Yüksek Seçim Kurulu, 16 Nisan Pazar günü yapılan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yetki alanını büyük ölçüde genişleten anayasa değişikliği referandumuyla ilgili tüm şikayet, itiraz ve iptal başvurularını reddetti.
Referandumdan yüzde 49’a karşı 51‘lik oranla ‘evet’ sonucu çıkması, oylama sürecinde yolsuzluklar yapıldığı iddialarıyla başta İstanbul olmak üzere birçok kentte protesto gösterilerinin patlak vermesine yol açtı. Protestolar, Yüksek Seçim Kurulu’nun mühürsüz zarfların içindeki oy pusulalarının da geçerli sayılmasına ilişkin kararına odaklandı.
Kadıköy’de sokağa çıkan yüzlerce kişi ”hırsız, katil Erdoğan” sloganları attı. Birçok protestocu, oylamanın adil olmadığını, tek adam rejimi istemediklerini, herkes için demokrasi talep ettiklerini dile getirdi.
Kimi protestocular ellerinde ”Hayır henüz bitmedi” ”Hayır kazandı” yazılı pankartlar taşıdı.
Protesto gösterileri İstanbul genelinde protestocu sayısı azalarak devam etti. Ankara’da da bazı gösteriler düzenlendi.
OHAL yetkileriyle donatılan güvenlik güçlerinin protestoculara müdahale etmediği gözlendi. 15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminden sonra ilan edilen OHAL gereğince polis, protesto gösterileri durdurmak için kapsamlı yetkilere sahip.
Kadıköy’deki gösterilerde genellikle vatandaşların görmeye alışık olduğu TOMA’ların, zırhlı araçların ve ağır silahlı polislerin olmaması dikkat çekti. Bunların yerine görev yapan sivil polisler gösterilere katılanların video görüntülerini çekti, yabancı medya mensuplarının kimliklerini kontrol etti ve Cumhurbaşkanı aleyhine aşağılayıcı slogan atılmaması yönünde göstericileri uyardı.
İstanbul’da (dün) protestoları düzenlediğinden ve gösterilere katıldığından şüphelenilen çok sayıda kişi sabah karşı düzenlenen baskınlarla gözaltına alındı.
Çoğu Güneydoğu Anadolu bölgesinde çekilen ve doğruluğu teyit edilmeyen bazı video görüntüleri ve fotoğraflar, oylamalarda usulsüzlük yapıldığını gösteriyor.
Anayasa değişikliğine karşı çıkan HDP’nin kalesi sayılan bazı seçim bölgelerinde çok yüksek oranlarda ”evet” sonucu çıktı. 2015‘teki seçimlerde seçmenlerin çoğunluğunun HDP’yi desteklediği bir seçim bölgesinde çıkan ”hayır” sonucunun yalnızca yüzde yarım olması dikkat çekti.
HDP ve ana muhalefet partisi CHP, referandum sonucunu tanımayı reddetti ve referandumun iptali için başvuruda bulundu. CHP iptal başvurusunu Salı günü Yüksek Seçim Kurulu’na sundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, pazar günkü referandumdan sonraki ilk toplantısını Anayasa Mahkemesi Başkanı ile yaptı. Bu hareket, birçok çevre tarafından Erdoğan’un referandumla ilgili hukuki karışıklığın devam etmesine engel olması olarak görülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve partisi AKP, 15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminden sonra aralarında Yüksek Seçim Kurulu ve Anayasa Mahkemesi üyeleri de olmak üzere yargıda çalışan binlerce kişiyi ihraç etmişti.
Referandumda ”evet” cephesinin az farkla kazanmasının ve oylamayla ilgili hukuki tartışmaların muhalefeti birleştirdiği gözleniyor. Onbinlerce kamu çalışanı, akademisyen ve medya mensubu, OHAL şartları altında görevden uzaklaştırıldı ya da tutuklandı.
Kadıköy’deki protesto gösterilerine katılan bir basın yayın öğrencisi, ”‘Hayır’ oylarımıza sahip çıkıyoruz. Tüm istediğimiz adil bir referandum ve şeffaf sonuçlar. Kazanana kadar bu talepten vazgeçmeyeceğiz” şeklinde konuştu.
Al Monitor’dan gazeteci yazar Semih İdiz, ana muhalefet partisinin, erken seçim ya da 2019’da yapılması planlanan genel seçim öncesinde nasıl örgütleneceğinin en önemli etken olduğunu dile getiriyor.
