Merkezi New York’ta olan gazetecilik örgütü Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), hapisteki gazetecilerle ilgili 2023 yılı raporunu yayınladı. CPJ, 2023 yılında en çok gazetecinin hapsedildiği ülkenin Çin olduğunu açıkladı.
Türkiye, 13 gazetecinin hapiste olmasıyla, listede 9’unculuğu Mısır ile birlikte paylaşıyor. Raporda, 2023 yılında 320 gazetecinin hapsedildiği, 2022 yılındaysa bu sayının 363 olduğu kaydedildi. Dünya genelinde, 2023 yılında hapiste bulunan erkek gazeteci sayısının 273, kadın gazeteci sayısının da 47 olduğu kaydedildi.
Türkiye, Gazetecileri Koruma Komitesi’nin geçen yıl yayınladığı raporda 5. sırada yer almıştı. Gazetecileri Koruma Komitesi’nin 2016 ve 2017 yıllarında yayınladığı raporlarda, Türkiye en fazla gazetecinin hapsedildiği ülkeler sıralamasında zirvedeydi. CPJ’in, 2019 yılında yayınladığı rapordaysa Türkiye, en fazla kadın gazetecinin hapiste bulunduğu ülke olarak gösterilmişti.
CPJ’nin 2023 yılı raporuna göre en fazla gazetecinin hapiste tutulduğu ülkelerin sıralaması ve sayılar şöyle:
- Çin 44
- Myanmar 43
- Belarus 28
- Rusya 22
- Vietnam 19
- İran 17
- İsrail 17
- Eritre 16
- Türkiye - Mısır 13
- Suudi Arabistan 10
Gazetecileri Koruma Komitesi, İsrail’de geçen yıllara oranla hapisteki gazeteci sayısında ciddi bir artış olduğunu kaydetti. CPJ’in 1992 yılından bu yana hapisteki gazetecilerle ilgili rapor yayınlamaya başlamasından bu yana İsrail’de en fazla sayıda Filistinli gazetecinin hapiste olduğu bilgisi verildi. İsrail listede ilk kez altıncı sırada yer aldı. Gazetecileri Koruma Komitesi, İsrail-Gazze savaşının başladığı 7 Ekim'den bu yana 80'den fazla gazetecinin öldürüldüğüne de dikkat çekti.
Gazetecileri Koruma Komitesi, raporla ilgili basın açıklamasında, hapisteki gazetecilerin çoğunluğunun, eleştirel haberlerine misilleme olarak yalan haber ve terörizm gibi devlet karşıtı suçlamalarla karşı karşıya kaldığı kaydedildi.
2023 yılında hapiste olan gazetecilerin yüzde 60’ının, aleyhlerine hiçbir suçlama olmadan tutulduğu belirtildi.
Gazetecilerin hapiste tutulduğu birçok ülkede, gazetecilerin yargılandığı davaların diğer davalara oranla daha uzun sürdüğü, duruşma öncesi gözaltılar ve kötü muamelelerin oldukça yaygın olduğu kaydedildi.
Rusya ve Etiyopya gibi bazı ülkelerin, sınırları içinde olmayan kendi vatandaşları gazetecilere bile kötü muamele uyguladığı belirtildi. Vietnam, Mısır ve bazı ülkelerde, gazetecilerin hapisten tahliye edildikten sonra bile seyahat yasakları ya da özgürlüklerini fiilen kısıtlayan önlemlere tabi tutulduğu belirtildi.
Gazetecileri Koruma Komitesi’nin 2023 yılı raporunda, hapisteki gazetecilerin en fazla olduğu kıtanın Asya olmaya devam ettiği belirtildi. Raporda, yıllardır dünyanın en fazla sayıda gazeteci hapsedilen ülkelerinden Çin'de uygulanan yaygın sansürün, bu ülkede hapsedilen gazetecilerin kesin sayısını belirlemeyi zorlaştırdığı da ifade edildi.
Forum