ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ çatışmasının sonlandırılması amacıyla bugün başkent Washington’da iki ülkenin dışişleri bakanlarıyla ayrı ayrı görüştü. ABD Başkanı Donald Trump konuya ilişkin yaptığı açıklamada "Neler olacağını göreceğiz. ABD'de yaşayan çok sayıda Ermeni kökenli var. Yardım edeceğiz" ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov’la yaklaşık 40 dakika görüştü. Bayramov ayrıldıktan sonra Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan, ABD Dışişleri Bakanlığı’na gitti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus, Pompeo'nun her iki bakanla ayrı ayrı yaptığı görüşmeye ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Açıklamada, Bakan Pompeo'nun şiddete son verilmesi ve sivillerin korunmasının gerekliliğini vurguladığı belirtildi. "Bakan, çatışmanın Helsinki Nihai Senedi'ne yer alan güç kullanımı tehdidinde bulunmama, toprak bütünlüğü, halkların eşit hakları ve kendi geleceklerini tayin etme haklarına ilişkin ilkeler gözetilerek çözülmesi gerektiğini vurguladı, tarafların AGİT Minsk Grubu Eş-Başkanları nezdinde anlamlı görüşmelere başlamalarının öneminin altını çizdi." denildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmelerin yapıldığı sırada, her iki taraftan bir grup gösterici ellerinde Ermenistan ve Azerbaycan bayraklarıyla ABD Dışişleri Bakanlığı binası yakınlarında gösteri yaptı.
Trump: "Görüşüyoruz, neler olacağını göreceğiz"
Pompeo'nun her iki tarafla ayrı ayrı yaptığı görüşmelerin ardından ABD Başkanı Donald Trump basın mensuplarına yaptığı açıklamada konuya değindi.
"Evet, görüşüyoruz. Ermenistan'la çalışıyoruz, onlarla çok iyi ilişkilerimiz var. Çok iyi insanlar. İnanılmaz insanlar. Bana kalırsa görüşmelerde iyi ilerleme sağlanıyor. Neler olacağını göreceğiz. ABD'de yaşayan Ermenistan kökenli çok sayıda kişi var. Harika insanlar. Onlara yardım edeceğiz." dedi.
Mike Pompeo bu hafta içinde yaptığı açıklamada, görüşmelerde doğru yolun bulunmasını umduğunu söylemiş, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise bu aşamada çatışmanın diplomatik yollarla çözülemeyeceğini düşündüğünü belirtmişti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, taraflar arasında barışın sağlanmasının uzak bir ihtimal olduğunu söylemiş, Dağlık Karabağ bölgesinin kontrolunun Azerbaycan’a geri verileceği konusunda güvence istemişti.
Azerbaycan ve Ermenistan arasında 27 Eylül’de başlayan çatışmalarda Rusya’nın arabuluculuğunda sağlanan iki ateşkes de başarısız oldu.
Dünya güçleri Azerbaycan’a güçlü destek veren Türkiye ve Ermenistan’la savunma anlaşması bulunan Rusya’nın da dahil olabileceği daha kapsamlı bir savaşı engellemek istiyor.
Erdoğan: “Türkiye’nin en az Rusya kadar barış sürecinde yer alma hakkı var“
Washington’daki görüşmelerin başlamasından kısa bir süre önce İstanbul’da gazetecilere açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çatışmanın çözülmesi için Moskova ve Ankara’nın birlikte çalışabileceğini umduğunu söyledi.
ABD, Rusya ve Fransa’nın başkanlığında yürütülen arabuluculuk çalışmalarında Türkiye’nin da rolünün olması gerektiğine ilişkin talebini yineleyen Erdoğan, “Rusya ne kadar çözüm ve barış için yer almayı düşünüyorsa, Türkiye’nin de en az Rusya kadar burada barış için yer alma hakkının olduğuna inanıyorum. Ermenistan Rusya’yı teklif ediyorsa, biz de Türkiye’yi teklif ediyoruz diyor. Bu sınır güvenliklerinde ve barış görüşmelerinde Türkiye de Rusya ile birlikte bulunmalı” dedi.
Washington, Paris ve Moskova bu çağrıları şimdiye kadar görmezden geldi.
Çatışmaya ilişkin görüş ayrılıkları Ankara ve NATO müttefikleri arasındaki ilişkilerde de gerilime yol açtı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye’yi Azeri tarafını silahlandırarak çatışmaya benzin dökmekle suçladı. Ankara ise bu suçlamayı reddetti.
Çatışmalar sürüyor
Azerbaycan Savunma Bakanlığı’na göre, iki ülke arasındaki temas hattına yakın bölgelerde çatışmalar yaşanıyor.
Ermenistan Savunma Bakanlığı da Dağlık Karabağ’daki Martuni kasabasının gece saatlerinde top ateşine tutulduğunu belirtti. Azerbaycan ise bu açıklamayı yalanladı.
Azerbaycan çatışma bölgesine yakın olan Azeri doğalgazını Güney Kafkasya’dan dünya piyasalarına taşıyan boru hatlarının güvenliği konusunda endişesi olduğunu belirtti. Çatışmalarda şimdiye kadar hiçbir boru hattı hasar görmedi.
Azeri güçleri çatışmada toprak kazandıklarını, İran sınırının tamamen kendilerinin kontroluna geçtiğini savundu. Ermenistan ise iddiayı yalanladı.
Azerbaycan toprağı olan ancak etnik Ermeni güçlerin kontrolunda bulunan Dağlık Karabağ ise buradaki güçlerin saldırıları püskürttüğünü ve durumun kontrol altında olduğunu savundu.
Putin: “Elimizdeki bilgiye göre ölenlerin sayısı beş bine yakın”
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin Moskova’nın elindeki bilgilere göre, dört haftadır devam eden çatışmalarda ölenlerin sayısının beş bine yaklaştığını söyledi. Bu sayı çatışan tarafların resmi olarak açıkladığı rakamlardan çok daha yüksek.
Rusya, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesindeki Minsk Grubu’nun eş başkanlarından biri. Putin, kalıcı bir ateşkesin sağlanması için elinden gelen her çabayı gösterdiğini söyledi.
Çatışmaların sona erdirilmesi ve siyasi bir çözümün bulunması için ABD’nin işbirliği içinde çalışacağına umduğunu belirtti. Ermenistan’da askeri üssü bulunan ve Ermenistan’la Moskova’ya müttefikini koruma yükümlülüğü veren savunma anlaşması olan Rusya, Azerbaycan’la iyi ilişkileri koruyup Türkiye ile karşı karşıya gelmekten kaçınarak hassas bir denge arayışı içinde.
