Şilili ünlü şairin Pinochet rejimi sırasında kaldırıldığı hastanede zehirlenerek öldürüldüğü iddiası üzerine mezarının açılması kararı alındı
Şili’de adli tıp ünlü şair Pablo Neruda’nın mezarını açmaya hazırlanıyor. Ünlü şairin, General Auguste Pinochet’nin 1973 yılında yaptığı askeri darbeden kısa bir süre sonra zehirlenerek öldürülmesinden kuşku duyuluyor.
Pazar günü hazırlıklara başlayan uzmanlar Pasifik kıyısında Neruda’nın mezarının da bulunduğu Isla Negra kasabasındaki evine gittiler.
Neruda, Auguste Pinochet’nin ülkenin solcu Cumhurbaşkanı Salvadore Allende’yi devirmesinden iki hafta sonra 23 Eylül 1973’te hayata veda etmişti.
Tıbbi kayıtlar şairin prostat kanserinden öldüğünü gösteriyor. Ancak, Neruda’nın şöförü ülke dışına kaçmasına bir gün kala şairin hastanede aldığı bir ilaç yüzünden öldüğünü iddia ediyor.
Pablo Neruda 1971 yılında yazdığı tutkulu aşk şiirleriyle Nobel Edebiyat Ödülü kazanmıştı. Neruda'nın özellikle 20 yaşındayken basılan “Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı” kitabı önemli eserlerinden biri sayılıyor. Neruda aynı zamanda Komünist Parti’nin etkin üyelerinden biri ve devrilen Salvador Allende’nin yakın dostuydu.
Pinochet darbesinin bir başka ünlü kurbanı dönemin ünlü Yeni Şarkı sanatçısı (nueva cancion) Victor Jara idi. Jara diğer binlerce sol görüşlü Şilili gibi evinden alınıp uzun süre bir stadyumda işkence gördükten sonra makineli tüfekle öldürülmüştü.
Eğer Pablo Neruda’nın bir zehirlenme sonucu öldüğü ortaya çıkarsa bu Pinochet rejiminin darbe sonrası işlediği insan hakları suçlarının yeni bir örneği olacak.
Aşağıda Neruda’nın “Bu Gece En Hüzünlü Şiirleri Yazabilirim” isimli şiirini okuyabilirsiniz.
BU GECE EN HÜZÜNLÜ ŞİİRLERİ YAZABİLİRİM
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Şöyle diyebilirim: "Gece yıldızlardaydı
Ve yıldızlar, maviydi, uzaklarda üşürler"
Gökte gece yelinin söylediği türküler
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Hem sevdim, hem sevildim, ya da o böyle söyler
Bu gece gibi miydi kucağıma aldığım
Öptüm onu öptüm de üstümde sonsuz gökler
Hem sevdim, hem sevildim, ya da ben böyle derim
Sevmeden durulmayan iri, durgun bakışlı gözler
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Duymak yitirdiğimi, ah daha neler neler
Geceyi duymak, onsuz daha ulu geceyi
Çimenlere düşen çiy yazdığım bu dizeler
Sevgim onu alakoymaya yetmediyse ne çıkar
Ve o benimle değil, yıldızlıdır geceler
Yürek zor katlanıyor onu yitirmelere
Uzaklarda birinin söylediği türküler
Bakışlarım kovalar onu tellim her yerde
Bakışlar sanki onu bana getirecekler
Böyle gecelerdeydi ağaçlar beyaz olur
Artık ne ben öyleyim ne de eski geceler
Sesim arar rüzgârı ona ulaşmak için
Şimdi sevmiyorum ya, eskidendi sevmeler
Şimdi kimbilir kimin benim olduğu gibi
Sesi, aydınlık teni, sonsuz uzayan gözler
Sevmiyorum doğrudur, yürek bu hâlâ sever
Sevmek kısa sürdüyse unutmak uzun sürer
Bu gece gibi miydi kollarıma almıştım
Yüreğimde bir burgu ah onu yitirmeler
Budur bana verdiği acıların en sonu
Sondur bu onun için yazacağım dizeler
Çeviri: Hilmi Yavuz
Pazar günü hazırlıklara başlayan uzmanlar Pasifik kıyısında Neruda’nın mezarının da bulunduğu Isla Negra kasabasındaki evine gittiler.
Neruda, Auguste Pinochet’nin ülkenin solcu Cumhurbaşkanı Salvadore Allende’yi devirmesinden iki hafta sonra 23 Eylül 1973’te hayata veda etmişti.
Tıbbi kayıtlar şairin prostat kanserinden öldüğünü gösteriyor. Ancak, Neruda’nın şöförü ülke dışına kaçmasına bir gün kala şairin hastanede aldığı bir ilaç yüzünden öldüğünü iddia ediyor.
Pablo Neruda 1971 yılında yazdığı tutkulu aşk şiirleriyle Nobel Edebiyat Ödülü kazanmıştı. Neruda'nın özellikle 20 yaşındayken basılan “Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı” kitabı önemli eserlerinden biri sayılıyor. Neruda aynı zamanda Komünist Parti’nin etkin üyelerinden biri ve devrilen Salvador Allende’nin yakın dostuydu.
Pinochet darbesinin bir başka ünlü kurbanı dönemin ünlü Yeni Şarkı sanatçısı (nueva cancion) Victor Jara idi. Jara diğer binlerce sol görüşlü Şilili gibi evinden alınıp uzun süre bir stadyumda işkence gördükten sonra makineli tüfekle öldürülmüştü.
Eğer Pablo Neruda’nın bir zehirlenme sonucu öldüğü ortaya çıkarsa bu Pinochet rejiminin darbe sonrası işlediği insan hakları suçlarının yeni bir örneği olacak.
Aşağıda Neruda’nın “Bu Gece En Hüzünlü Şiirleri Yazabilirim” isimli şiirini okuyabilirsiniz.
BU GECE EN HÜZÜNLÜ ŞİİRLERİ YAZABİLİRİM
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Şöyle diyebilirim: "Gece yıldızlardaydı
Ve yıldızlar, maviydi, uzaklarda üşürler"
Gökte gece yelinin söylediği türküler
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Hem sevdim, hem sevildim, ya da o böyle söyler
Bu gece gibi miydi kucağıma aldığım
Öptüm onu öptüm de üstümde sonsuz gökler
Hem sevdim, hem sevildim, ya da ben böyle derim
Sevmeden durulmayan iri, durgun bakışlı gözler
Bu gece en hüzünlü şiirleri yazabilirim
Duymak yitirdiğimi, ah daha neler neler
Geceyi duymak, onsuz daha ulu geceyi
Çimenlere düşen çiy yazdığım bu dizeler
Sevgim onu alakoymaya yetmediyse ne çıkar
Ve o benimle değil, yıldızlıdır geceler
Yürek zor katlanıyor onu yitirmelere
Uzaklarda birinin söylediği türküler
Bakışlarım kovalar onu tellim her yerde
Bakışlar sanki onu bana getirecekler
Böyle gecelerdeydi ağaçlar beyaz olur
Artık ne ben öyleyim ne de eski geceler
Sesim arar rüzgârı ona ulaşmak için
Şimdi sevmiyorum ya, eskidendi sevmeler
Şimdi kimbilir kimin benim olduğu gibi
Sesi, aydınlık teni, sonsuz uzayan gözler
Sevmiyorum doğrudur, yürek bu hâlâ sever
Sevmek kısa sürdüyse unutmak uzun sürer
Bu gece gibi miydi kollarıma almıştım
Yüreğimde bir burgu ah onu yitirmeler
Budur bana verdiği acıların en sonu
Sondur bu onun için yazacağım dizeler
Çeviri: Hilmi Yavuz