarihi karar, beş yıldır Küba’da hapis yatan Alan Gross adlı Amerikalı’nın serbest bırakılmasıyla aynı zamana denk geldi. Gross’un serbest bırakılmasına karşılık Amerika’nın da casusluk suçuyla hapis yatan üç Kübalı'yı serbest bıraktığı bildirildi.
Küba ile ilişkilerin normalleştirilmesi süreciyle ilgili olarak yaptığı açıklamada Başkan Obama “Bu normalleşmenin Küba halkına daha fazla yarar sağlayacağı görüşündeyim. Artan ticari ilişkiler hem Amerikalılar, hem de Kübalılar için yararlı olacak” dedi.
Obama ABD’nin Havana’da büyükelçilik açacağını da bildirdi.
Küba Cumhurbaşkanı Raul Castro da Obama’nın Amerikan halkına seslendiği aynı saatte Küba halkına Amerika ile normalleşme sürecine giren ilişkiler hakkında bir konuşma yaptı.
Ambargo
Raul Castro’nun 2010 yılında cumhurbaşkanlığını kardeşi Fidel Castro’dan devralmasıyla Başkan Obama da iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmeye yönelik adımlar atmaya başladı. Küba’da yakınları bulunan Amerikalılar'a yönelik finansal ve seyahat alanlarındaki kısıtlamaları hafifleten Başkan Obama, yıllardır süregelen ambargonun kaldırılmasına karşı çıktı.
1960 yılında Komünist yönetime geçen Küba’da Amerika’ya ait mal varlıklarına el koyulması ve insan hakları ihlalleri nedeniyle Amerika Küba’ya karşı ticari ambargo uygulama kararı almış, kararla birlikte iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler de tamamiyle kopmuştu.
Obama yönetiminin Küba’nın son zamanlarda insan haklarında gösterdiği iyileşme nedeniyle ilişkileri normalleştirmeye ve hatta ambargoyu kaldırmaya yöneldiği belirtiliyor.
Obama, Küba’ya uygulanan ticari ambargoyu tek taraflı kaldırıp, Amerikan vatandaşlarının serbestçe Küba’ya seyahat edebilmelerini sağlama yetkisine sahip. Küba’nın terörizme destek veren ülkeler listesinde olması iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri olumsuz yönde etkileyen diğer bir etken.
Başkan Obama Beyaz Saray’dan yaptığı açıklamada Dışişleri Bakanlığı’na bu konuda yeni bir değerlendirme yapması için talimat verdiğini belirtti. Dışişleri Bakanı Kerry de konu ile ilgili yaptığı yazılı açıklamada Dışişleri Bakan Yardımcısı Roberto Jacobson’un iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik toplantıları devam ettirmek üzere Ocak ayında Küba’ya gideceğini belirtti. Kerry, 60 yıl sonra Küba’ya ayak basacak olan ilk Dışişleri Bakanı olmayı dört gözle beklediğini de söyledi.
Normalleşme Süreci
Başkan Barack Obama normalleşme süreci kapsamında öncelikle kopan diplomatik ilişkileri yeniden kuracaklarını ve Küba ile göçmenlik, narkotik suçlarla mücadele, çevre yasaları ve insan kaçakçılığı gibi konuları ele alacaklarını belirtti.
Obama, diplomatik ilişkilerle birlikte seyahat ve finans alanındaki kısıtlamaları da kapsayacak olan süreçte hedefin Küba halkı ve sivil toplum kuruluşlarıyla olan ilişkilerin geliştirilmesi olduğunu ifade etti.
Normalleşme ile birlikte Küba’da son derece kısıtlı ve pahalı olan telekomünikasyon hizmetlerinin dünya pazarına açılacağı belirtiliyor.
Normalleşme Karşıtları
Başkan Obama’nın Küba ile ilgili tarihi kararı bazı kesimler tarafından farklı yorumlandı. Küba’dan kaçarak Amerika’da sürgünde yaşayan, siyasi ve ekonomik anlamda durumu iyi olan Küba’lıların bu gelişmeye farklı tepki vermeleri bekleniyor.
Demokrat Partili Senatör Dick Durbin Amerikalı mahkum Alan Gross’un serbest bırakılması için yapılan gizli görüşmelerin yaklaşık bir yıl sürdüğünü ve Papa’nın bu görüşmelerde önemli rol oynadığını belirtti. Başkan Obama’da yaptığı açıklamada Papa’ya yardımlarından ötürü teşekkür etti.
Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanlığını önümüzdeki yıl Demokratlardan devralacak olan Bob Corker, Amerika’nın bu normalleşme sürecine karşılık Küba’nın Amerika için neler yapacağını merak ettiğini ve bu konuyu önümüzdeki yıl bizzat ele alacağını belirtti.
Şu anda Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı olan Demokrat Partili Robert Menendez ve bazı senatörler hem normalleşme sürecine hem de Küba’lı mahkumların Amerikalı mahkum ile takasına kesinlikle karşı olduklarını açıkladı.
