Başkan Trump’ın bütçe tasarısı, Dışişleri Bakanlığı bütçesi, dış yardımlar ve BM gibi uluslararası kuruluşlara yapılan katkılardan kesilen fonların askeri harcamalara aktarılmasını öngörüyor. Kimi uzmanlar, bütçe kesintilerinin Amerikan diplomasisini daha etkili hale getireceğini savunsa da bazı Kongre üyeleri ve insan hakları savunucusu kurumlar, Dışişleri Bakanlığı bütçesinin ve dış yardım fonlarının kesilmesine şiddetle karşı çıkıyor.
Dışişleri Bakanlığı ve Amerikan büyükelçiliklerinde görevli diplomatlar, dev bütçe kesintilerine kendilerini hazırlamaya çalışıyor. Küresel kalkınma uzmanı George Ingram’a göre, kesintiler çok büyük.
Brookings Enstitüsü'nden George Ingram, ”Dışişleri Bakanlığı bütçesinde yüzde 30 oranında kesinti yapılması planlanıyor. Bütçe Planlama Dairesi aslında kesintiyi yüzde 37 olarak önermiş ancak Dışişleri Bakanı, ilk yılda yüzde 37‘lik kesintinin çok fazla olacağını söyleyerek bunun üç yıla yayılmasını istemiş” şeklinde konuşuyor.
İnsan hakları ve yardım kuruluşları, kesintilerin özellikle mülteciler için son derece olumsuz etkileri olacağını söylüyor.
Uluslararası Af Örgütü’nden Adotei Akwei, ”Sivil toplum örgütleri ve hükümetler son derece kaygılı. Bu kaygının nedeni sadece kaynakların kesintiye uğramasıyla ilgili değil. Amerika’nın bir ortak, bir inovasyon ve yaratıcılık kaynağı, insan haklarının sesi olarak kendini geri çekmesiyle oluşacak boşluk, birçoklarını korkutuyor” diyor.
Kimi uzmanlarsa bürokratik yük altındaki Dışişleri Bakanlığı’nda kesinti gerektiğini düşünüyor:
Heritage Vakfı'ndan James Roberts, ”Amerikan kamuoyunun yabancı ülkelerdeki temsilcisi olan Dışişleri Bakanlığı’nı daha verimli ve etkili hale getirmek için bazı adımlar atılabilir. Yetki alanları daha basitleştirilebilir, bakanlık parası daha iyi harcanabilir. Bunun sonucu olarak bütçede kesinti yapılacak,” şeklinde konuşuyor.
Brookings Enstitüsü uzmanı George Ingram’a göre, Kongre, yabancı ülkelere yapılan yardımın ve diplomasinin bu kadar ciddi kesintiye uğramasını kabul etmeyecek: ”Temsilciler Meclisi ve Senato’daki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, dış ilişkilerde bu kadar büyük boyutta bütçe kesintisi yapılmasının kabul edilemez olduğunu söylüyor. Bu yıl Kongre’nin çok ciddi direniş göstermesine tanık olacağız.”
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, IŞİD’le mücadelenin de bütçe kesintisinden olumsuz etkileceğini vurguluyor: ”Bütçe Komisyonu, Dışişleri Bakanlığı’nın bütçesinde kesinti yaparak IŞİD’le savaşın kazanılamayacağını anlamalı. Bu kesinti, tam tersine IŞİD’i güçlendirir.”
Başkan Trump’ın bütçe tasarısı, önümüzdeki aylarda Kongre’de en çok tartışılan konu olacak.
