Petra: Ortadoğu’nun binlerce yıllık mistik kenti

Yaklaşık 2400 yıllık geçmişe sahip Ürdün’deki Petra Antik Kenti, gizemiyle ilgi odağı olmaya devam ediyor. Her yıl milyonlarca turistin ziyaret ettiği antik kentin gizemi yıllardır yapılan kazılara rağmen tamamen çözülmedi.

Kökeni Yunancada kayalar anlamına gelen ‘petros’ kelimesinden gelen Petra, Nebati İmparatorluğu tarafından MÖ 400 ile MS 106 yıllarında inşa edildi.

Gün ışığında kırmızı, pembe, turuncu ve sarı renkli yapısı nedeniyle kent, ‘Gül Şehri’ olarak da bilinmektedir.

Göçebe bir Arap kabilesi Nebatiler tarafından kumtaşı kayalıklarına kurulan Petra, ticaret sayesinde çok zengin ve kalabalık bir şehir halini aldı. Roma'nın hakimiyetine geçen Petra, ticaret yollarındaki değişiklik ve yıkıcı depremler nedeniyle önemini yitirdi.

Yıllar içinde gözden düşen ve unutulan gizemli şehir İsviçreli kâşif Johann Ludwig Burckhardt tarafından 1812'de yeniden keşfedildi.

UNESCO tarafından 6 Aralık 1985'te "Dünya Kültürel Mirası" listesine alınan kent, 7 Temmuz 2007'de, "Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri" olarak tescil edildi.

1200 metre uzunluğundaki derin kaya yarıklarından giriş yapılan antik kent, kaya bloklarına oyulmuş barınma yerleri, tapınakları, kaya mezarları, su kanalları, tiyatroları, sütunlu sokakları ve ilkel barajlarıyla, hala iyi derecede korunmuş çok sayıda yapıya ev sahipliği yapıyor.

Petra’nın en önemli yapıtlarından biri olan El-Hazne Tapınağı, yaklaşık 40 metre yüksekliğinde ve 25 metre genişliğindedir. Tapınağı diğer yapılardan ayıran en önemli özelliği, yukarıdan aşağı doğru oyularak yapılmış olmasıdır. Araştırmalarda El Hazne’nin altında, kral mezarlarının yer aldığı, gizli ve gömülü bir alan bulunmuştur.

Yaklaşık 2 bin 400 yıllık gizemli bir tarihe sahip Petra dünyanın dört bir yanından turistleri kendine çekmeye devam ediyor. 2022 yılının ilk 7 ayında, bir önceki yıla göre, Petra'yı ziyaret eden turist sayısı 1 milyon 722 bin kişi arttı.

Petra ile ilgili ortaya atılan bir iddia ise Müslümanlar'ın ilk kıblesi olduğudur. İddia sahibi Orta Doğu ve erken İslam tarihine ilişkin araştırmalar yapan Kanadalı arkeolog ve yazar Daniel Gibson. Muaviye'nin ölümü sonrasında çıkan iç karışıklıklarda Kâbe Yezid'in askerlerince mancınıklar kullanılarak taşa tutulmuş ve yıkılmıştır. Gibson’a göre sözü edilen yıkım bugünkü Mekke şehrinde değil, bundan yaklaşık 1200 kilometre kuzeyde, Petra'da gerçekleşmişti.

Doğal bir film platosu olan Petra, bir çok filme de ev sahipliği yaptı. Harrison Ford'un başrolünde oynadığı Indiana Jones serisinin "Son Macera" ve "Mumya Geri Dönüyor" gibi filmler Petra da çekildi.