Dünyadaki
tütün ve tütün mamulleri tüketimi alışkanlığından kaynaklanan sağlık
problemleri nedeniyle 20'nci yüzyılda 100 milyon insan hayatını kaybetti. Bu
acı gerçekle 21'nci yüzyıla adım atan tüm dünya ülkelerinde sigara içme
alışkanlığını yok etmeyi amaçlayan hukuki yasak ve kampanyalar da hız kazandı. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) "Küresel Tütün
Salgını – 2008 " başlıklı raporuna göre, tütün mamulleriyle ilgili önlemler
hayata geçirilmezse 21'nci yüzyılda yaklaşık 1 milyar kişi hayatını kaybedebilir.
Rapordaki verilere bakıldığında,
dünyada 15 yaşın üstündeki her 3 erişkinden biri, toplam dünya nüfusunun
1 milyar 200 bini sigara kullanıyor. Her yıl 5 milyon 400 bin kişi
tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybediyor. Acil önlemler gündeme alınmazsa,
2030 yılından itibaren her yıl en az 8 milyon insan yaşamı risk altına girecek.
2030 yılında sigara tüketimi yüzünden meydana gelen bu ölümlerden yüzde 80'i
gelişmiş ülkelerde kaydedilecek. Rapor, pasif sigara tüketicileri açısından da
kötümser bir tablo ortaya koyuyor. Her yıl ABD'de pasif sigara tüketicilerinden
yaklaşık 3 bin 400 kişi akciğer kanserinden ve 46 bin kişiyse kalp
rahatsızlıkları yüzünden hayatını kaybediyor. Yine ABD'de her yıl pasif
içicilik nedeniyle 200 bin çocuk astım rahatsızlığına yakalanırken, 24 bin
bebek düşük kilolu olarak dünyaya geliyor. Bu rapora göre, dünyadaki en çok
sigara tüketen ülkeler sıralamasında, ABD beşinci sırada, Türkiye ise 10'ncu
sırada yer alıyor. Bu sıralamada ilk üç sırayı, Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan
ve Endonezya paylaşıyor. Yaygın sigara tüketme alışkanlığı yüzünden ABD'de
birçok bar ve lokanta işletmesi, sigara içenler için özel alan ayırmayı tercih
ediyor. New York'taki işletmelerden yaklaşık yüzde 77'si sigara içme alanı
oluşturmuş görünüyor.
Bu arada Türkiye Cumhuriyeti
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'de sigara tüketicilerinden yüzde
63'ü, yeni uygulamayı destekliyor. Türk halkından yüzde 91'i pasif olarak sigara
dumanına maruz kalmanın insan sağlığı açısından ciddi tehlike oluşturduğunu
biliyor.
Son 20 yılda sigara tüketimi yüzde 80 oranında artan Türkiye'de, 18 yaş üstü yetişkinlerin yüzde 33.4'ü sigara içiyor. Yetişkin erkeklerden yüzde 52'si, kadınlardan ise yüzde 17.3'ü tütün mamulleri kullanıyor. Erkek kullanıcılardan yüzde 90'ı günde bir paket sigara içiyor. Sigaraya başlama yaşı 9 olarak bilinen Türkiye'de, yaşları 13 ile 15 arasındaki genç nüfusun yüzde 6.9'u sigara içiyor. Türkiye'de sigara kullanma alışkanlığına bağlı kanser vakalarıysa, her yıl ortalama yüzde 6 oranında artıyor.
Türkiye'de uygulanmakta olan
kapalı mekanlarda sigara içme yasağı, 19 Temmuz'dan başlayarak kafeler,
kahvehaneler, barlar ve lokantaları da kapsayacak biçimde genişletiliyor.
Türkiye'de, "Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesi Kanunu" çerçevesinde 18 Ocak 2008'de kapalı mekanlarda
sigara içme yasağıyla ilgili hukuki düzenleme yapılmıştı. Ancak kafe, bar ve
lokanta gibi mekanlara yasağa uyum sağlamaları için tanınan 18 aylık süre 19
Temmuz'da bittiği için bu mekanlarda da artık sigara içilemeyecek. Sağlık
Bakanlığı, uygulamayı takip etmek amacıyla 81 ilde 'Dumansız Hava Sahası
İrtibat Ofisi' de kurdu.
