Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Le Drian’ın bir günlük Ankara ziyaretinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik süreci ve Almanya’yla yaşadığı gerilim ön plana çıktı.
Fransız Bakan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüştü. Çavuşoğlu ve Le Le Drian, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda planlanandan uzun süren bir görüşme yaptı. Bu görüşmenin ardından iki bakan ortak basın toplantısı düzenledi.
Çavuşoğlu, konuğuyla Türkiye – AB ilişkileri açısından üç yıllık yol haritası üzerinde görüştüklerini belirterek, bu konuda taslak metin oluşturulması yönünde çalışıldığını açıkladı. İlk anda AB’ye sıcak mesajlar vermesine rağmen Çavuşoğlu, Almanya'yla yaşanan kriz sorulduğunda son yıllarda Türkiye’nin sıklıkla dile getirdiği “çifte standart” söylemini yineledi. Türkiye’nin kriterleri yerine getirmek için çaba sarf ettiğini söyleyen Çavuşoğlu, AB’nin kriterlerinde üye ülkelerle aday ülkeler arasında çifte standart olmaması gerektiği görüşünü yineledi. Çavuşoğlu, “AB’den bizim haksız talebimiz hiç olmadı yani hak etmediğimiz bir şeyi istemedik. Türkiye açılış kriterini yerine getirmediyse fasıl açılmaz. Fasıl açıldığında müzakereler başlar ve kapanış kriteri de var. Eğer Türkiye kriterleri yerine getirmezse fasıl da kapanmaz. Bu konu teknik konu. Avrupa’nın istikrarı bizim için de istikrar demektir. Almanya'yla bizim ne problemimiz var? Orada bizim 3,5 milyon vatandaşımız yaşıyor. Fransa'yla bizim ne problemimiz var? Eğer Almanya kendi siyaseti için Türkiye’nin AB üyeliğini gündeme taşıyorsa, bu Almanya’nın sorunu” diye konuştu.
Türkiye’nin yaklaşımını Avrupa’nın anlaması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, “Bize karşı dayatmalara ve çifte standartlara da boyun eğen bir millet değiliz. Avrupa’nın bunu anlamasını bekliyoruz. Avrupa’nın zihniyetini değiştirmesini lazım, hatta bunu Rusya için de yapmalı. Göçmen karşıtlığı, İslam karşıtlığı gibi akımlara karşı da beraber çalışacağız. Mesela biz Fransa’nın yaklaşımını samimi buluyoruz. Fransa’dan gelecek eleştiriler arkasında da bir şey aramıyoruz, bu samimiyet var” ifadelerini kullandı.
Fransız Bakan Le Drian ise, “İtiraf etmek gerekiyor ki ilişkiler (AB - Türkiye) zor dönemden geçiyor. Fransa’nın tutumunu Sayın (Emmanuel) Macron ifade etti fakat Türkiye’nin de bazı girişimlerde bulunmasını istiyoruz. Türkiye’nin, AB’nin kriterlerine riayet konusunda özellikle Kopenhag Kriterleri konusunda daha sakin yaklaşımlarda bulunması gerekiyor” dedi. Le Drian, Türkiye - Almanya arasında sert mesajlarla artan gerilimi değerlendirirken, iki ülke arasında gerilim istemediklerini de dile getirdi. Le Drian, Almanya’daki seçimler hakkında yorum yapmak istemediğini de sözlerine ekledi.
Le Drian, Fransa’nın bir an önce serbest bırakılmasını istediği Türkiye’de tutuklu gazeteci Loup Bureau’yu da gündeme getirdi. Bu konuda en kısa sürede sonuç almak istediklerini söyleyen Le Drian, Fransız gazeteci Bureau’nun ailesiyle görüştürülmesini talep ettiklerini belirterek, Türkiye’nin bunu kabul ettiğini de açıkladı.
Irak’taki referandum
Çavuşoğlu, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bağımsızlık referandumundan vazgeçmemesi durumunda Türkiye’nin mesela elektrik kesintisi gibi ekonomik yaptırımlar uygulama ihtimaliyle ilgili soruyu da yanıtladı. Çavuşoğlu, “Böyle bir referandum kararı yanlıştır. Irak, bölge ve Kürtler için de iyi değil. Bağdat ve Erbil’i ziyaret ettim. Mesajlarımız özetle şöyle; referandum kararı yanlıştır, bu yanlıştan geri dönülmeli. Zamanında Erbil ve Bağdat anlaşmıştır ki anayasa çerçevesinde IKBY’ye anayasal haklar vermiştir. Biz en ciddi sıkıntılı günlerinde IKBY’ye destek olduk, DEAŞ’a karşı kapasitesini güçlendirdik. Bu referandumda ısrar ederlerse bunun da bedeli olur” görüşlerini hatırlattı.
IKBY ile Bağdat arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını da söyleyen Çavuşoğlu, “Bölgede zaten istikrarsızlık, terör ve pek çok sorun var. İlave bir kriz, kaos istemiyoruz. Bunu engellemek için de her türlü çabayı da sarf ediyoruz. Sadece Türkiye’nin inisiyatif kullanması bekleniyor. Ama Bağdat’a farklı Erbil’e farklı mesajlar verilmemesi gerekiyor” dedi.
Fransız Bakan Le Drian da, Irak’ta askeri olarak mevcudiyet gösterdiklerini ve IŞİD’e karşı mücadelede yer aldıklarını kaydetti. “Fransa olarak Irak’ın yeniden inşa sürecinde de orada olmak istiyoruz” diyen Le Drian, hem Bağdat hem de Erbil’le görüşmeler yaptıklarını kaydetti. Le Drian, “Irak’ın toprak bütünlüğüne saygı temel prensibimiz var. Ortadoğu’daki barış süreci açısından önemli bir prensip. Bu Suriye için de geçerli. Anayasaya saygı çerçevesinde çeşitli topluluklar bir arada yaşasın. IKBY’ye özerklik statüsü tanınıyor. Bu özerkliğe saygı duyulması için Kürdistan’a bir statü verilmesi gerekiyor ama toprak bütünlüğüne saygı çerçevesinde tabii” açıklaması yaptı.
Suriye’de barış süreci
Suriye’de barış müzakereleri açısından Astana’da yürütülen süreçle ilgili bir soru üzerine, Çavuşoğlu’nun, Türkiye olarak Astana’da Fransa’nın da olmasını istediklerini belirterek, ancak İran ve Rusya’nın bunu istemediğine işaret etmesi dikkat çekti. Astana’da çatışmazlık bölgeleri konusunda görüş birliğine varılmasını beklediklerini söyleyen Çavuşoğlu, Rakka başta olmak üzere ABD’nin Araplara bırakılması yönünde sözü bulunduğunu ve siyasi sürece odaklanılması gerektiğini anlattı.
Le Drian da, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Fransız Cumhurbaşkanı Macron’un gelecek Salı günü görüşeceklerini açıklayarak, orada da kapsamlı değerlendirmeler yapılacağını belirtti.