2005 yılında Diyarbakır’da faaliyet göstermeye başlayan Sarmaşık Yoksullukla Mücadele ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği ya da halk arasındaki adıyla Sarmaşık Derneği kentteki binlerce yoksulun umut kapısıydı. 2005’ten beri aralıksız olarak yardım dağıtan derneğin yönetimi 11 yıldır ilk kez dernek kapısına gelenler boş çeviriyor. Nedeni ise 22 Kasım’da yayınlanan 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname. Bu KHK’ya göre, "terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapılarla bağı bulunan" 550 dernek, 9 basın yayın kuruluşu ve 19 özel sağlık kuruluşu kapatıldı. Kapatılan derneklerin 46’sı Diyarbakır’daydı…
Sarmaşık Derneği de bunlardan biriydi. Kuruluş amacı, kentte hiçbir geliri olmayan ailelere gıda, sağlık eğitim gibi yardımlar sağlamak olan Sarmaşık, Diyarbakır’daki değişik kesimlerden kişi ve kuruluşların desteğiyle, düzenli hiçbir geliri olmayan ailelere yardım eli uzatmaya başladı. Derneğin çalışmaları zaman zaman soruşturma konusu olsa da, hep takdir edildi… Hatta iktidar partisi milletvekilleri zaman zaman derneği ziyaret ederek çalışmaları hakkında bilgi aldı. Kentin yöneticileri bile derneğin çalışmalarından övgüyle söz ettiler. 11 yıl sonra Türkiye’deki siyasi tabloyla birlikte Sarmaşık Derneği’ne bakış ta değişti. Tarihler 22 Kasım’ı gösterirken 677 no’lu kararnameyle Sarmaşık Derneği’nin kapısına kilit vuruldu. Derneğin gıda bankasına gelen yoksul aileler eli boş geri döndü.
Derneğin Yönetim Kurulu Başkanı Şerif Camcı, derneğin tek amacının yoksullara yardım olduğunu belirterek, “Derneğimiz bu kentte düzenli tek kuruş geliri olmayan, iş verseniz dahi evinde çalışabilecek kimse olmayanlara destek sunuyordu. Bu ailelere bir öğün dahi destek sunulmazsa geceyi aç geçirme riskiyle karşı karşıya bulunan aileler. Bu aileler sürekli bir yerden destek alarak ayakta kalabilen aileler. Türkiye’de maalesef yoksulluğun görünmeyen bir yüzü de, geliri 1 doların altında kimse bulunmuyor denilmesine rağmen, maalesef şu anda bu kentte 32 bin kişi, düzenli tek kuruş gelire dahi sahip değiller. 32 bin kişi her ay düzenli olarak aylık gıda ihtiyaçlarını bizden alıyor. 5400 aile 32 bin kişi açlık sınır altında aileler. Bu aileler balık verme yerine balık tutmayı öğretelim desek. Balık tutmayı öğretebileceğimiz kimse yok. Bazı kesimler bu ailelere zaman zaman destek sunuyordu ama sarmaşığın farkı şuydu bu ailelere her ay düzenli yardım ediyordu. 11 yıldır bizden düzenli destek alan aileler bulunuyordu” dedi.
Camcı, derneğin amacının dışında hiçbir faaliyet yürütmediğini belirterek, “Bu derneğimiz maalesef 20 gün önce 3 ay süreyle men edildi sonra da tamamen kapatılmasına karar verildi. Bu ağır bir karar, bu gördüğünüz mekanın kilitlenmesi kapatılması değil, 32 bin insanın midesine kelepçe vurulmasıdır. 32 bin insan, tek kaygımız bu 32 bin insandır. Bu insanlar ne yapacak, nereden bu desteği alacak, sarmaşık yokken hangi sıkıntıları yaşıyorlarsa yine o sıkıntılara terkedilmiş oldular. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Bu hiçbir insan aklının kabul edebileceği bir şey değil. Sarmaşığın kapısına kilit vurulmasının akla yatkın hiçbir gerekçesi yoktur. Söylenen şu kapatılan derneklerin PKK KCK FTÖ gibi örgütlere ilişkilendirilerek kapatıldığı söylediler. Bu dernek defalarca soruşturmalardan geçti dava bile açılmadan takipsizlik kararı verildi. Bütün kurucuları için soruşturmalar açıldı beraat ederek çıktı. Onlarca kez müfettişler geldi, denetim raporları elimizde. Amacının dışında hiçbir faaliyet yürütülmedi” şeklinde konuştu.
Yıllardır dernekten yardım alan Esra Şimşek, kapatılma kararıyla hayal kırıklığına uğradı. Eşinden ayrıldıktan sonra iki kızıyla birlikte yaşamak zorunda kalan Şimşek, Sarmaşık Derneği’nin yoksullar için çok önemli olduğuna vurgulayarak, “Gıdamızı alıyorduk oradan. Çocuklarımızın eğitimine katkı sağlıyorlardı, burs veriyorlardı, bizim için bir nimetti. Binlerce insan mağdur oldu. Eşinden ayrı yaşayan var, aç, perişan, gıdasını bile alamayan var. En azından oradan gıda geliyordu. Kapanmasını büyük bir şanssızlık olarak değerlendiriyorum” dedi. Derneğin depolarında bulunan yaklaşık 500 bin lira değerindeki gıda maddesinin çıkarılmasına da izin verilmedi.
Bu arada 15 Temmuz Darbe girişiminin ardından çıkarılan kararnamelerle Gülen cemaatiyle ilişkili olduğu gerekçesiyle 104 vakıf, bin 125 dernek kapatıldı. Aradan geçen zaman içinde yapılan itirazlar sonucu bazılarının açılmasına karar verildi. 22 Kasım’da yayınlanan 667 sayılı kararnameyle aralarında Türkiye-Çin Dostluk Vakfı’nın da bulunduğu 18 vakıf ve 175 derneğin açılmasına karar verildi. İlk kararnameyle Türkiye genelinde 22 şubesi olan Sosyal Hizmetler Derneği’nin Diyarbakır Şubesi de kapatılmıştı. Yeniden açılan dernekler arasında bu dernek de bulunuyor.
Sarmaşık Derneği de kapatma kararına itiraz edecek. Dernek yönetimi iç hukuktan sonuç alamazsa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuracak.
