NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin önemli bir NATO müttefiki olduğunu vurgulayarak, “Sadece haritaya bakarak Türkiye’nin önemini görebilirsiniz” dedi. Türkiye’nin Irak ve Suriye’ye komşu tek NATO üyesi olduğuna işaret eden Stoltenberg, IŞİD’le mücadele ve göçmen krizini idare etmede de Ankara’nın kritik roller üstlendiğine değindi.
Amerikan düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nün çevrimiçi panelinde konuşan Stoltenberg, “Davranışlarına bakıldığında, Türkiye NATO’nun güvenilir bir müttefiki olarak görülmeye devam edebilir mi? NATO Türkiye’nin davranışlarını etkileyebilecek bir baskı gücüne sahip mi?” şeklindeki bir soruyu da yanıtladı.
Stoltenberg, NATO’nun bazı çekirdek değerler, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve bireysel özgürlükleri temel aldığını vurgulayarak, “Bu değerlere kişisel olarak büyük önem veriyorum, müttefiklerin de aynısını yaptığını biliyorum. Müttefikler endişelerini dile getirmişti, ben de Ankara’da bunu dile getirdim. Bu konu NATO içerisinde çok defa gündeme getirildi ve tartışıldı” dedi.
NATO’nun üyeler arasında görüş ayrılıkları ya da endişeler olduğunda bu meselelerin açık şekilde tartışıldığı bir platform olduğunu belirten Stoltenberg, “Örneğin, sahip olduğumuz çekirdek değerlere ne derece bağlı kaldığımız konusunda endişelerimiz olduğunda aynı masa etrafında otururuz ve görüşlerimizi, endişelerimizi açık ve samimi şekilde dile getiririz” ifadesini kullandı.
Bununla birlikte, Türkiye’nin NATO içerisinde önemine dikkati çeken Stoltenberg, “Şunu da hatırlamanın önemli olduğunu düşünüyorum: Türkiye önemli bir NATO müttefiki. Sadece haritaya bakarak Türkiye’nin önemini görebilirsiniz. Türkiye ayrıca Irak ve Suriye’ye komşu tek NATO müttefiki. Türkiye’nin altyapı tesisleri, havaalanları IŞİD’le mücadelede aşırı derecede önemli. Türkiye IŞİD’e karşı küresel koalisyonda önemli bir rol oynadı ve güney bölgemizi istikrara kavuşturmak için NATO müttefiki Türkiye’yle birlikte yakın çalışmayı sürdürüyoruz” diye konuştu
Stoltenberg, Türkiye’nin göçmen ve mülteci kriziyle başa çıkmada da önemli bir ülke olduğuna işaret etti ve NATO olarak Türkiye’yle AB arasındaki mülteci anlaşmanını uygulanmasına katkı sağladıklarını, Ege’de NATO donanmasının varlık gösterdiğini söyledi.
NATO Genel Sekreteri, “Evet farklılıklar var, görüş ayrılıkları var. İttifak içerisinde bu konuların bazıları üzerinde yürüttüğümüz tartışmalarda bunun örneklerini görüyoruz. Ama aynı zamanda NATO’nun bu tür tartışmalar ve görüş alışverişleri için bir platform olduğuna inanıyorum. Birlikte ileriye doğru yol alabilmemizin tek yolu bu” dedi.
Stoltenberg, Doğu Akdeniz’de özellikle geçen yıl dozu artan gerilim ve NATO’nun tansiyonun düşürme adına sergilediği katkıları da hatırlattı.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilimde NATO’nun iki ülke arasında çatışmayı önleme mekanizması kurabildiğini ve bu sayede 1990’lı yıllarda yaşananlara benzer kaza ve vakaların tekrarlanması riskini asgariye indirdiklerini belirten Stoltenberg, “Bunların tekrar yaşanmasına engel olmalıyız. NATO Doğu Akdeniz’de en azından kaza ve vakaların önlenmesine yardım eden bazı iletişim kanalları, bazı prosedürleri oluşturabilirdi. Bana göre bu, NATO’nun müttefikler arasındaki farklılıkları nasıl çözebileceğinin mükemmel bir örneği” ifadesini kullandı.
Stoltenberg, NATO’nun girişimiyle Türkiye ve Yunanistan’dan yetkililerin her gün NATO karargahında biraraya geldiğini ve bir mekanizmanın kurulduğunu belirterek, “Bu küçük bir şey değil büyük bir şey çünkü geçmişte bu tür gerilimlerin zayiatın da olduğu gerçekten tehlike verici durumlara yol açabildiğini gördük” diye konuştu.
Bu çatışmaları önleme mekanizmasının Türkiye ile Yunanistan arasındaki fikir alışverişi görüşmelerinin zeminini hazırladığını düşündüğünü de kaydeden Stoltenberg, son aylarda gerilimin düştüğünü ve bunda iki ülke arasındaki görüşmelerin tekrar başlamasının kısmen katkısı olduğunu, Türkiye’nin tartışmalı sularda sondaj ve sismik araştırma çalışmaları askıya alması ya da sonlandırmasının da bunda rol oynadığını söyledi.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “Her şeyin harika olduğunu, tüm sorunların çözüldüğünü söylemiyorum ama şunu diyorum: çok uzun zaman olmayan bir süre öncesine kıyasla şu anda durum daha iyi ve NATO gerilimleri düşürme ve ileriye dönük çözüm yollarını bulmanın önünü açmak için platform ve çerçeve vazifesi görmeye devam edecek” diye konuştu.
