BAĞDAT —
İstatistiklere göre Irak ekonomisi, Saddam Hüseyin’i deviren savaşın başlamasından 10 yıl sonra büyüme kaydediyor. Ancak birçok Iraklı ekonominin gelişmeye başlamasının bir yararını görmediklerini söylüyor.
Bağdat Borsası, Saddam Hüseyin devrildikten bir yıl sonra, kar amacı gütmeyen özel bir kuruluş olarak devlete ait Irak Borsası’nın yerine açılmıştı.
Borsa yöneticisi Taha Ahmet El Rubayi, Irak’ta 125 özel firmayla kamu-özel ortak girişimi olduğunu söylüyor. Ekonominin büyüklüğüne göre bu sayının, 5-10 kat daha fazla olması gerekiyor. Irak’ta ekonomi hala devlet kontrolu altında ve reform yapılması zor.
Taha Ahmet El Rubayi, ”Anayasada Irak’ın sermaye piyasasına geçmesi gerektiği yazılı. Pazar ekonomisinin gelecekteki temelleri atılmalı. Yeni şirketlerin açılmasını sağlamadan özel sektörü kamu sektörüyle yanyana işletmeyi başaramazsınız,” diyor.
Irak ekonomisi yılda yüzde 9 oranında büyüyor. Petrol üretimi, günde 3 milyon varil. Irak, Suudi Arabistan ve Rusya’dan sonra dünyanın üçüncü en büyük petrol ihracatçısı.
Raflarda pahalı ürünler sergileyen mağazalar, tüketici harcamalarının yükseldiğini gösterir.
Ancak hala zorluk çeken birçok Iraklı için durum çok farklı. İntizar Fadıl, yiyecek fiyatlarının aşırı yüksek olmasından şikayetçi: ”Saddam döneminde bundan milyon kere daha iyi durumdaydık.”
Konfeksiyoncu Latif Salih’e göre siyasi istikrarsızlık geçim sıkıntısı yaratıyor: ”Çarşıda ne zaman bir patlama olsa müşteriler kaçıyor, çok sayıda polis olsa da herkes alışverişe çıkmaya korkuyor.”
Birçok Iraklı, hükümetin yolları, elektrik hatlarını ve içme suyu tesislerini yeniden kuramamasından şikayetçi.
Amerika’nın yeniden yapılanma programındaki hile iddialarını soruşturan Stuart Bowen’a göre asıl sorun, yolsuzluklar: ”Yolsuzlukların üzerine gidilmeli. Bu, hükümetin sorumluluk ve denetim mekanizmalarında reform yapmasıyla sağlanabilir. Bütçe oluşturma süreci oldukça ilkel. Bu nedenle bütçedeki milyarlarca doların nasıl harcandığı bilinmiyor.”
Bowen’a göre, Amerika’nın 60 milyar dolarlık yeniden yapılandırma programının 8 milyar doları hala kayıp. Yolsuzlukla mücadele eden Iraklı üst düzey bir yetkili, her hafta 800 milyon doların gizlice yabancı banka hesaplarına aktarıldığını doğruluyor.
Birçok uzmana göre, Irak, dünyanın en çok yolsuzluk yapılan ülkelerinden biri.
Bağdat Borsası, Saddam Hüseyin devrildikten bir yıl sonra, kar amacı gütmeyen özel bir kuruluş olarak devlete ait Irak Borsası’nın yerine açılmıştı.
Borsa yöneticisi Taha Ahmet El Rubayi, Irak’ta 125 özel firmayla kamu-özel ortak girişimi olduğunu söylüyor. Ekonominin büyüklüğüne göre bu sayının, 5-10 kat daha fazla olması gerekiyor. Irak’ta ekonomi hala devlet kontrolu altında ve reform yapılması zor.
Taha Ahmet El Rubayi, ”Anayasada Irak’ın sermaye piyasasına geçmesi gerektiği yazılı. Pazar ekonomisinin gelecekteki temelleri atılmalı. Yeni şirketlerin açılmasını sağlamadan özel sektörü kamu sektörüyle yanyana işletmeyi başaramazsınız,” diyor.
Irak ekonomisi yılda yüzde 9 oranında büyüyor. Petrol üretimi, günde 3 milyon varil. Irak, Suudi Arabistan ve Rusya’dan sonra dünyanın üçüncü en büyük petrol ihracatçısı.
Raflarda pahalı ürünler sergileyen mağazalar, tüketici harcamalarının yükseldiğini gösterir.
Ancak hala zorluk çeken birçok Iraklı için durum çok farklı. İntizar Fadıl, yiyecek fiyatlarının aşırı yüksek olmasından şikayetçi: ”Saddam döneminde bundan milyon kere daha iyi durumdaydık.”
Konfeksiyoncu Latif Salih’e göre siyasi istikrarsızlık geçim sıkıntısı yaratıyor: ”Çarşıda ne zaman bir patlama olsa müşteriler kaçıyor, çok sayıda polis olsa da herkes alışverişe çıkmaya korkuyor.”
Birçok Iraklı, hükümetin yolları, elektrik hatlarını ve içme suyu tesislerini yeniden kuramamasından şikayetçi.
Amerika’nın yeniden yapılanma programındaki hile iddialarını soruşturan Stuart Bowen’a göre asıl sorun, yolsuzluklar: ”Yolsuzlukların üzerine gidilmeli. Bu, hükümetin sorumluluk ve denetim mekanizmalarında reform yapmasıyla sağlanabilir. Bütçe oluşturma süreci oldukça ilkel. Bu nedenle bütçedeki milyarlarca doların nasıl harcandığı bilinmiyor.”
Bowen’a göre, Amerika’nın 60 milyar dolarlık yeniden yapılandırma programının 8 milyar doları hala kayıp. Yolsuzlukla mücadele eden Iraklı üst düzey bir yetkili, her hafta 800 milyon doların gizlice yabancı banka hesaplarına aktarıldığını doğruluyor.
Birçok uzmana göre, Irak, dünyanın en çok yolsuzluk yapılan ülkelerinden biri.
