Fransa'yı sarsan Paris saldırılarının ardından Cumhurbaşkanı François Hollande'ın ilan ettiği "Terör suçuna bulaşanların çifte vatandaşlıklarının düşürülmesine" ilişkin anayasa değişikliği tasarısı, Adalet Bakanı'nın da istifasına yol açan dört buçuk aylık uzun tartışmaların ardından iptal edildi. Cumhurbaşkanı Hollande, yasa üzerinde kendi partisinden bile gereken desteği sağlayamayınca yasayı geri çektiğini açıkladı.
Hollande, Meclis ve Senato Başkanlarıyla görüştükten sonra, iki maddeden oluşan Anayasa değişikliği için gerekli oy desteğini kendi partisinden dahi bulamayacağını anladı. Görüşmede Senato Başkanı Gerard Larcher, Paskalya tatilinde seçim bölgelerine dönen senatörlerin halk tarafından sert eleştirildiğini belirterek, "Halk ile tam bir kopukluk var. Bu yasanın bu haliyle getirilmesi olanaksız" diyerek Hollande'dan vazgeçmesini istedi.
Hollande bu görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada "Tasarı üzerinde uzlaşamadığını gözlemliyorum. Bu nedenle bu tartışmanın artık sonlanmasına karar verdim. Muhalefetin de bu tür değişikliklere son derece hasmane yaklaşmasının bu uzlaşmazlıkta rolü vardır" dedi.
PS liderinden "özür" açıklaması
Sosyalist Parti Genel Sekreteri Jean Christophe Cambadelis de, ülkeyi şok eden bir açıklamayla "Bütün Fransızlardan özür diliyoruz. Ana muhalefeti ikna edemedik. Sağ muhalefetin bir bölümü tüm reformlara karşı çıkıyor " dedi.
Ana muhalefet lideri Nicolas Sarkozy de Hollande'ı eleştirme fırsatını değerlendirerek, "Bay Hollande'ın sisteminin tam da merkezindeyiz. Her sözü verme zorunluluğu ile gerçekliğe aykırı sözler de veriyor. Ve sonunda, ülkeyi bir tıkanıklığa, bir hareketsizliğe itiyor. Başarısızlığın şartlarını kendisi yaratmıştır" diye konuştu.
PS'li yasaya muhalif vekillerden Pascal Cherki ise, "Hollande bu oyunu kaybetti. Nasıl olur da sağın kendisine, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden bir yıl önce, kendi elleriyle bir hediye vereceğine inanır" diyerek Cumhurbaşkanını eleştirdi.
Böylece Meclis'te 63 saat süren hararetli görüşmeler de boşa gitmiş oldu. Le Monde gazetesi, bir milletvekilinin çalışma saatlerini hesaplayarak, "991 bin 592 Euro havaya uçtu" diyerek, milletvekillerinin boşa oyalandığını yazdı.
Sağ eğilimli Le Figaro gazetesi, "Vatandaşlığın değil otoritenin düşüşü" manşeti atarak iktidara sert vurdu.
Milli marş ve alkışlarla gelmişti
Paris saldırılarının ardından yaşanan şokun etkisiyle, 16 Kasım'da Versaille Sarayı'nda Fransız siyasi geleneklerinde son derece ender rastlanan bir yöntemle parlamentonun iki kanadını ortak toplantıya çağıran Hollande, olağanüstü hal uygulamasının anayasaya yazılması ve teröre bulaşanların çifte vatandaşlıklarının düşürülmesini öngören anayasa değişikliklerini getireceğini duyurdu. Saldırının hemen ertesinde yaşanan şokun etkisiyle milletvekili ve senatörler bu sözleri ayakta, milli marşı söyleyerek alkışlamışlardı.
Ancak özellikle iktidardaki Sosyalist Parti içinde yaşanan derin görüş ayrılıkları nedeniyle yasa değişiklikleri üzerinde sert polemikler yaşandı. Ülkede aşırı sağın getirmek istediği bir uygulama olan çifte vatandaşlık yasasına sosyalistler, "Bu cumhuriyetin en temel değeri olan eşitlik ilkesine aykırıdır" diyerek karşı çıktı. Zira, yalnızca Fransız vatandaşı olan ile çifte vatandaş olanlar arasında ayırım getiriyordu.
Yasaya karşı çıkan Adalet Bakanı Christian Taubira Ocak ayında hükümetteki görevinden istifa etti. İktidar dahil pek çok partiyi ikiye bölen anayasa değişikliği, kamuoyu anketlerinde de halkı ikiye böldü. Yasaya tek tam destek aşırı sağ Front National'den geldi.
Yasanın Ulusal Meclis'teki görüşmelerinde bu madde düzeltilerek "teröre bulaşan herkesin vatandaşlığının düşürülmesi" şekline dönüştürüldü. Ancak bu değişiklik de "vatansız" insanlar yaratacağı için uluslararası hukuka aykırı bulundu. Senato aşamasında yasa, 22 Mart'ta, yeniden ilk haliyle kabul edildi. Fransız Anayasası'na göre, bir yasanın kabul edilmesi için Meclis ve Senato ayağında aynı şekilde değişikliğe uğramadan kabul edilmesi gerekiyor. Yani iki Meclis arasındaki yasa metninin aynı olması gerekiyor. Anayasa değişikliği sözkonusu olduğunda ise iki meclis arasında ortak metin sağlandıktan sonra, yeniden Versaille Sarayı'nda iki Meclis'in ortak toplanması ve bu toplantıda tasarının her iki meclisteki vekil sayısının 5'te 3'ünün desteğini alması zorunluluğu var.
Hollande için büyük hezimet
Aşırı sağın getirmek istediği bir değişikliği sol iktidarda getirerek eleştiri oklarını üzerine çeken Hollande, hem partisindeki bölünmeyi daha da keskinleştirdi hem de cumhurbaşkanlığın yeniden aday olması dahi istenmediği bir ortamda, seçimlerden yalnızca 1 yıl önce, politik olarak son derece başarısız bir girişime imza attı.
Ipsos araştıma şirketi tarafından yapılan bir anket Hollande'ın daha ilk turda eleneceğini gösteriyor. Le Monde gazetesinde yayınlanan ankete göre, sağın adayı Alain Juppe olursa, Juppe yüzde 31 oy alırken, Hollande yüzde 14'te kalıyor. Eğer Sarkozy sağın adayı olursa yine sağ ipi göğüslüyor, Sarkozy yüzde 27 alırken, Hollande yüzde 16'da kalıyor.