2009, Türk - Amerikan ilişkilerinin geliştiği bir yıl oldu. Başkan Barack Obama, iktidarının hemen başında Ankara ve İstanbul’a giderek Türk Amerikan ilişkilerine verdiği önemi gösterdi. İki ülke arasında oluşan olumlu havanın etkisi sürüyor. Bu arada, 2010 yılında da son derece önemli bölgesel gelişmeler Türk Amerikan ilişkilerinin gündemini oluşturacak.
Başkan Barack Obama’nın iktidardaki birinci yılının sonuna gelirken Türk Amerikan ilişkilerinin bir önceki döneme kıyasla önemli ölçüde iyileştiği söylenebilir.
Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Büyükelçi Holmes, “Kesinlikle. Türk Amerikan ilişkileri hem üst düzeyde, hem devletler arasında hem de halklar arasında ciddi bir şekilde gelişti. Bush Yönetimi Türk halkı açısından ağır bir sorun teşkil ediyordu. Bu değişti,” şeklinde konuştu.
Son bir yılı kısaca hatırlamak gerekirse: Obama, iktidarının hemen başında – Nisan ayında – Türkiye’ye iki günlük bir ziyarette bulunmuştu. Amerikan Başkanı seçim kampanyası sırasında verdiği sözden geri adım atarak Türkiye’yi rencide edecek “Ermeni soykırımı” ifadesini kullanmaktan kaçınmıştı. Türkiye’yle Amerika arasındaki ilişkileri “model ortaklık” olarak niteleyen Başkan Obama ve Başbakan Erdoğan, yıl içinde karşılıklı ziyaretlere ek olarak uluslararası toplantılarda en az dört kez daha bir araya gelme fırsatı buldu.
İleriye bakacak olursak, Türk Amerikan ilişkilerinde öne çıkacak konuların başında İran ve İran’ın nükleer programı meselesi geliyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Beyaz Saray’da İran’ın nükleer programıyla ilgili soruna diplomatik çözüm bulunmasında Türkiye’nin elinden geleni yapmaya hazır olduğunu söylemiş, ancak Washington’da yaptığı konuşmalarda uluslararası toplumun yaklaşımını da eleştirmişti.
Türk Amerikan Konseyi Başkanı Büyükelçi James Holmes İran meselesinin Türk-Amerikan ilişkilerinde öne çıkacak konulardan biri olduğunu söyledi. Türkiye’nin bu noktada olumlu bir rol oynamasının temenni edildiğini söyleyen Holmes, İran’a tutarlı bir mesaj verilmesinin son derece önemli olduğunu vurguladı.
Büyükelçi Holmes, “İran’a nükleer programı konusunda verilen mesajın uyuşması, güçlü olması” gerektiğini vurguladı ve “İran’ın, NATO müttefikleri arasındaki görüş ayrılıklarını baskıdan kurtulmak için kullanmasına” izin verilmemesi gerektiğini kaydetti.
Büyükelçi Holmes Türkiye’nin bölgedeki “iddialı” dış politikasının Amerika’nın çıkarları açısından da önemli olduğunu vurguladı. Holmes Türkiye’nin komşularıyla “sıfır problem” politikasının Obama yönetimi tarafından da desteklendiğini söyledi.
Komşularıyla ilişkileri konusunda Türkiye-Ermenistan yakınlaşması Washington açısından özellikle önem taşıyor. Obama, Beyaz Saray’daki görüşmede de Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde olumlu seyrin devamını diledi ve Erdoğan’ı bu yönde teşvik ettiğini açıkladı.
2009’un sonunda yapılan Obama – Erdoğan görüşmesi planlananın üzerinde, yaklaşık iki saat sürdü. İki lider Türk Amerikan ilişkileri açısından önemli hemen hemen tüm konuları görüştüklerini söyledi.
Büyükelçi Holmes da, önümüzdeki yıl Irak, Afganistan, Ortadoğu barışı gibi iki ülkenin ortak gündeminde olan konularda işbirliği aranacağını kaydetti. Obama - Erdoğan görüşmesinde ele alınan konulardan görüldüğü gibi, 2010 yılında da Türk Amerikan ilişkilerinin gündemi yoğun olacak.
Barış Ornarlı'nın haberini sağ üst köşedeki MP3 bağlantısına tıklayarak dinleyebilirsiniz.
