Rusya’da Putin’e muhalif isimlerden biri olan Vladimir Kara-Murza hakkında mahkeme 25 yıl hapis cezası verdi. Kara-Murza, Rusya’nın Ukrayna işgali başladığından bu yana muhalif bir isme verilen en ağır cezayı aldı. 41 yaşındaki muhalif isim, hakkındaki vatan hainliği ve diğer suçlamaları reddetti.
Rusya ve İngiltere vatandaşlıklarına sahip üç çocuk babası muhalif siyasetçi Kara-Murza, yıllardır Rusya lideri Putin karşıtı söylemleri ve batılı ülkelere Putin ve çevresine yönelik yaptığı yaptırım çağrılarıyla tanınıyor.
Davada savcılık, Kara-Murza hakkında vatana ihanet ve Rusya’nın Ukrayna saldırıları sonrasında orduya yönelik ithamlar nedeniyle, 25 yıl hapis cezası talep etti.
"Rusya özgür olacak"
Duruşmaları cam bir mahkeme salonu kafesi içinde sakince dinleyen Kara-Murza, gelecek 25 yılı maksimum güvenlikli bir ceza kolonisinde geçirmesine karar verildiğini duyduktan sonra, iyi bilinen bir muhalefet sloganı olan "Rusya özgür olacak" dedi.
Avukatlarından Maria Eismont'a göre, Kara-Murza ayrıca gülümsedi ve ağır cezayı muhalif bir politikacı olarak yaptığı etkili çalışmaların takdiri olarak gördüğünü söyledi.
Eismont, 25 yıl ceza aldığını duyduğunda Kara-Murza'nın ''Özgüvenim arttı; her şeyi doğru yaptığımı anladım. Bir vatandaş ve bir vatansever olarak yaptıklarım ve inandıklarım için alabileceğim en yüksek puan bu" dediğini aktardı.
Eismont, kararı temyize götüreceklerini de açıkladı.
Kara-Murza 2022'nin Nisan ayında, Rusya'nın bir "katiller rejimi" tarafından yönetildiğini söylediği bir röportajın, ABD'nin CNN televizyonunda yayınlamasından saatler sonra tutuklandı.
Bir önceki ay Arizona Temsilciler Meclisi'nde yaptığı ve Putin'in "yerleşim bölgelerine, annelerin evlerine, hastanelere ve okullara misket bombaları attığını" söylediği bir konuşmayla bağlantılı olarak "yabancı ajan" ilan edildi ve Rus ordusunun Ukrayna'daki eylemleri hakkında yanlış bilgi yaymakla suçlandı.
Temmuz ayında ayrıca, Rus devleti tarafından "sakıncalı" listesinde olan iki yabancı merkezli muhalefet forumuna, katılımı nedeniyle suçlandı. Lizbon, Helsinki ve Washington'da yaptığı konuşmalar nedeniyle, son olarak 6 Ekim'de vatana ihanetle suçlandı.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlattığı saldırıların ardından ülkede orduyu itibarsızlaştırmak gerekçesiyle saldırılara eleştirilerde bulunanlar 5 yıla kadar hapis cezası alabiliyor. Benzer şekilde saldırılarla ilgili olarak yanlış bilgi yaydıkları gerekçesiyle de mahkemeler 15 yıla kadar hapis cezalarına hükmedebiliyorlar.
İngiltere'de Cambridge Üniversitesi'nde eğitim gören bir tarihçi, gazeteci ve muhalif siyasetçi olan Kara-Murza, 2015'te Kremlin yakınlarında suikasta kurban giden önde gelen muhalif isimlerden Boris Nemtsov'un yakın arkadaşıydı.
Artan risklere rağmen Putin'e karşı konuşmaya devam eden Kara-Murza 2015 ve 2017 yıllarında iki kez, Rus güvenlik servisleri tarafından gerçekleştirildiğini söylediği zehirlenmelerde aniden hastalandı ve her iki olayda da komaya girdikten sonra iyileşti.
Rus yetkililer bu olaylarla ilgileri olduğunu reddetti. Kara-Murza'nın avukatları, sonuç olarak polinöropati adı verilen ciddi bir sinir bozukluğundan muzdarip olduğunu söylüyor.
Kara-Murza, Ukrayna işgalinin ardından Rusya'da aktif kalan ve yeni sansür yasalarına meydan okuyarak savaşı alenen kınayan az sayıdaki muhalif siyasetçiden biriydi.
Söylediklerinin arkasında
Mahkemede geçen hafta yaptığı konuşmada Kara-Murza, kendisinin yargılandığı ve kamuya kapalı yürütülen dava sürecini Stalin’in 1930’lu yıllardaki yargılamalarına benzetmişti. Kara-Murza mahkemede söylediği her şeyin arkasında olduğunu belirtmişti.
Kara-Murza, “Suçluların yaptıkları şeylerden pişman olmaları beklenir. Ben siyasi görüşlerim nedeniyle hapisteyim. Ülkemizin üzerindeki karanlığın dağılacağı günün geleceğini biliyorum” diye konuşmuştu.
Kremlin, ceza hakkında yorum yapmayı reddetti. Gazetecilerin yorum yapmasını istediği Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Kremlin'in mahkeme kararları hakkında asla yorum yapmadığını söyledi.
Kara-Murza’nın eşi ise Washington Post gazetesinin düzenlediği çevrimiçi oturumda, cezayı değerlendirdi. Evgenia Kara-Murza, 25 yıllık hapis cezasının, eşinin çalışmalarının etkinliğinin kabulü olduğunu ve yetkililerin korktuğunu gösterdiğini söyledi.
Evgenia Kara-Murza, "Bu cezanın Vladimir'in çalışmalarının etkinliğinin en üst düzeyde tanınması olduğunu anlıyorum. Geri adım atmayacağını, mücadelesinden vazgeçmeyeceğini, ülkesine ve ideallerine ihanet etmeyeceğini, savaşmaya devam edeceğini defalarca kanıtladı. Bu ceza, ondan çok korktuklarını ve tutarlılığı, cesareti ve inanılmaz cesareti nedeniyle ondan nefret ettiklerini gösteriyor" dedi.
İngiltere, Rus Büyükelçisi'ni çağırdı
İnsan hakları ihlalleri iddiasıyla davaya başkanlık eden yargıca 2020 yılında yaptırım uygulayan İngiltere, "siyasi amaçlı" olduğunu söylediği mahkumiyeti protesto etmek için Rus büyükelçisini çağırdığını açıkladı.
İngiltere Büyükelçisi Deborah Bronnert de Moskova'daki mahkemenin dışında gazetecilere yaptığı açıklamada Kara-Murza'nın Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına karşı cesurca konuştuğu için cezalandırıldığını söyledi ve derhal serbest bırakılmasını talep etti.
ABD'den kınama
Bronnert ile birlikte konuşan ABD Büyükelçisi Lynne Tracy de Kara-Murza'nın mahkumiyetinin muhalefeti susturmaya yönelik bir girişim olduğunu söyledi.
Tracy, "Hükümet icraatlarına yönelik eleştirilerin suç sayılması güçlülüğün değil zayıflığın işaretidir" dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı da Kremlin'i eleştiren Vladimir Kara-Murza'nın "Rus hükümetinin Ukrayna'ya karşı yürüttüğü saldırı savaşına karşı çıktığı" için mahkum edilmesini kınadı.
Kara-Murza'nın Rus hükümetinin tırmanan baskı kampanyasının bir diğer hedefi olduğu kaydedilen açıklamada, ''Sayın Kara-Murza'nın yanısıra Rusya'daki 400'den fazla siyasi tutuklunun serbest bırakılması çağrımızı yineliyoruz'' denildi.
BM ve AB'den tepki
Karara Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nden tepki geldi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk, Moskova'ya, Kara-Murza'yı serbest bırakması çağrısında bulundu.
Volker Turk yaptığı açıklamada, "Hiç kimse insan haklarını kullandığı için özgürlüğünden mahrum bırakılmamalıdır ve Rus yetkilileri gecikmeksizin kendisini serbest bırakmaya çağırıyorum" dedi.
Turk, cezanın "Rusya Federasyonu'nda hukukun üstünlüğüne ve sivil alana vurulan bir başka darbe" olduğunu kaydetti.
Avrupa Birliği de Kara-Murza'nın 25 yıl hapis cezasına çarptırılmasını kınayarak Rus mahkemesinin kararını "çirkin" ve "siyasi amaçlı" olarak nitelendirdi.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Bugünkü son derece sert mahkeme kararı, aktivistlere, insan hakları savunucularına ve Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü gayrımeşru savaşa karşı çıkan tüm seslere baskı uygulamak amacıyla, yargının siyasi olarak kötüye kullanıldığını bir kez daha açıkça ortaya koymaktadır" dedi.
Borrell, Rusya'yı siyasi saiklerle hapsedilen herkesi derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakmaya çağırdı.
