AİHM’den Yücel ve Ilıcak Davasında Türkiye’ye Ret

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'nin, Almanya'nın Die Welt Gazetesi muhabiri İlker Deniz Yücel hakkındaki karar itiraz eden Türk hükümetinin itirazlarını reddetti. Mahkeme, Türk makamlarının gazeteci Nazlı Ilıcak kararındaki mahkumiyete de itiraz eden başvurusunu redetti.

AİHM'in temyiz başvurularını ele alan Büyük Daire Kurulu, bugün yaptığı açıklamada Deniz Yücel davasına ilişkin 25 Ocak 2022 tarihli kararın artık nihai olduğunu bildirdi. Açıklamada Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin bundan sonra Türkiye'nin bu kararı uygulamasını denetleyeceği kaydedildi. AİHM 25 Ocak’ta, Alman Die Welt medya kuruluşunun Türkiye muhabiriyken 14 Şubat 2017'den 16 Şubat 2018'e kadar tutuklanarak özgürlüğünden yoksun bırakılan gazeteci İlker Deniz Yücel'i haklı bulmuştu.

Mahkeme, Anayasa Mahkemesi'nin 28 Mayıs 2019 tarihli kararında, Yücel'in "özgürlük ve güvenlik hakkının yanı sıra ifade ve basın özgürlüğü hakkının da ihlal edildiğine karar verdiğine ve kendisine uğradığı manevi zararın yanısıra masraf ve giderler için bir meblağ ödendiğine dikkat çekerek, "Ancak Mahkeme, bu meblağların açıkça yetersiz olduğu ve Yücel'in Sözleşme'nin 34. maddesi kapsamında da mağdur olduğunu" vurgulamıştı.

AİHM ayrıca, Yücel'in tutukluluğunun, "ifade özgürlüğü hakkını kullanmasına müdahale" oluşturduğuna da karar vermişti. Mahkeme, 2'ye karşı 5 oyla, Yücel'in tutukluluğunun, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "özgürlük ve güvenlik hakkını düzenleyen 5/1'inci; "kanunsuz tutukluluk halinde tazminat hakkını" düzenleyen 5/5'inci ve ifade özgürlüğünü düzenleyen 10'uncu maddesine aykırı olduğuna hükmetmişti. Mahkeme Türkiye'yi, Deniz Yücel'e 13 bin 300 Euro tazminat ödemeye mahkum etmişti.

Die Welt Türkiye muhabiri Deniz Yücel dönemin Enerji Bakanı Berat Albayrak'ın özel e-posta adresinin RedHack tarafından hacklenmesine ilişkin kaleme aldığı haberiyle ilgili soruşturma ekiplerine ifade vermek üzere 14 Şubat'ta İstanbul'da gözaltına alınmış; "terör örgütü propagandası ve halkı kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasıyla sevkedildiği mahkemece 27 Şubat 2017'de tutuklanmıştı.

Dava, gazeteci İlker Deniz Yücel'in gazetecilik faaliyetleri nedeniyle tutuklanmasıyla ilgiliydi. Yücel, Alman günlük gazetesi Die Welt'in Türkiye muhabiriyken 14 Şubat 2017'den 16 Şubat 2018'e kadar gözaltında tutulmuş, serbest bırakıldıktan sonra Almanya'ya dönmüştü.

Ilıcak başvurusu da reddedildi


AİHM, Türk makamlarının gazeteci Nazlı Ilıcak'a ilişkin alınan karara yaptığı itirazı da reddetti. Mahkeme, 14 Aralık 2021’de aldığı kararda gazeteci Nazlı Ilıcak'ın ifade özgürlüğünün elinden alındığını belirterek, Türkiye'yi Ilıcak'a 16 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etmişti.

Gazeteci Ilıcak’ın tutuklanmasının, AİHS’in "güvenlik ve özgürlük hakkını" düzenleyen 5'inci maddesi ile "ifade özgürlüğünü" düzenleyen 10'uncu maddesine aykırı olduğu kararını almıştı. Mahkeme kararında, Ilıcak hakkında iddia edilen "terör örgütü üyeliği" ve "hükümeti devirmeye teşebbüs" suçlarını işlemesinden şüphelenmek için "hiçbir makul kanıt" bulunmadığını; gazetecinin sadece kamu yararına bilinmesi gerekenleri yazarak mesleğini yaptığını ve hiçbir şekilde şiddeti övmediğini belirtmişti.