Irak’ta genel seçimler 7 Mart’ta yapılacak. Seçim sonuçları, terör saldırılarına rağmen ilerleme kaydetmeye çalışan ve Amerikan askerlerinin 2011’de çekilmesine hazırlanan Irak için büyük önem taşıyor.
Seçimler yaklaştıkça kampanya posterleri Irak’ta caddeleri dolduruyor. Birçok Iraklı, zor yaşam koşulları, siyasi istikrarsızlık, yolsuzluk ve etnik şiddet yüzünden kaygılı. Halk, seçimlerin olumlu değişim getireceğinden umutlu değil.
Sünni, Şii ve Kürtlerle diğer dini ve etnik grupları temsil eden adaylar, parlamentodaki 325 sandalye için yarışıyor.
Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü uzmanı Michael Knights da kampanyayı izliyor.
Knights,“Seçimlerde yeni birçok siyasi oluşumun ortaya çıktığını göreceğiz. Etnik ya da mezhebe dayalı ayrımı aşabilecek milliyetçi gruplar siyaset sahnesinde yerini alacak mı? Yoksa seçmenlerin çoğunluğu kendi kimlikleri doğrultusunda mı oy verecek? Bu sorular seçimlerde yanıt bulacak.” diyor.
Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan Henri Barkey’ye göre halkın ne yönde oy vereceğini tahmin etmek zor değil.
Barkey, “Şiiler Şii partilere, Sünniler Sünni partilere, Kürtler de Kürt partilere oy verecek. Siyasi sistem oturdukça seçmenlerin, kendi etnik grubundan olmayanlara oy verdiğini göreceğiz ama bu zaman alacak.” diyor.
Seçimlerden tek bir partinin çıkması beklenmiyor. En çok sandalye kazanan partilere hükümeti kurma yetkisi verilecek. Bu da, küçük gruplarla, bakanlıkların paylaşılması için pazarlık gerektirecek. Amerika’nın Irak Büyükelçisi Christopher Hill, yeni hükümetin kurulmasının aylar sürebileceğini söylüyor:
“Bazıları Sünnilerin, Şiilerin muhtemelen çoğunlukta olmaya devam edeceği hükümette yer almak istemeyeceğini düşünüyor. Ancak seçimi kazanan tek başına iktidara gelemiyor. Mevcut hükümette olduğu gibi yeni hükümette de önemli görevlerde Sünnilerin yer aldığını göreceğiz.”
Barkey’ye göre çoğunluktaki Şiilerin iktidarda kalması bekleniyor ancak Başbakan Nuri el Maliki’nin görevde kalıp kalmayacağını zaman gösterecek.
Barkey, “Sünnilerle Şiileri kendi şemsiyesi altında toplamak isteyen Maliki, Irak’taki milliyetçi hareketi tanımlarken Kürt karşıtı tavır takındı.” diyor.
Seçimlerden önce Sünnilerle Şiiler arasındaki mezhep çatışmaları artıyor. Sünnilerin liderliğindeki El Kaide grupları, sivillere, güvenlik güçlerine ve hükümet yetkililerine yönelik saldırılar düzenleyerek seçmenleri engelleyeceğini açıkladı.
Yasaklı Baas Partisi’yle ilişkisi olduğu gerekçesiyle 400’den fazla adaya seçim yasağı kondu. Çoğunluğu Sünni olan bu adayların bazıları Baas Partisi’nden yıllar önce ayrılan politikacılar. Sünniler, yasağı, Sünni ve laik adayların seçimlerden uzaklaştırılmaya çalışılması olarak görüyor.
Büyükelçi Hill, seçimlerin ancak yasağın kalkmasıyla adil olacağını söylüyor:
“Birçok kişi gibi ben de Baas Partili olduğu iddia edilenlerin göreceği muamele konusunda kaygılıydım. Bu konu, seçimlere çok az süre kala gündeme geldi ve siyasileştirildi.”
Irak’ta siyasi koalisyonun azınlıktaki Sünni kanadı önce seçimlerden çekildiğini açıkladı ancak sonra karar değiştirdi. Sünniler’in lideri meclis üyesi Salih el Mutlak, Ulusal Diyalog Cephesi’nin islamcı Şii partilere karşı mücadele edeceğini açıkladı. Mutlak, Iraklılar’ı, sandık başına gitmeye çağırdı. Amerika ve Birleşmiş Milletler diplomatları, seçim sonuçları tartışmalı olursa Amerika’nın Irak’tan çekilmesinin gecikmesinden ve yeni bir şiddet dalgası başlamasından kaygı duyuyor. Ancak Büyükelçi Hill, seçimlerin sonucu ne olursa olsun Amerika’nın Ağustos sonunda Irak’taki muharip güçlerini çekmeye kararlı olduğunu bildirdi.
