Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden’ın Kongre'ye danışarak F-16 savaş uçaklarının Türkiye'ye satış sürecini ilerleteceğini söyledi.
Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta bugün başlayan NATO zirvesi öncesi konuşan Sullivan, Biden'ın “satışı desteklediği konusunda net olduğunu ve bu süreci ilerletmek niyetinde olduğunu” dile getirdi. Sullivan, bundan sonraki süreç ve zamanlama konusunda ise ayrıntı vermedi.
Sullivan ayrıca NATO müttefiklerinin, Vilnius'taki ana tartışma konularından biri olan Ukrayna'nın NATO'ya olası üyeliği konusunda ise "birlik içinde ve olumlu bir sinyal vereceklerini" söyledi.
Türkiye dün İsveç’in NATO üyeliğine destek vereceğini açıklamıştı. Açıklamanın ardından ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler telefonda F-16 konusunu görüşmüştü.
Türkiye Ekim 2021'de ABD’den 20 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı ile mevcut savaş uçakları için yaklaşık 80 modernizasyon kiti satın almayı talep etmişti.
ABD Kongresi'nin onayına ihtiyaç var
Ankara, F-16 satışının İsveç'in NATO üyeliğine vereceği onay ile ilişkilendirilmesinden rahatsızlık duyuyordu. ABD yönetimi bu iki konu arasında bağ olmadığını defalarca açıklasa da, bazı senatörlerden bunun tersi yönünde açıklamalar geldi.
Son olarak, ABD Senatosu'ndaki Cumhuriyetçiler’in lideri Mitch McConnell, “İsveç’in üyeliği gerçekleşene kadar Türkiye’ye F-16 satışından yana olmayanlardanım” demişti. Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun Demokrat Partili Başkanı Bob Menendez’in de uzun süredir aynı görüşte olduğu biliniyor.
F-16 satışını engelleyen Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Bob Menendez, dün yaptığı açıklamada, Biden yönetimiyle getirdiği bu engelle ilgili görüşmeler yaptığını ve “önümüzdeki hafta” bir karar verebileceğini söyleyerek engeli kaldırabileceğinin sinyalini verdi.
Hem Türk yetkililer hem de Biden yönetimi, Ankara’nın İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının F-16 satışıyla bağlantılı olduğuna ilişkin iddiaları reddetti. Ancak bazı diplomat ve uzmanlar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsveç’in NATO üyeliğin meselesini Washington’a F-16 satışı konusunda baskı yapmak ve Biden’i anlaşmaya ikna etmek için kullandığına inanıyor.
Düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nden savunma uzmanı Camille Grand, “Türkiye’nin hava kuvvetlerini modernleştirmesine ve yeni F-16’lar almasına izin verilmesi için Biden yönetiminin girişimde bulunduğu görülüyor. İsveç’in PKK’yla ilgili çabalarıyla birlikte bu girişim, Erdoğan’ın İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması için ikna edilmesinde önemli rol oynamış olabilir” dedi.
Fransa’nın eski ABD Büyükelçisi Gerard Araud da Sullivan’ın açıklaması sonrasında paylaştığı Twitter mesajında, “İsveç şantajı sonuç verdi” ifadesini kullandı.
Hem F-16 satışının hem de İsveç’in NATO’ya girişinin zamanlaması henüz netleşmedi.
ABD'de yabancı ülkelere silah satışı ancak ABD Kongresi'nin onayıyla mümkün olabiliyor. Kongre'nin alt ve üst kanatları olan Temsilciler Meclisi ve Senato'nun kıdemli üyelerinin görüşleri bu nedenle önem taşıyor.
Erdoğan-Biden görüşmesi bugün
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün NATO zirvesine katılmak için Türkiye'den ayrılmadan önce yaptığı açıklamada, Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine verdiği onayla F-16 satışının ilişkilendirilmesinin üzüntü yarattığını söylemişti.
NATO üyesi olan Türkiye'ye yapılacak F-16 satışıyla ittifakın daha da güçleneceğini kaydeden Erdoğan, ABD'ye seslenerek "Bizim size yapmış olduğumuz ödemeler var. F-35'te yaptığımız ödeme var. 1 milyar 450 milyon dolar. Biz daha bu ödemenin karşılığını alamadık" demişti.
Erdoğan bu görüşlerini zirve çerçevesinde Başkan Biden'a ileteceğini de ifade etmişti. Erdoğan ile Biden'ın bugün Vilnius'ta biraraya gelmesi bekleniyor.
Forum