Başkan Donald Trump hakkında Beyaz Saray’da geçirdiği son dört yılda çok sayıda kitap yazıldı. Trump’ı eleştirenlerin de destekleyenlerin de olduğu bu kitapların bazıları gazeteciler tarafından kaleme alınırken, Beyaz Saray ya da yönetimin çeşitli katmanlarında görev almış, aralarında eski ulusal güvenlik danışmanı ya da eski FBI başkanı gibi üst düzey isimlerin de olduğu kişilerce yazılmış kitaplar da oldu. Kitapların çoğunun ortak özelliği, daha piyasaya sürülmeden ses getirmeleri ve kısa sürede satış rekorları kırmalarıydı.
Başkanlar hakkındaki kitaplarıyla tanınan ünlü gazeteci Bob Woodward’un Trump hakkında başkanlığı sırasında kaleme aldığı ikinci kitabı 15 Eylül’de piyasaya çıkacak. Her zaman olduğu kitabın ayrıntıları daha şimdiden Amerikan medyasına sızmaya başladı.
Gazeteci Woodward’ın yeni kitabında “Trump virüsü hafife aldı” iddiası
CNN televizyonu, bu hafta “Öfke” (Rage) adlı kitapta kullanılan röportajların ses kayıtlarını yayınladı. CNN bu kayıtlardan hareketle yaptığı habere göre, kitapta Trump’ın Şubat ayında Corona virüsünün ne kadar ölümcül ve bulaşıcı olduğunu bildiğini ancak panik yaratmamak için Amerikan halkıyla bu bilgiyi paylaşmadığını kabul ettiği öne sürülüyor.
Corona salgınına karşı önlem almada geç kalmakla eleştirilen Trump’ın, ulusal acil durum ilan ettikten sonra 19 Mart’ta gazeteci Woodward’a “Bunu her zaman geri planda tutmak istedim. Hala ön plana almayı istemiyorum çünkü panik yaratmak istemiyorum” dediği belirtiliyor.
Ayrıca Woodward’la mülakatında Trump’ın, virüsün hedef aldığı kitleyle ilgili bazı “şaşırtıcı bilgilerin” de ortaya çıktığını, “virüsün sadece yaşlıları değil çok sayıda genci de hedef aldığını” söylediği ifade ediliyor.
Beyaz Saray: “Başkan Amerikan halkına asla yalan söylemedi”
Beyaz Saray Sözcüsü Kayleigh McEnany, Başkan Trump’ın, ülkede şimdiye kadar 190 binin üzerinde can kaybına yol açan virüs hakkında Amerikan halkını kasten yanlış yönlendirdiği iddiasını reddetti.
McEnany Beyaz Saray’da düzenlediği basın brifinginde, “Kesinlikle böyle bir şey olmadı. Başkan virüsü asla hafife almadı” dedi. Başkan’ın kamuoyu önünde yaptığı açıklamaların güven ve serinkanlılık telkin etmeyi amaçladığını söyleyen Sözcü McEnany, “Başkan Trump Corona salgını konusunda Amerikan halkına asla yalan söylemedi” dedi.
Başkan Trump da Beyaz Saray’daki bir etkinlikte konuyla ilgili yaptığı açıklamada, salgını idaresini savundu, “Ülkemizi seviyorum ve insanların korkmasını istemiyorum. Her türlü standart bakımından iyi bir iş yaptık” diye konuştu.
Trump, ‘‘Havalara zıplamak, ‘Korkunç bir sorunumuz var’ diye bağırmak istemiyoruz. Bu şekilde insanları korkutmak istemiyoruz. İlaç ve sağlık malzemelerinin fiyatlarının da fırlamasını istemiyoruz. Sorunu çok iyi yönettik, panik olmadık. İyi liderlik sergiledik’’ şeklinde mesajlar verdi.
CNN ve Washington Post gazetesinin haberlerine göre, Trump Şubat ayı basında virüsün ne kadar öldürücü olduğunu biliyordu. Buna göre, Trump 7 Şubat’ta Woodward’la bir mülakatında virüs için, “Havada dolaşıyor. Bu dokunmaktan her zaman daha zor bir durum. Her şeye dokunmak zorunda değilsinizdir, öyle değil mi? Ama hava, havayı solumanız lazım ve bu şekilde bulaşıyor. Dolayısıyla bu çok hassas bir durum. Şiddetli gripten bile daha ölümcül” diye konuştu.
Woodward’un kitap için Başkan Trump’la 18 mülakat yaptığı belirtildi.
Kitapta Trump’ın ayrıca, Amerikalı komutanlar hakkında hakaret edici ifadeler kullandığı iddia ediliyor. CNN’in haberinde, eski Savunma Bakanı James Mattis’in bir yardımcısının, Trump’ın bir toplantıda, ittifaklara ticaret anlaşmalarından daha çok önem vermekle eleştirdiği generaller için küfürlü sözler söylediğini duyduğu, Mattis’in, bu yardımcısından, duyduğu sözleri e-postada belgelemesini istediği öne sürülüyor.
İki yıl önce de Trump hakkında kitap yazmıştı
Eski Başkan Richard Nixon’ı istifaya götüren ‘Watergate’ skandalını ortaya çıkaran gazetecilerden biri olan Woodward’un iki yıl önce yine Başkan Trump hakkında yazdığı “Korku: Trump Beyaz Saray’da” (Fear: Trump In The White House) başlıklı kitabı da epey ses getirmiş, iki milyonun üzerinde satış rakamına ulaşmıştı. 2018 yılının Eylül ayında piyasaya sürülen kitabında Woodward, o dönem Beyaz Saray Genel Sekreteri olarak görev yapan John Kelly’nin Trump için “dengesiz” ifadesini kullandığını iddia etti.
Woodward kitabında ayrıca dönemin Savunma Bakanı Jim Mattis’in Beyaz Saray’daki bir ulusal güvenlik toplantısında, Amerika’nın Kore Yarımadası’ndaki askeri varlığının önemini hafife alan ve “Neden kaynaklarımızı bu bölgeye harcıyoruz?” diye soran Trump’a, “3. Dünya Savaşı’nı engellemek için” yanıtını verdiğini ve daha sonra da arkadaşlarına “Trump’ın ilkokul beşinci sınıf öğrencisi gibi davrandığından şikayet ettiğini” öne sürdü.
Kitaptaki bir diğer iddia da Suriye’deki gelişmelerle ilgili yine Trump ve Mattis arasındaki bir diyalogla ilgili. Buna göre Trump telefonda Mattis’e, Nisan ayında Suriye’deki kimyasal saldırının ardından, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’a suikast düzenlenmesini istediğini belirtti, Mattis de telefonu kapattıktan sonra yardımcısına “Bunu yapmayacağız, daha dengeli olacağız” dedi. Kitapta ayrıca, Trump’ın eski avukatı John Dowd’un, Rusya soruşturmasında ifade vermek isteyen Trump’a “İfade verirsen turuncu takım giyersin” dediği, Beyaz Saray’dan istifa eden iki çalışanın ülkeyi korumak için Başkan’ın masasından bazı belgeleri imzalamaması için kaçırdıkları gibi iddialar yer aldı.
Dönemin Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders kitabın, eski Beyaz Saray çalışanlarının Başkan’ı kamuoyu önünde kötü göstermek amacıyla uydurduğu hikayelerle dolu olduğunu savunarak, iddiaları yalanladı.
Eski avukatı Cohen’in kitabı bu hafta piyasaya çıktı
Başkan Donald Trump’ın eski avukatı Michael Cohen’in “Vefasız” (Disloyal) başlıklı kitabı da bu hafta raflardaki yerini aldı.
Cohen kitabında, Başkan Trump’ın siyah liderlere ve Amerika’daki azınlıklara yönelik küçümseyici ifadeler kullandığını belirtiyor. Bu isimler arasında Güney Afrika’nın eski lideri Nelson Mandela da var.
Trump’la yolları ayrılmadan önce yıllarca Başkan için çalışmış bir isim olan Cohen, halen Kongre’ye yalan ifade vermek dahil bazı suçlardan 3 yıllık hapis cezasını çekiyor.
Cohen’in iddiasına göre Trump, siyahlar gibi Latin kökenlilerin de kendisine oy verecek kadar zeki olmadıklarını söyledi.
Trump daha önce Cohen için “yalancı” demiş, Cohen de Trump destekçilerinden ölüm tehditleri aldığını kaydetmişti.
Beyaz Saray Cohen’in kitabındaki iddiaları da yalanladı. Sözcü Kayleigh McEnany, Cohen’in Kongre’ye yalan söylemiş bir isim olduğuna dikkat çekti ve inandırıcılığını kaybettiğini savundu.
Yeğeninden Trump hakkında kişisel ayrıntılar
Trump hakkında en çok ses getiren kitaplardan bir diğeri de yeğeni Mary Trump tarafından kaleme alındı. Bu yaz piyasaya çıkan ve yayınlanıp-yayınlanmaması konusu mahkemelik olan kitap, “Çok Fazla ve Asla Yeterli Değil: Ailem Dünyanın En Tehlikeli Adamını Nasıl Yarattı?” (Too Much and Never Enough: How My Family Created the World’s Most Dangerous Man) başlığını taşıyor.
Donald Trump’ın 1981’de ölen ağabeyi Fred Trump Jr.’ın kızı olan Mary Trump kitabında, Trump’ın hayatı hakkında kişisel ve daha önce bilinmeyen ayrıntıları aktardı.
Klinik psikoloji alanında doktorası olan Mary Trump kitabında, ABD liderinin narsisizmin yanı sıra başka psikolojik bozuklukları da olduğunu iddia etti ve bunların babası Fred Trump’tan kaynaklandığını savundu.
Kötü niyetli bir aileye hükmeden Fred Trump’ın beş çocuğundan hiçbiriyle ilgilenmediğini, onları sadece gelecekte emlak işini devralacak mirasçıları olarak gördüğünü söyleyen Mary Trump kitabında, “Sonunda Donald’da karar kıldı. İkinci oğlunun gösteriş meraklısı ve zorba kişiliğinin iş yönetiminde işe yarayacağını düşündü ve onu cesaretlendirdi” ifadelerine yer verdi.
Kitabın satış rakamları, “en çok satanlar” kategorisinde en iyi rakamlardan birine ulaşan ve piyasaya sürüldüğü Mayıs ayından bu yana 1,3 milyon satan “Açlık Oyunları”nın (Hunger Games) son serisini sadece bir haftada geride bıraktı.
Bolton’dan Trump hakkında “seçimler için Çin’den yardım istedi” iddiası
Başkan Trump’ın 17 ay boyunca ulusal güvenlik danışmanlığını yapan John Bolton da, bu yaz piyasaya çıkan “Olayın Olduğu Oda” (The Room Where It Happened) başlıklı kitabında, Trump’ın geçen yılki bir görüşmede Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in 2020 seçimini kazanması için yardımını istediğini öne sürdü. Kitapta Türkiye’yle ilgili ayrıntılar da yer aldı.
Kitapta Bolton, 2018 yılının Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başkan Trump'a, İran yaptırımlarını ihlal ettiği gerekçesiyle New York Güney Bölgesi Mahkemesi’nde davası devam eden Halkbank’ın suçsuz olduğunu savunan bir not verdiğini, Trump’ın da Erdoğan’a “meseleyi halledeceğini” söylediğini yazdı. Bolton kitabında Trump için, “Güney Bölgesi savcılarının kendisine değil Obama'ya yakın kişiler olduğunu anlattı. Bunların yerine kendisine yakın kişiler geldiğinde sorunun çözülebileceğini belirtti'' diye yazdı.
Trump hakkında başkanlığı döneminde kitap yazan ilk gazeteci-yazar Michael Wolff oldu. Wolff’un 2018 yılı başında piyasaya çıkan “Ateş ve Öfke” (Fire and Fury) başlıklı kitabında özellikle Trump’ın eski baş stratejisti Steve Bannon’a atfedilen sözler Trump ve Beyaz Saray’ın sert tepkisini çekti. Kitapta Bannon’ın, Trump’ın oğlu Donald Trump Jr. ve bir grup Rus yetkili arasında 2016 yazında New York’taki Trump Tower’da yapılan görüşmeyi “haince” ve “vatansever olmayan” şeklinde tanımladığı belirtiliyor. Bunun üzerine Trump hızlıca bir yazılı açıklama yayınlayarak, bir süre önce görevine son verdiği Bannon’ın “sadece işini değil aklını da kaybettiğini” kaydetti.
Hakkındaki kitaplar satış rekorları kırdı
Trump göreve geldikten sonra kampanyası, idaresi, politikaları, iş hayatı, özel yaşamı hatta golf maçlarıyla ilgili birçok kitap yayınlandı ve bunların birçoğu rekor satış rakamlarına ulaştı. Eski FBI Başkanı James Comey, Beyaz Saray’da iletişim direktörü olarak sadece 11 gün görev yapan Anthony Scaramucci, diğer bir Beyaz Saray iletişim danışmanı Cliff Sims, Başkan Trump’ın eski yardımcılarından Omarosa Manigault Newman, hatta sadece “üst düzey bir Trump yönetimi yetkilisi” olarak tanımlanan kimliği belirsiz bir kişi dahil Beyaz Saray’da ya da yönetimin içerisinde görev yapmış çok sayıda isim de Trump hakkında kitap yazanlar listesine dahil oldu.
Rusya soruşturmasının kilit isimlerinden FBI ajanı Peter Strzok’un, Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesiyle ilgili FBI’in yürüttüğü soruşturmayla ilgili kitabı da bu hafta piyasaya çıktı. New York Times gazetesinin araştırmacı muhabiri Michael Schmidt de, “Donald Trump ve ABD: Bir Başkanı Durdurma Mücadelesinin İçi” (Donald Trump v. The United States: Inside the Struggle to Stop a President) başlıklı kitabıyla, Trump hakkında kitap yazan gazetecilere katıldı.
Gelecek haftalarda da, 2016 seçim kampanyasının üst düzey danışmanı ve Rusya soruşturması tanığı Rick Gates’in kitabının yayınlanması planlanıyor.
Son dört yılda özellikle Trump’la ilgili 1200’ün üzerinde kitap piyasaya çıkarken, eski Başkan Barack Obama’nın ilk döneminde bu rakam 500 civarındaydı.
Trump’ı savunan kitaplar da yazıldı
Trump hakkındaki kitaplar sadece Başkan’ı eleştiren kitaplar olmakla kalmadı, Başkan’ı savunan da çok kitap yazıldı. Çoğunluğu muhafazakar yazarlar tarafından kaleme alınan bu kitaplar arasında, Edward Klein’in “Topyekün Savaş: Trump’ı Yok Etme Planı” (All Out War: The Plot to Destroy Trump), Lee Smith’in “Daimi Darbe” (The Permanent Coup), Gregg Jarrett’ın “Rusya Oyunu: Hillary Clinton’ı Aklamak ve Donald Trump’a Komplo Kurmak İçin Yasadışı Plan” (The Russia Hoax: The Illicit Scheme to Clear Hillary Clinton and Frame Donald Trump) ve David Horowitz’in “Baskın: Trump Solu Ezecek ve Kazanacak” (BLITZ: Trump Will Smash the Left and Win) başlıklı kitapları yer alıyor. Fox Business kanalının sunucularından Lou Dobbs’un da yakında “Trump Yüzyılı: Başkanımız Tarihin Akışını Nasıl Ebediyen Değiştirdi?” (The Trump Century: How Our President Changed the Course of History Forever) başlıklı kitabının piyasaya çıkması bekleniyor. Bunların yanında eski Beyaz Saray sözcüleri Sarah Huckabee Sanders ve Sean Spicer da anı kitapları yayınladı.
