Erişilebilirlik

1 Ağustos 2005: Kürtlerin Bağımsızlık Arzusu Değerlendiriliyor


Irak’taki anayasa hazırlama sürecini değerlendiren New York Times, Şiilerle Kürtleri kendi etnik ve dini çıkarlarını Irak’ın ulusal çıkarlarının önüne geçirmekle suçluyor. Gazete, Washington yönetiminin anayasa taslağının 15 Ağustos’a yetiştirilmesi yönünde baskı yapmasını da eleştiriyor ve bütün Iraklıların barış içinde bir arada yaşamasına olanak sağlayacak bir anayasa hazırlanmasının daha önemli olduğunu vurguluyor.

"Sünni Arapların yaşadığı batı ve kuzey Irak zaten merkezi hükümetin denetimi dışında bulunan ve isyancıların etkili olduğu bir bölge. Kürtlerin ve Şiilerin savunduğu gibi bu bölünmeyi resmileştirmek, felakete davetiye çıkarmak anlamına gelecektir. Ayrıca Sünni Arapların aleyhine Kürt bölgesinin sınırlarını genişletmenin de hiç sırası değil. Irak’ın yeniden inşası; bölgesel istikrar ve Amerika’nın onurlu bir şekilde çekilmesi için tek yol birleşik bir Irak’tır."

Washington Post muhabiri Ellen Knickmeyer ise Erbil mahreçli haberinde Kuzey Iraklı Kürtler arasında bağımsızlık beklentisinin çok güçlü olduğuna dikkat çekiyor. Ancak muhabir, bağımsız bir Kürdistan’ın mevcut koşullarda yaşama şansı bulunmadığını belirtiyor ve Kürt liderlerin bu nedenle geniş çaplı özerklik içeren federal bir yönetim talebini öne sürdüğünü yazıyor.

"Bağdat’taki Şiiler, Sünniler ve Kürtler arasında süren anayasa tartışmalarının önemli bir kısmı Kürtlerin bağımsızlık ve sınırlarının derhal genişletilmesi yönündeki taleplerinden kaynaklanıyor. Konu, Irak’taki 4 ila 5 milyon Kürt’ün yanı sıra Türkiye’den eski Sovyet Cumhuriyetleri’ne kadar uzanan bir coğrafyada yaşayan yaklaşık 30 milyon Kürt’ü de ilgilendiriyor. Amerikalı yetkililer gevşek bir federal sistemi destekleyerek Kürtlerin bağımsızlık taleplerinin önüne geçmeye çalışıyor. Iraklı Kürt liderler de şu anda ilan edilecek bir bağımsızlığın, ekonomik ambargoya veya komşu ülkelerin saldırısına yol açabileceğinden endişe ediyor."

Christian Science Monitor ise Özbekistan’ın Amerika’dan Afganistan’daki operasyonlar için kullandığı askeri üssü boşaltmasını istediğini hatırlatıyor. Rusya ve Çin’in uzun süredir bölgedeki Amerikan varlığından rahatsız olduğunu kaydeden gazete, Özbek lider İslam Kerimov’un bu kararı almasında Washington yönetiminin Özbekistan’da demokrasi talep etmesinin de etkili olduğunu öne sürüyor.

"Amerika’nın teröre karşı mücadelesi hala önceliğini korumakla birlikte, demokrasiyi yayma amacı bazen daha da öne çıkabilir. Soğuk Savaş döneminde, Amerika’nın komünizm karşıtı diktatörlerle yakınlık kurmasının komünizme hizmet ettiğini anlaması uzun zaman almıştı. Washington şimdi Özbekistan’da teröristlere karşı kısa vadeli kazanımlar elde etmek yerine uzun vadeli demokrasi idealini tercih ederek stratejik bir seçim yaptı."

USA Today, İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu IRA’nın silah bırakma kararında “terörle bir yere varılamayacağını” anlamasının etkili olduğu yorumunda bulunuyor. İrlandalı Katoliklerin de IRA’nın şiddet eylemlerine karşı çıkmasının bu süreçte önemli rol oynadığını savunan gazete, İslami teröre karşı yürütülen mücadelede de IRA deneyiminden ders çıkartılması gerektiğini yazıyor.

"Hiçbir şey teröristlerin içinden çıktığı toplumların teröre karşı tavır almasından daha önemli değildir. Müslüman ülkeler arasında henüz bunun yaygın olduğu söylenemez. Ama Londra’daki bombalı saldırılardan sonra, Batılı Müslümanlar arasında teröre karşı çıkma tavrı daha da yayılıyor. Ancak bu yeterli değil. Özellikle Arap ülkelerindeki önde gelen Müslüman liderlerin terörü kınaması gerekiyor."

XS
SM
MD
LG