Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Akdeniz için birlik konferansının başarılı olduğunu açıkladı. Konferansa katılan liderler “oybirliği” ile birliğin kurulmasını onayladı.
Zirveye, Suriye ve Lübnan ile Filistin ve İsrail görüşmeleri ve ardından verilen barış mesajları damgasını vurdu. Paris’teki bir günlük zirve Akdeniz’e komşu ülkelerle AB’ye üye toplam 43 devleti biraraya getirdi. Zirvenin amacı ülkeler arasındaki siyasi, kültürel ve ekonomik bağları güçlendirmekti.
Zirve sonunda açıklanan bildiride liderler barış ve demokrasi için eşit ortaklar olarak çalışma, yasa dışı göçmenlerle mücadele ve Akdeniz’i kirlilikten koruma konularında anlaştıklarını ilan ettiler.
Zirveye, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek ev sahipliği yaptı.
Paris’te Sarkozy ile başbaşa görüşen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise AKP’nin kapatılması konusunu görüştü. Erdoğan, Türk yargısına güvendiğini belirtirken, Sarkozy, “Kararın hukuk devletine ve demokrasiye uygun olmasını diliyoruz” dedi.
Akdeniz için Birlik konferansı çok konuşuldu, çok eleştirildi, özellikle Avrupa Birliği’ne alternatif olarak sunulduğu için Türkiye tarafından çok temkinli yaklaşıldı. Ancak önerinin sahibi Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Akdeniz’in birbiriyle hiç görüşmeyen, birbirini sevmeyen ve birbiri ile savaş halinde olan üç yakasındaki 40’ı aşkın lideri gerekirse ayağına kadar gidip ikna ederek bir araya getirmeyi başardı.
Paris’te yoğun güvenlik önlemleri altında Grand Palais’de, daha önce bir araya gelmeyen liderler bile aynı masa etrafında toplanarak Akdeniz için Birlik Örgütü’nün kurulmasına oy birliği ile karar verdi. Konferans’a davet edilen liderlerden yalnızca Libya lideri Muammer Kaddafi eksikti. Fas ve Belçika devlet başkanları da yüklü programları nedeniyle bizzat katılmayarak temsilcilerini gönderdiler.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği gibi uluslararası örgütlerin de katıldığı Konferans öncesinde Suriye, Filistin, İsrail, Türkiye ve Fransa arasında adeta mekik diplomasisi yaşandı. Konferansın sembolik de olsa en önemli başarısı Türkiye’nin arabuluculuğunda diplomatlar seviyesinde dolaylı görüşmeye başlayan Suriye ve Lübnan 1948’den bu yana ilk kez aynı masaya oturması oldu. Başar Esat Lübnan ile ilişkileri normalleştirmek için adım atmaya hazır olduğunu açıkladı, Lübnan Devlet Başkanı Michel Süleyman’dan olumlu yanıt geldi. İki ülke, karşılıklı büyükelçilik açma kararını da Paris’ten duyurdular.
Toplantının açış ve kapanış konuşmasını yapan evsahibi Sarkozy, “Bundan bir yıl önce bir rüyamız vardı, şimdi bunu gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşıyoruz” dedi. Akdeniz’in bir araya gelmeyen iki yakasının somut projeler etrafında toplanacağını kaydeden Sarkozy, Konferans’ta, Akdeniz’in temizliği, Akdeniz Üniversitesi’nin kurularak Erasmus aracılığı ile öğrenci dolaşımının sağlanması ve güneş enerjisi gibi toplam 6 proje üzerinde anlaştıklarını da duyurdu.
Başından beri birliğin eleştirildiğini, bazı ülkelerin kendilerini risk alma konusunda uyardıklarına dikkat çeken Sarkozy, “Barış için risk almak, hiçbir şey yapmamaktan daha iyidir” dedi.
Öte yandan Türk heyetinin temasları da oldukça yoğun geçti. Başbakan Erdoğan, Konferans öncesi Sarkozy ile yaptığı görüşmede Türkiye’nin AB üyeliği, Ortadoğu Barış süreci ve AKP’nin kapatılması davasını konuştu. Erdoğan görüşmede Türkiye’nin tam üyelik müzakereleriyle ilgili endişelerini Sarkozy’ye aktardı Sarkozy’den, AB’ye ilişkin taahhütlerini yerine getirmesini istedi. Erdoğan, Sarkozy’den bu hassas süreç boyunca medya aracılığı ile mesaj vermemesini istedi ve bugüne kadar bir kez bile Türkiye’ye ayak basmayan Fransa liderini Türkiye’ye davet etti. Sarkozy de, dönem başkanlığı boyunca Türkiye ile müzakerelerin süreceği sözünü verdi ve açılmaya hazır olan başlıkların önünde engel çıkarmayacaklarını bildirdi.
İkili görüşmede dönem başkanı olarak AKP’nin kapatma davasına ilişkin Avrupa Birliği’nin tavrını belirleyecek Fransa’nın, nasıl bir politika izleyeceği konusu da gündeme geldi. Türk diplomatlar görüşmede Sarkozy’nin kapatma davasını gündeme getirdiğini belirttiler. Edinilen bilgilere göre Başbakan Erdoğan “Anayasa Mahkemesi'nin vereceği karara güveniyoruz. Türk yargısına güveniyoruz. Ancak ülkenin ekonomik ve politik çıkarı için kararın hızla açıklanması gerekir” dedi. Sarkozy ise “Mahkemenin kararını hukuk devleti ve demokrasi ilkelerine uygun bir şekilde almasını diliyoruz” yanıtını verdi.
Konferans nedeniyle Paris’e gelen Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın Fransız meslektaşı Barnard Kouchner ile yaptığı görüşmede ise açıkça Paris-Ankara hakkında Avrupa Birliği üyeliğine ilişkin taahhütler dile getirildi. Akdeniz ülkelerinin de ortak projeler etrafında bir araya gelebilmesi bölge istikrarı açısından olumlu bir gelişme. Suriye ve Lübnan’ın, Filistin ve İsrail’in “barış ve diyalog” çağrıları Ortadoğu’da olumlu bir hava estirdi. Ancak bir gerçek var ki, konferanstan en büyük payı olayı büyük bir medyatik şovla dünyaya duyuran Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy aldı. Eylül’de Şam’a gideceğini duyuran Sarkozy, Ortadoğu’daki rolünü daha da pekiştirmeyi hesaplıyor.