ABD, Irak’ın Türkiye’den zehirli gaza karşı kullanılan ilaçtan büyük miktarda satın alma girişimini soruşturuyor. Atropin adlı ilaç, Irak’ın ürettiğini itiraf ettiği Sarin ve Vieks tipi zehirli gazların etkilerini önlüyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, Irak’ın Atropin sipariş etmesini, kimyasal silah kullanırken kendi askerlerini koruma hazırlığı olarak değerlendirdiklerini açıkladı.
Atropin, piyasada satılan bir ilaç ve Irak’a ihracı yasak mallar listesinde yer almıyor. Ancak Amerikalı yetkililer, Irak’ın iğneyle zerkedilen bu ilaçtan genellikle askerlerin taşıdığı paketler içinde bir milyon 250 bin adet satın almaya çalıştığını söylüyor.
Bu kadar büyük bir miktarın kendilerini kaygılandırdığını belirten yetkililer, bunu Irak’ın olası bir savaşta zehirli gaz kullanmaya ve gazın etkilerinden kendi askerlerini korumaya hazırlandığının işareti olarak görüyor. Irak’ın Atropin alma girişimi, dün önce "New York Times" gazetesi tarafından bildirildi. Gazete, Türkiye’den satın alınmaya çalışılan ilaç sayısının, hastanelerin ihtiyaç duyduğu miktarın çok üstünde olduğunu vurguladı.
Irak, birkaç yıl önce Birleşmiş Milletler’e zehirli gaz stoklarının hepsini yok ettiğini bildirdi. Ancak Amerikalı yetkililer, Irak’ın bu açıklamasına kuşkuyla bakıyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Richard Boucher, Amerika ve Türkiye’nin, Saddam Hüseyin’in geçmişte zehirli gaz kullanmış olmasına bakarak Atropin açısından Irak’ın niyetleri konusunda aynı kaygıyı paylaştığını söyledi:
"Atropin, kalp hastalıkları ve tarım ilaçı zehirlenmelerine karşı geniş çapta kullanılan bir ilaç. Ama Irak’ın hastahane ihtiyacının çok üzerindeki bir miktarda Atropin sipariş etmesi kaygı verici. Çünkü bu Irak’ın kimyasal silah kullanmaya hazırlandığını ve kendi askerlerini bunun etkilerine karşı koruma hazırlıkları yaptığını gösteriyor."
Irak, 1980’lerde İran’la savaşı sırasında birçok kez kimyasal silah kullandı. 1988 yılında Halepçe kasabasına yönelik hava saldırısında 5,000 Kürt zehirli gazdan öldü, binlercesi de sakat kaldı. Amerikalı yetkililer, Irak’ın Atropin için özel bir Türk şirketine sipariş verdiğini ve BM’den ithal izni istediğini açıkladı.
Yetkililer, ABD'nin bu konuda Türkiye ile yaptığı temaslar konusunda bilgi vermedi. Ancak "New York Times" gazetesi, Bush yönetiminin 2 ay önce Türk hükümetinden satışın engellenmesini istediğini ve Türkiye’nin de bu talebi incelemeyi kabul ettiğini bildirdi.