Bilim dünyası Çarşamba günü ilk kez süper kütleli bir kara deliğin fotoğraflarını kamuoyuyla paylaştı.
Dünya genelindeki sekiz farklı radyo teleskoptan bilgi toplayan gökbilimciler süper kütleli bir kara deliği etrafındaki hareketle birlikte görüntülemeyi başardı. Yüz yıldan önce Einstein tarafından teoriye dökülen kara delikler “ışık emen canavarlar” şeklinde de değerlendiriliyor.
Harvard Üniversitesi’nden Sheperd Doeleman “Görünmesi imkansız olanı gördük. Bir kara deliği gördük ve resmini çektik” dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
İlk Kez Bir Kara Delik Görüntülendi
Süper kütleli kara delikler yıldızların çökmesi sonucu oluşan kara deliklere göre farklı ve bunların oluşumu günümüzde gizemini hala koruyor. Neredeyse bütün galaksilerin merkezinde bulunan bu kara delikler o kadar yoğun ki çekim güçlerinden ışık bile kurtulamıyor. Resimlenen bu kara deliğin çekim alanı neredeyse güneş sistemimiz kadar geniş.
50 ila 60 milyon dolara mal olan proje masraflarının 26 milyon dolarlık kısmını Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) karşıladı.
M87 isimli galakside yer alan bu kara delik, görüntülenenbilen ilk kara delik olma özelliğini taşıyor. Kara deliğin dünyadan uzaklığı 53 milyon ışık yılı. Bir ışık yılı 9,5 trilyon kilometre mesafeye denk geliyor. Bu kara deliğin büyüklüğü güneşin kütlesinin 6,5 milyar katı.
Teleskop bilgileri iki yıl önce Event Horizon Teleskobu tarafından elde edilmişti. Ancak görüntülemeyi tamamlamak iki yıl aldı çünkü bunu yapabilmek için 200 uzman, süper bilgisayarlar ve dünyanın çeşitli yerlerine uçakla yüzlerce terabayt veri aktarılması gerekti.
Milimetrik Radyo Astronomisi Enstitüsü Başkanı Frederic Gueth AFP haber ajansına kara deliğinnasıl fotoğraflandığını anlattı.
“Event Horizon Teleskobu dünya üzerindeki tüm milimetrik teleskopları düzenliyor. Böylece bu teleskoplar aynı anda aynı gözlemleri aynı anda yapabiliyor. Tüm bu teleskoplardan gelen bilgileri toplayarak görsel bir anten oluşturduk. Bunun bir metrenin binde biri olarak ölçülen milimetrik menzilinin kara delikleri araştırmak için en iyi dalga boyu olduğunu gördük.”
Gueth doğası gereği kara deliklerin aslında görülemez olduğunu ve hiçbir zaman da görülemeyeceklerini söylüyor.
“Ancak şunu biliyoruz ki bir kara deliği çevreleyen toplanma diski parlak ve kara delikle kontrast oluşturuyor. Bunlar kara delik tarafından yutulmadığı sürece bu materyal tesbit edilebilir. Yani amaç kara deliği kontrast sayesinde görünür hale getirmek. Gözlemlerimiz M87’deki kara deliğin Güneş’ten 6,5 milyar kat büyük olduğunu ve saat yönünde döndüğünü gösteriyor.”
Bu başarının Nobel Ödülü’ne değer bir başarı olduğu yorumları yapılıyor.