Rusya'nın Kırım İşgali Neleri Anımsatıyor?

WASHINGTON —  Eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, geçenlerde Putin’in Rusya’nın Ukrayna’daki Rus azınlıkları koruması gerektiği yönündeki açıklamalarının Hitler’in 1930’larda yaptığı açıklamalara benzediğini söyledi.

Clinton: “… Almanya Nazi kontrolundayken hükümet Polonya, Çekoslovakya ve Avrupa’nın diğer ülkelerindeki Alman azınlıkları koruması gerektiğini söylüyordu.”

Atlantik Konseyi uzmanı Jorge Benitez’e göre, bu karşılaştırmalar Orta Avrupa’da ses getiriyor:

“Bu dönemde uluslararası kamuoyu diplomatik kınamalarda bulunsa da Çekoslovakya’nın toprak bütünlüğünü korumak için harekete geçmedi. Bu nedenle uluslararası kamuoyunun üzerinde Rusya’nın güç kullanarak Kırım’ı işgal etmesine nasıl tepki verileceği sorusu baskı yaratıyor.”

Georgetown Üniversitesi’nden Profesör Anthony Clark Arend buna katılsa da herhangi bir modern lideri Hitler’le karşılaştırma konusunda temkinli davranmak gerektiğini düşünüyor.

Arend: “Eğer Hitler gibi olduğunu düşünüyorsak o zaman Hitler’e verilen tepkiyi vermek gerekir. İkinci Dünya Savaşı’ndaki gibi davranmak gerekir, ama bu o kadar kolay değil.”

Amerikan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Dekanı James Goldgeier’a göre Ukrayna’ya en yakın örnekler,
Rusya’nın Moldovya ve Gürcistan’a yaptığı askeri müdahaleler.

Uzman Rusya’nın Ukrayna topraklarının bir bölümünü Kiev’in elinden aldığını söylüyor:

“Bu Ukrayna’daki istikrara zarar veren bir durum ve Ukrayna’nın Batı’ya yaklaşmasını zora sokuyor. Benzer operasyonlar Gürcistan ve Moldovya’nın da Batı’yla yakınlaşmasını engellemişti.”

Anthony Clark Arend, Putin’in Rus sınırında yaşanan huzursuzluktan kaygı duyduğuna inanıyor:

“Bence Putin’in istediği bir gelişme değildi. Amacının Ukrayna’da istikrarı bozmak olmadığını sanıyorum. Bence olaylar üzerine, her şey daha kötüye gitmeden harekete geçmek istedi.”

Bir başka olası benzerlik de Amerika’nın 2003’te Irak’ı işgal etmesi olabilir. Arend bunun da uluslararası hukuku ihlal ettiğini söylüyor:

“Güvenlik Konseyi bu operasyona izin vermemişti. Ayrıca işgal, var olan bir tehdide ya da olası bir tehdide karşı da yapılmadı.”

Ancak Benitez bir farklılık olduğuna dikkati çekiyor:

“Amerika oraya kitlesel imha silahları üreten bir rejimi yok etmek için gitti. Uluslararası toplum bu silahların orada olduğunu düşünüyordu. Rusya’nın Kırım’da gerçekleştirdiği ise bir ülkenin bir diğerinin topraklarını kuvvet kullanarak ele geçirmesi.”

Ukrayna’daki krizin ne şekilde çözüme kavuşacağı, tarihte nasıl yer alacağını belirleyebilir.