Avrupa Birliği Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, ne zaman başlayacağı merak konusu olan tarama sürecine ilişkin tartışmalara son noktayı koydu. Rehn, tarama sürecinin 4 Ekim 2005’te başlayacağını açıkladı.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’yle tam üyelik müzakerelerine başlama tarihi olarak 3 Ekim 2005’in belirlenmesinin ardından en tartışmalı konuların başında gelen tarama sürecine ilişkin takvim kesinleşti. Avrupa Birliği Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, tarama sürecinin 4 Ekim’de başlayacağını açıkladı.
Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nda konuşan Rehn, müzakerelerin başlayacağı tarih olan 3 Ekim 2005’in hemen ardından bu sürecin başlatılacağını söyledi. Rehn, Komisyon’un tarama sürecine 4 Ekim’de başlamaya hazır olduğunu belirterek öncelikle sürecin açıklanacağını, ardından da başlık başlık inceleme yapılacağını ifade etti. Avrupa Birliği’nin bir önceki genişlemede edindiği deneyimlere değinen Rehn, “Bu sürecin uzunluğu ülkeye bağlı. Bazen bir yıl alabiliyor” diye konuştu.
Türkiye ise bu sürecin bir yıl sürmesini beklemiyor. Buna gerekçe olarak ise Türkiye’nin yıllardır kendi mevzuatıyla Avrupa Birliği müktesebatını uyumlaştırma çalışması içinde olması gösteriliyor. Başlıklara ilişkin alt komite çalışmaları bulunduğuna da dikkat çeken Türk Dışişleri yetkilileri bu sürecin 4 ile 6 ay arasında tamamlanabileceği görüşündeler.
Tarama sürecinin 3 Ekim 2005 sonrasına kalması müzakerelerde ilk başlığın da biraz gecikmeli olarak açılması sonucunu doğuracak. Bunun ardında ise Komisyon’un tarama süreci tamamlanmadan başlık açma niyetinde olmaması yatıyor. Rehn’in işaret ettiği gibi tarama sürecinin bir yıl sürmesi halinde ise ilk müzakere başlığı 2006 sonundan önce açılamayacak.
Müzakere başlangıcına dek Komisyon üç belge yayımlayacak. Bunlardan ilki gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi. Daha önce 2001 ve 2003’te yayımlanan bu belgenin bahar aylarında hazır hale gelmesi bekleniyor. İkinci belge ise müzakere çerçevesi. Müzakere kurallarının detaylı bir şekilde yer alacağı bu belgede Ankara, “Türkiye’nin hak etmediği ve müzakerelerin sürdürülebilirliğini tehlikeye atacak koşulların konulmamasını” talep ediyor. Komisyon’un bu süreçte hazırlayacağı üçüncü belge ise Türkiye ile Avrupa Birliği toplumlarının birbirini daha iyi tanımalarını amaçlayan düzenleyecek belge olacak.
Rehn, Avrupa Parlamentosu’ndaki konuşmasında Kıbrıs konusuna da değindi. Aralık Zirvesi karar metninde yer aldığı gibi Türkiye’nin Ankara Anlaşması’nı 10 yeni ülkeye genişleten uyarlamayı bir an önce yapmasını beklediklerini söyleyen Rehn, Kıbrıs konusunda Ankara’ya yakın duran bir çizgi benimsedi.
Adadan asker çekilmesinin Birlemiş Milletler süreci çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Rehn, Komisyon tarafından önerilen ancak Rum Kesimi’nin bloke ettiği Kuzey Kıbrıs’ı izolasyondan kurtarmaya yönelik paketin bir an önce onaylanmasını umduğunu ifade etti. Rehn, Türkiye’yle müzakerelere başlanacak olmasının Kıbrıs’taki bölünmüşlüğün giderilmesi için yeni bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
