BERLİN —
Türkiye dışında Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da yaşayan çok sayıda Türkiye kökenli edebiyatçı var. Yurt dışındaki sanatçıların varlığı Türk edebiyatı için eskilere dayanan bir olgu. Tanzimat döneminde iktidarla ters düştüğü için yurt dışına sürgüne gönderilen Ahmet Mithat Efendi’den gene siyasi nedenlerle Türkiye’yi terk etmek, başka ülkelere sığınmak zorunda kalan Nazım Hikmet ve Zülfü Livaneli gibi isimlere kadar uzanan neredeyse bir gelenek söz konusu. Bu gibi isimlerden olsa gerek yurtdışında yaşayan edebiyatçılar için yaygın olarak ‘sürgün yazar’ kavramı hala kullanılmakta.
Bir de 1960’lı yıllardan itibaren göç dalgası kapsamında ekonomik nedenlerle yurtdışına yerleşen edebiyatçılar var. Çoğu Almanya’da yaşayan bu edebiyatçılar için ise ‘göçmen işçi edebiyatı’, ‘göçmen edebiyatı’ gibi değişik isimler kullanılıyor. Temcilcileri arasında Güney Dal, Fakir Baykurt, Adnan Binyazar, Yüksel Pazarkaya ve Emine Sevgi Özdamar gibi Türkiye’de de tanınan ve okunan isimler de bulunuyor.
Almanya’daki Türk edebiyatının ilk yıllarında dil çoğunlukla Türkçe iken bu zamanla hem Türkçe hem Almancaya dönüştü. Bu akımın en tanınan temsilcilerinden biri olan Zafer Şenocak kitaplarını bazen Almanca, bazen Türkçe yazıyor. Almanca olarak yayınlanan bir romanın yanısıra, altı şiir kitabı, iki deneme kitabı ile çağdaş Türk edebiyatını tanıtan Almanca bir antolojisi de olan Şenocak’ın Türkiye’de ise ‘Tehlikeli Akrabalık’ ve ‘Köşk’ adlı hikaye kitapları çıktı. Şenocak iki dilde yazmayı bir zenginlik olarak algıladığını anlatıyor.
1961’de Ankara'da doğan, 1970'den bu yana Almanya'da yaşayan Zafer Şenocak Alman toplumunun göçmenlik olayını hala tam anlamıyla arzulamadığını, bu yüzden göçmen kökenli edebiyatçıların kendilerini kabul ettirmelerinin ABD, Fransa ve İngiltere gibi göçmenliğin doğal olarak algılandığı ülkelere kıyasla daha zor olduğunu savunuyor.
Eserlerinde kimlik çatışması, yurtsuzluk ve aidatsızlık gibi konular ağır basan Zafer Şenocak, Almanya’da yaşayan Türk kökenli edebiyatçıların Türkiye’de ‘Alamancı’ olarak algılanmasını da eleştiriyor. Şenocak her iki toplumun da değişmesi ve çağın gerçeklerine, dinamizmine ayak uydurması gerektiğini belirtiyor.
Bir de 1960’lı yıllardan itibaren göç dalgası kapsamında ekonomik nedenlerle yurtdışına yerleşen edebiyatçılar var. Çoğu Almanya’da yaşayan bu edebiyatçılar için ise ‘göçmen işçi edebiyatı’, ‘göçmen edebiyatı’ gibi değişik isimler kullanılıyor. Temcilcileri arasında Güney Dal, Fakir Baykurt, Adnan Binyazar, Yüksel Pazarkaya ve Emine Sevgi Özdamar gibi Türkiye’de de tanınan ve okunan isimler de bulunuyor.
Almanya’daki Türk edebiyatının ilk yıllarında dil çoğunlukla Türkçe iken bu zamanla hem Türkçe hem Almancaya dönüştü. Bu akımın en tanınan temsilcilerinden biri olan Zafer Şenocak kitaplarını bazen Almanca, bazen Türkçe yazıyor. Almanca olarak yayınlanan bir romanın yanısıra, altı şiir kitabı, iki deneme kitabı ile çağdaş Türk edebiyatını tanıtan Almanca bir antolojisi de olan Şenocak’ın Türkiye’de ise ‘Tehlikeli Akrabalık’ ve ‘Köşk’ adlı hikaye kitapları çıktı. Şenocak iki dilde yazmayı bir zenginlik olarak algıladığını anlatıyor.
1961’de Ankara'da doğan, 1970'den bu yana Almanya'da yaşayan Zafer Şenocak Alman toplumunun göçmenlik olayını hala tam anlamıyla arzulamadığını, bu yüzden göçmen kökenli edebiyatçıların kendilerini kabul ettirmelerinin ABD, Fransa ve İngiltere gibi göçmenliğin doğal olarak algılandığı ülkelere kıyasla daha zor olduğunu savunuyor.
Eserlerinde kimlik çatışması, yurtsuzluk ve aidatsızlık gibi konular ağır basan Zafer Şenocak, Almanya’da yaşayan Türk kökenli edebiyatçıların Türkiye’de ‘Alamancı’ olarak algılanmasını da eleştiriyor. Şenocak her iki toplumun da değişmesi ve çağın gerçeklerine, dinamizmine ayak uydurması gerektiğini belirtiyor.
