Gazzeliler İsrail ve Mısır’ın ticaret ablukası altında zor da olsa idare etmeye çalışıyor. Bu koşullar, ekonomiyi bir deyişle “yeraltına” indirdi. Ablukaya rağmen Mısır sınırının altından geçen yer altı tünelleri sayesinde Gazze’ye mal ulaşmaya devam ediyor.
Bu tüneller Gazze ekonomisinin hayat damarlarından biri. Yerin 20 metre altındaki 200 metrelik tünel, Gazze’den Mısır’a uzanıyor.
Tünelden çoğunlukla inşaat ve tüketim malzemeleri kaçırılıyor. Bazı tünellere elektrik ve intercom sistemi bile kurulmuş. Bazılarında demiryolu döşeli. Bazıları o kadar geniş ki, içine otomobil sığabilir.
Tünelde çalışan kaçakçılar için koşullar zor. Adlarının açıklanmasını istemiyorlar. Günde 12 saat çalışıyorlar. Sık sık ekipmanları bozuluyor. Zaman zaman göçük oluyor, bazıları hayatını kaybediyor.
Gazze’de yüzlerce kaçakçı tüneli var. Mısır, kaçakçı trafiğine göz yumuyor. İsrail güvenlik kuvvetleri de birkaç kilometre ötede. Tünellerden bazılarının Filistinli militanlara silah ve patlayıcı getirmek için kullanıldığını bilseler de fazla ses çıkarmıyorlar.
İsrail kendi kapılarından Gazze’ye kısıtlı mal girişine izin veriyor. Hamas’ın 2007 yılında bölgeyi ele geçirmesinden bu yana, Hamas’ı terör örgütü olarak gören İsrail ablukasını kısmen gevşetti.
Ancak Gazze’ye giriş yapan malların çoğu tünellerden geçiyor. Beş yıldır devam eden abluka yüzünden tünellerden gelen inşaat malzemeleri, Gazze’de inşaat sektörünün patlamasına yol açtı.
Ekonomi uzmanları kaçakçı tünellerinin Gazze ekonomisini kalkındırdığını söylüyor. Filistin Yönetimi’ne göre tünellerin sayısı geçen yılın son üç ayında yüzde 30 artmış. Gazzeli uzman Sami Abdülşafi’ye göre, bu rakamlar yanıltıcı: “Bu hale neredeyse sıfır ekonomiden geldik. Bu durumda kaydettiğiniz gelişme olumlu değerlendirilmeli. Ama başladığınız yer hala sıfır olduğu için bana kalırsa hala alacağımız çok yol var.”
Hamas Mısır’dan Refah’taki sınır kapısını açmasını ve ticari ilişki kurmasını istiyor. Gazze’nin sorunlarıyla İsrail’in uğraşmasını isteyen Kahire hükümetiyse, yalnızca acil durumlar için geçişe izin veriyor.
Hamas sözcüsü İsmail Rıdvan, son devrimden bu yana Mısır’la ilişkilerin geliştiğini söylüyor. Bunun nedeni, Hamas’a sempati duyan İslamcı partilerin parlamentoya girmesi. Rıdvan, Mısır’daki İslamcılar’ın kendilerine yardım etmesini istiyor: “İnşallah kardeş Mısır ablukayı kıracak ve Filistin halkına yardım edecek. Kuşkusuz Mısır’la ilişkilerimiz olumlu yönde ilerliyor.”
Ancak Gazze’de devam eden yakıt ve elektrik sıkıntısı ekonomiyi zorluyor. Aynı şekilde su kaynakları gittikçe azalıyor, sağlık ve eğitim hizmetleri aksıyor. Yine de Gazzeliler, tüneller olmazsa durumlarının çok daha kötüleşeceğine inanıyor.