24 üyeli IMF İcra Kurulu küresel ekonomik krizden etkilenen ülkelere verilen milyarlarca dolar kredinin altına imza atıyor. İcra Kurulu’ndaki koltukların 3’te 1’i aralarında Belçika ve Hollanda gibi küçük ülkelerin de bulunduğu batı Avrupa ülkelerinin elinde. Ancak bu dengenin değişmesi konusu tartışılıyor.
IMF, İcra Kurulu’ndaki gelişmekte olan ülkelerin ağırlığını arttırmak istiyor. Avrupalı bazı ülkelerin sandalyelerinin bir bölümünü bu ülkelere bırakması isteniyor.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra beş ülkeye IMF İcra Kurulu’nda daimi üyelik verildi: Amerika, Almanya, İngiltere, Fransa ve Japonya. Küresel ekonomi üzerindeki etkileri nedeniyle üç ülke daha İcra Kurulu’nda temsil ediliyor. Bunlar da Rusya, Çin ve Suudi Arabistan. Diğer 16 İcra Kurulu üyeliği için IMF’nin diğer 179 üyesi rekabet ediyor.
ActionAid International’ın kalkınma finansman koordinatörü Soren Ambrose, İcra Kurulu’nun başlangıçta 20 üyesinin bulunduğunu ancak her iki yılda bir yenilenmek üzere üye sayısının 24’e çıkarılması kararının alındığını hatırlatıyor.
Amerika ise İcra Kurulu’nda gelişmekte olan ekonomilere daha fazla yer verilmemesi durumunda Kurulu feshedebileceğinin sinyalini verdi. Ambrose, Ekim sonuna kadar karar alınamazsa İcra Kurulu’nun küçülebileceğini söylüyor:
Ambrose, “Eyleme geçilmezse İcra Kurulu’nda otomatik olarak 4 sandalyeyi kaybedeceğiz. Bunlar oylama gücü en küçük olan Hindistan, Brezilya, Arjantin gibi üyeler olacak. Bütün bu ülkeler G20 üyesi ve İcra Kurulu’nda olmayı isteme hakları var. 4’ncü sandalye Alt Sahra Afrika ülkelerinde ait. IMF’nin son 30 yıldır kredi alan bu ülkeleri kuruldan çıkarması pek akıllıca olmaz” diyor.
Ambrose, reformların Türkiye ve Filipinler gibi orta gelir düzeyindeki ülkelerin işine yarayabileceğini söylüyor. İcra Kurulu’ndaki oyların ülkelerin küresel ekonomideki göreli ağırlığına göre paylaştırıldığını hatırlatan Ambrose, dünyanın en az gelişmiş ülkelerinin Kurul’da zaten zayıf olan seslerinin reformlar yüzünden iyice zayıflayabileceğini belirtiyor.
Orta gelire sahip Tayland, Mısır, İran ve Hindistan gibi ülkeler şu anda 24 sandalyeli İcra Kurulu’nun üyeleri arasında. Ambrose, oylamanın ülkelerin nüfuslarına ve IMF’den aldıkları kredileri geri ödeme durumlarına göre düzenlenmesinin daha iyi olacağını düşünüyor:
Ambrose, “İcra Kurulu’nda oy hakkının kredilerin geri ödenmesi durumuna göre verilmesini istememizin nedeni IMF’nin yıllardır aldığı kredileri düzenli geri ödeyen gelişmekte olan ülke ekonomileri sayesinde ayakta kalmasından kaynaklanıyor. Yani bu ülkeler yaptıkları geri ödemelere göre Kurul’da seslerinin duyulacağını bilseler daha iyi olur” diyor.
Türkiye IMF ile el sıkışmamasına rağmen küresel krizden en güçlü çıkan ülkelerin başında geliyor. Ankara uzun süredir İcra Kurulu’nda temsil talebinde bulunuyor. IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn son açıklamasında olumlu mesaj vererek IMF yönetiminde Türkiye dahil G20 gibi ülkeler daha etkin rol oynamalı dedi.
