DİYARBAKIR- UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’nin, ‘Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi'ne alınması için taslak karar hazırlanması üzerine, sivil toplum örgütleri hükümeti uyardı. STK’lar, UNESCO’nun uyarılarının dikkate alınması çağrısı yaptı.
UNESCO’nun "Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına İlişkin Sözleşmesi" kapsamında ‘Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması İçin Hükümetlerarası Komitesi'nin Paris’te 28 Ağustos’ta düzenlenen toplantısında, Diyarbakır’daki Sur ve Hevsel Bahçelerinin ‘Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi”ne alınması kararı taslak raporda yer aldı.
UNESCO’nun, Dünya Kültür Miras Listesi'nde yer alan varlıkların bulunduğu taraf devlete, aksaklıkları giderme, tahribatı durdurmaya yönelik şans vermek ve mirasın evrensel değerini korumaya teşvik etmek amacıyla oluşturduğu ''Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi''ne Diyarbakır’daki iki kültürel varlığın alınması sivil toplum örgütlerini harekete geçirdi.
100’e yakın dernek ve meslek örgütü gibi sivil toplum kuruluşlarından oluşan Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu, UNESCO’nun son kararını gündemine aldı.
Platform adına açıklama yapan Abdülsamet Ucaman, Sur’daki yıkımın hendek ve barikat çatışmalarından sonra yaşandığında dikkat çekti.
Suriçi’nde fiziki doku ile birlikte sosyokültürel dokunun da yok edildiğini savunan Ucaman, “O dönemden bugüne Suriçi’nin yüzde 46’sının tamamen yok edildiği tespit edilmiş durumdadır. Belediyelere atanan kayyumlar ise miras alanındaki tahribatlara sebep olan projelerin öncüsü olmuş, Dicle Vadisi’nde özellikle de On Gözlü Köprü’nün çevresindeki kaçak yapılaşmaya göz yummuştur” dedi.
Tarih bilincinden, bilimden yoksun ve koruma ilkelerinden uzak, merkezden alınan kararlarla yürütülen çalışmaların, geri dönüşü mümkün olmayan zararlar verdiğini hatırlatan Ucaman, suç duyurularına, basın açıklamalarına, uluslararası misyonların göreve davet edilmesine rağmen somut bir adım atılmadığını ifade etti.
UNESCO Dünya Miras Merkezi’nin aldığı taslak kararın, yanlışlardan dönülmesi için bir fırsat olduğunu ifade eden Ucaman, şöyle konuştu : “Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu’nun tüm bileşenleri olarak yetkililerden kentin geleceğine miras alanının korunabilmesi için; derhal, bimahal alan yönetim sisteminin yeniden oluşturulmasını, kentin bu konu ile ilgili yerel tüm kurum ve kuruluşlarının içinde yer alacağı bir yapıya kavuşturularak katılımcı ve şeffaf bir sürecin başlatılmasını önemle talep ediyoruz.”
Türkiye’nin prestij sınavı
Kültürel Miras Listesi başvuruları sırasında Alan Yönetim Başkanı ve Koordinatör olan Arkeolog Nevin Soyukaya, kararı VOA Türkçe’ye değerlendirdi. Yereldeki sivil toplum kuruluşlarının itiraz ettiği konuların tamamının raporda yer aldığına dikkat çeken Soyukaya, kararın Türkiye için uyarı olduğunu söyledi.
Belediyeye atanan kayyumun Kültür Mirası Daire Başkanlığı ve ona bağlı Alan Yönetim Şube Müdürlüğü’nü kapattığını hatırlatan Soyukaya, “Süreci takip edip, inceleyerek UNESCO’ya uyaracak yerelde bir birim yok. Bu karar taraf devlete yanlıştan dönmesi, alanda yeniden iyileştirici uygulamalara başlaması, tüm bu sürece katılımcı şeffaf yaklaşması için bir uyarıdır. Taraf devlete bir fırsat tanıyor aslında, umarız dikkate alınır” şeklinde konuştu.
Surların ve Hevsel Bahçelerinin UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde olmasının Türkiye’nin prestiji açısından önemli olduğunu vurgulayan Soyukaya, şunları söyledi: “Nasıl ki dünya mirası olduğunda güçlü prestij meselesiydi, şimdi de ‘Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi'ne alınması prestijini zedeleyen bir karardır aslında. Dolayısıyla umarım öyle bir şey (uyarıları dikkate almama) yapmazlar. Yaparsa hep beraber kaybetmiş oluruz. “
Forum