Suudi Arabistan’ın, muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Konsolosluk binasında öldüğünü itiraf etmesi, uluslararası kamuoyunu tatmin etmek için yeterli olmadı. Dünyadan bu itirafa tepki yağarken, Fransa, Almanya ve İngiltere Dışişleri Bakanları ortak bir açıklama yaparak, "Suudi Arabistan’ın, Kaşıkçı’nın konsolosluk binasında öldüğünü doğrulaması beklense de tam bir şok. Hiçbir gerekçe bu cinayeti haklı kılamaz. Kınıyoruz" ifadesini kullandı.
Fransa, Almanya ve İngiltere Dışişleri Bakanları, açıklamada basın özgürlüğü ve bu özgürlüğün savunulmasının kendi ülkeleri için bir öncelik olduğunu vurguladılar ve "Koşullar ne olursa olsun gazetecilerle ilgili tehdit, saldırı veya cinayetler kabul edilemez. Ailesi, yakınları ve arkadaşlarına en samimi başsağlığı dileklerimizi iletiyoruz" ifadelerini kullandılar.
Suudi Arabistan'ın ön sonuçları içeren açıklamasını not aldıklarını ancak halen, ortaya konan varsayımların ötesinde, 2 Ekim'de tam olarak ne olduğunun açıklığa kavuşturulması ihtiyacının aciliyet içerdiğini dile getiren Dışişleri Bakanları söyle devam etti:
"Açıklamaların güvenilir olması için kanıtlarla birlikte ortaya konması gerekir. Bu nedenle, gerçeği kapsamlı, şeffaf ve güvenilir bir şekilde ortaya koymak için daha fazla çabaya ihtiyaç duyulduğunu vurgulamak isteriz. Ne olduğuna ve aynı zamanda böyle olağan dışı bir olayın tekrar gerçekleşemeyeceğine dair güvenilir kanıtlara dayalı, ek açıklamalardan sonra nasıl hareket edeceğimize karar vereceğiz. Bu nedenle, sorumlulukların net bir şekilde ortaya konulup, faillerin gerçek bir yargılama bağlamında yanıt vermesine kadar soruşturmanın takip edilmesini talep ediyoruz. Bunun için Suudi yetkililerle yakın temas halinde kalacağımızı bildiririz. "
Riyad neden inandırıcı bulunmadı?
Riyad’dan yapılan açıklamalar birbiriyle çelişiyor. Önce Kaşıkçı’nın ‘konsolosluk binasından çıktığını’, ardından ‘konsolosluk binasında öldüğünü’ açıklayan Riyad rejiminin olaya ilişkin çelişkili ve eksik açıklaması, gazetecilik meslek örgütlerini, uluslararası kuruluşları ve batı ülkelerini ikna etmek için yeterli olmadı.
Riyad Başsavcısı Saud El Macib’in konsoloslukta Kaşıkçı ile yetkililer arasında kavga çıktığını ve aldığı yumruklar nedeniyle Kaşıkçı’nın öldüğünü açıklaması, buna karşılık Riyad rejimine yakın isimlerden bir düşünce kuruluşunun yöneticisi Ali Şihabi’nin, Kaşıkçı’nın kavga nedeniyle yumruklar sonucunda değil, boğularak öldürüldüğünü dile getirmesi, Riyad'ın inandırıcılığını iyice zayıflattı.
Bu çelişkili açıklamaların ardından, Pazar günü de, dünyadan birbiri ardına tepki yağdı. Kanada, "Riyad’ın açıklaması ne inandırıcı ne de tutarlı" derken, Almanya "yetersiz", Fransa "yanıtlanmayan pek çok soru işareti var" dedi. Avrupa Birliği, "kapsamlı ve şeffaf bir soruşturma" talep etti.
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma süreci Brexit’ten sorumlu bakanı Dominic Raab, Suudi Arabistan’ın açıklamasının güvenilir olmadığını söyledi.
İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye konuşan Raab, Avrupa hükümetlerinin Riyad’ın açıklamalarına karşı tavrının daha zorlayıcı olduğunu da belirtti.
Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire de, Riyad yönetiminin yaşananları açıklamasını olumlu bir gelişme olarak karşıladıklarını, ancak soruşturmanın tüm yönleriyle şeffaf bir şekilde yürütülmesi gerektiğini dile getirdi.
Uluslararası soruşturma talebi
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Başkanı Christophe Deloire, Twitter hesabından, "Kesin olan tek şey, Cemal Kaşıkçı, Suudiler tarafından İstanbul’daki konsolosluk binasında öldürüldü. Uluslararası toplumdan, Kaşıkçı’nın ölümüne ilişkin tüm gerçekleri öğrenene kadar, Suudi Arabistan üzerindeki baskıları kararlı ve güçlü bir şekilde sürdürmelerini istiyoruz" mesajını paylaştı.
Uluslararası Af Örgütü de, Suudi rejiminin tüm olayı örtbas etme girişimlerinin engellenmesi için uluslararası bir soruşturma açılması talebini yineledi.
