Rusya’da sandıkların kapanmasının ardından cumhurbaşkanlığı seçimlerini yaklaşık yüzde 88 oy oranı ile Vladimir Putin’in kazandığı bildirildi. Beyaz Saray, Putin’in rakiplerini cezaevine attırdığını ve bazılarının da yarışa girmesini engellediğini belirterek, seçimlerin özgür ya da adil olmadığını belirtti.
Rusya Merkezi Seçim Komisyonu'na göre, vilayetlerin yüzde 24'ünden gelen oyların sayıldığı ilk sonuçlar Putin'in oyların yaklaşık yüzde 88'ini aldığını gösteriyor.
Resmi olmayan bu ilk sonuçlarla, 1999’da iktidara gelen ve Rusya’da beşinci kez cumhurbaşkanı olmaya hazırlanan 71 yaşındaki Vladimir Putin iktidarını 2030 yılına kadar uzatmış oluyor.
Putin yaptığı konuşmada Rusya’da demokrasinin Batılı birçok ülkeden daha şeffaf olduğunu iddia etti ve ülkede elektronik oy vermeye dikkat çekerek Rusya’da seçim kampanyasının Amerika’dan daha gelişmiş olduğunu öne sürdü.
Yetkililer sekiz milyon seçmenin bu şekilde oy kullandığını belirtti.
Putin seçimler için, “Şeffaf ve kesinlikle tarafsız, Amerika’daki gibi posta yoluyla değil. 10 dolara bir oy satın alabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Konuşmasında ilk defa cezaevinde yaşamını yitiren muhalif lider Alexei Navalni hakkında ismiyle hitap ederek açıklamalarda bulunan Putin, Navalni’yi bir daha dönmemek üzere Batı’daki tutuklularla takas etmeyi değerlendirdiğini belirtti.
Putin, “Bunun için varım dedim ama maalesef olan oldu. Ne yapabilirsiniz? Hayat bu” ifadelerini kullandı.
Anket şirketi FOM’un sandık çıkış anketlerine göre Putin oyların yüzde 87,8’ini alarak Sovyetler Birliği sonrası Rus tarihinde en yüksek sonucu elde eden siyasetçi oldu.
Rus Kamuoyu Araştırma Merkezi (VCIOM) ise bu oranı yüzde 87 olarak verdi.
Rusya genelinde seçimlere katılım oranının, 2018 yılındaki katılım oranı olan yüzde 67,5’un üzerinde olduğu belirtiliyor.
Ruslar’dan protesto
Rusya’da seçimler, Putin’in Ukrayna işgali ile İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da en ölümcül çatışmayı tetiklediği savaşın iki yıl sonrasına rastladı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri aynı zamanda Putin’in en sıkı muhaliflerinden biri olarak görülen Aleksey Navalni’nin cezaevinde hayatını kaybetmesinden bir ay sonrasına denk geldi.
Navalni, Ruslar’a memnuniyetsizliklerini göstermek amacıyla sandığa gitmeleri çağrısında bulunmuştu.
Ruslar, Pazar günü ülkedeki devlet başkanlığı seçimini hem Rusya içinde hem de dışında oy kullanma merkezleri önünde uzun kuyruklar oluşturarak protestoya çevirdi.
İstanbul dahil olmak üzere Asya ve Avrupa’daki Rus diplomatik misyonlarında kurulan sandıklarda yüzlerce kişi toplandı.
Geçen ay hayatını kaybeden Navalni’nin eşi Yulia Navalnaya Almanya’nın başkenti Berlin’deki Rus elçiliği önündeydi.
17 kentte en az 74 gözaltı
Rusya’da kayıtlı 114 milyonun seçmenin, onbinlerce polis ve güvenlik yetkilisiyle sıkı güvenlik önlemlerinin alındığı bir ortamda kaçının bu protestoya katıldığı bilinmiyor.
Rusya’da muhalefet yönelik baskıyı takip eden OVD-Info adlı gruba göre ülke genelinde Pazar günü 17 kentte en az 74 kişi gözaltına alındı.
Rusya’nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım’da ve Moskova’nın kısmen kontrol ettiği dört Ukrayna bölgesinde de oy verme işlemi gerçekleşti.
Kiev ise işgal altındaki topraklarda yapılan seçimin geçersiz ve yasa dışı olduğunu belirtiyor.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, geçtiğimiz yıl yaptığı bir açıklamada, Rusya’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aslında “demokrasi değil, maliyetli bir bürokrasi” olduğunu söylemişti.
Peskov, Vladimir Putin’in bu yılki seçimleri yüzde 90 oy oranıyla kazanacağı öngörüsünde bulunmuştu.
Beyaz Saray: “Rusya'daki seçimler adil ve özgür değildi”
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü, Putin’in siyasi rakiplerini cezaevine attırdığını ve diğerlerinin de kendisine karşı seçimde yarışmasını engellediğini söyleyerek seçimlerin özgür ve adil olmadığını belirtti.
İki yılı aşkın süredir Rusya işgali altında olan Ukrayna’nın Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusya’daki seçimlerin meşru olmadığını ve Putin’in ülkeyi sonsuza dek yönetmek istediğini söyledi.
Zelenski, “Bu kişi Lahey’de yargılanıyor olmalı. Bunu sağlamak zorundayız” ifadelerini kullandı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da, Rusya’daki seçimlerin özgür ve adil olmadığını ve bu nedenle “sonuçların kimseyi şaşırtmayacağını” belirtti.
Forum