ERİVAN —
Hollande, “Soykırımı tanımak bölmez birleştirir” dedi. “Soykırımı inkar edenlerin cezalandırılmasını öngören yasayı” da getirmekte kararlı olan Hollande, bu sözünü Erivan’da yeniden dile getirmedi. Hollande, bu konuda açıklama yapmak için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde devam eden Doğu Perinçek davasıyla ilgili kararı bekliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, Bakü’deki temaslarının ardından Erivan’a geçti. Burada Ekonomik Forum’da Ermeni işadamlarına seslendikten sonra Erivan’daki soykırım anıtını ziyaret eden Hollande, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Serkisyan’ın onuruna verdiği yemekte, Türkiye’ye seslenen mesajlar verdi. Hollande, “1915’te olanlar soykırımdır. Bunun inkarı bir fikir değil, kurbanlara ve gerçeğe hakarettir. İnkara hiçbir kapı açık olamaz. Dünyanın her yerinde soykırımın tanınması için inisiyatifler var. Tanımak bölmez birleştirir” diyerek Türkiye’den “soykırımı tanımasını” istedi. Ancak Hollande’ın bu kez “inkar yasasını yeniden getireceğim” dememesi dikkat çekti.
‘AİHM kararını bekliyoruz’
Konuya ilişkin bir grup gazeteci ile sohbet eden Hollande, “Cumhuriyeti yeniden reddedilecek bir yasaya angaje etmek istemiyorum. Önceki yasayla ilgili yaşananları biliyorsunuz. Anayasa Mahkemesi’nden geri döndü. O yüzden bütün önlemleri almak gerekir. Anayasal kontrolü aşacak bir metin olmalı. Yasayı getireceğiz ama Anayasa Mahkemesi’nden geçebilecek bir yasa olması gerekiyor. Şu anda AİHM’de bir ara süreç var. Onu beklemek lazım” dedi.
Doğu Perinçek inkar yasasını kabul eden İsviçre’de “1915 olaylarının soykırım olmadığını” söylemiş, bu nedenle hakkında açılan davayı kaybetmişti. Ancak kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) götüren Perinçek’in gerekçeleri haklı bulunmuş, AİHM İsviçre mahkemelerinin aldığı kararı “ifade özgürlüğüne aykırı olduğu” gerekçesiyle bozmuştu. Bunun üzerine İsviçre hükümeti kararı temyize götürmüştü.
‘Erdoğan’ın mesajı önemli’
Hollande, Başbakan Erdoğan’ın başsağlığı mesajına ilişkin olarak da, “Türkiye tarafından bir jest yapıldı. Bu jest önemli ama yeterli değil. Ama bu bir ilerleme, bir ilk adımdır. Ama Türkiye daha ileriye gitmeli. Erdoğan’ın açıklaması bir başka açıdan daha önemli. Bizim yaptığımız acıların duyulduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
‘Seçim hesabı yapmıyorum’
2015 yılında “Soykırımın 100. Yıl anma törenlerine Erivan’da katılacağını” açıklayan Hollande, “neden bu konuya bu derece önem verdiği” sorusuna da şu yanıtı verdi:
“Sosyalizmin kurucusu Jean Jaures’in tutumundan, günümüze gelen bir tavır bu. Diğer taraftan kişisel olarak, PS Genel Sekreterliğim döneminde sadece Ermeni oldukları için katledilen ailelerden arkadaşlarım oldu. Milletvekili oluğum zaman da, Fransa’da Ermeni soykırımının tanınması yönünde çalıştım. Ama benim girişimlerimde seçim kaygıları yok. Fransa’da yaşayan Ermeni halkı üzerinden matematik hesapları yapmıyorum. Ama bunu yaparken de her zaman saygıyla yaptım. Ocak ayında Türkiye’ye gittim. Ve bu pozisyonumu anlattım. Özellikle bugünkü Türk halkına hiçbir sorumluluk yüklemediğimizi söyledim. Böyle bir şey anlamsız olurdu. Bu konuda birleştirici, yapıcı adımları atabileceğimizi düşünüyorum” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, Bakü’deki temaslarının ardından Erivan’a geçti. Burada Ekonomik Forum’da Ermeni işadamlarına seslendikten sonra Erivan’daki soykırım anıtını ziyaret eden Hollande, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Serkisyan’ın onuruna verdiği yemekte, Türkiye’ye seslenen mesajlar verdi. Hollande, “1915’te olanlar soykırımdır. Bunun inkarı bir fikir değil, kurbanlara ve gerçeğe hakarettir. İnkara hiçbir kapı açık olamaz. Dünyanın her yerinde soykırımın tanınması için inisiyatifler var. Tanımak bölmez birleştirir” diyerek Türkiye’den “soykırımı tanımasını” istedi. Ancak Hollande’ın bu kez “inkar yasasını yeniden getireceğim” dememesi dikkat çekti.
‘AİHM kararını bekliyoruz’
Konuya ilişkin bir grup gazeteci ile sohbet eden Hollande, “Cumhuriyeti yeniden reddedilecek bir yasaya angaje etmek istemiyorum. Önceki yasayla ilgili yaşananları biliyorsunuz. Anayasa Mahkemesi’nden geri döndü. O yüzden bütün önlemleri almak gerekir. Anayasal kontrolü aşacak bir metin olmalı. Yasayı getireceğiz ama Anayasa Mahkemesi’nden geçebilecek bir yasa olması gerekiyor. Şu anda AİHM’de bir ara süreç var. Onu beklemek lazım” dedi.
Doğu Perinçek inkar yasasını kabul eden İsviçre’de “1915 olaylarının soykırım olmadığını” söylemiş, bu nedenle hakkında açılan davayı kaybetmişti. Ancak kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) götüren Perinçek’in gerekçeleri haklı bulunmuş, AİHM İsviçre mahkemelerinin aldığı kararı “ifade özgürlüğüne aykırı olduğu” gerekçesiyle bozmuştu. Bunun üzerine İsviçre hükümeti kararı temyize götürmüştü.
‘Erdoğan’ın mesajı önemli’
Hollande, Başbakan Erdoğan’ın başsağlığı mesajına ilişkin olarak da, “Türkiye tarafından bir jest yapıldı. Bu jest önemli ama yeterli değil. Ama bu bir ilerleme, bir ilk adımdır. Ama Türkiye daha ileriye gitmeli. Erdoğan’ın açıklaması bir başka açıdan daha önemli. Bizim yaptığımız acıların duyulduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
‘Seçim hesabı yapmıyorum’
2015 yılında “Soykırımın 100. Yıl anma törenlerine Erivan’da katılacağını” açıklayan Hollande, “neden bu konuya bu derece önem verdiği” sorusuna da şu yanıtı verdi:
“Sosyalizmin kurucusu Jean Jaures’in tutumundan, günümüze gelen bir tavır bu. Diğer taraftan kişisel olarak, PS Genel Sekreterliğim döneminde sadece Ermeni oldukları için katledilen ailelerden arkadaşlarım oldu. Milletvekili oluğum zaman da, Fransa’da Ermeni soykırımının tanınması yönünde çalıştım. Ama benim girişimlerimde seçim kaygıları yok. Fransa’da yaşayan Ermeni halkı üzerinden matematik hesapları yapmıyorum. Ama bunu yaparken de her zaman saygıyla yaptım. Ocak ayında Türkiye’ye gittim. Ve bu pozisyonumu anlattım. Özellikle bugünkü Türk halkına hiçbir sorumluluk yüklemediğimizi söyledim. Böyle bir şey anlamsız olurdu. Bu konuda birleştirici, yapıcı adımları atabileceğimizi düşünüyorum” dedi.
