Erişilebilirlik

Irak Operasyonuna Destek Yok - 2002-08-30


Arap ülkeleri, 1991 Körfez Savaşı’nda Irak’a karşı ortak cephe almış ve ABD’nin Çöl Fırtınası operasyonuna destek vermişlerdi. Ancak bugün Arap ülkeleri, Amerika’nın Irak’a yeni bir operasyon düzenlemesine karşı çıkıyor. Arap dünyasının önde gelen iki lideri, Saddam Hüseyin’i iktadardan uzaklaştırmak amacıyla Amerika’nın düzenleyeceği bir operasyona şiddetle karşı çıkıyor.

Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, bu tür bir operasyonun bölgede kaos yaratacağını ve istikrarı bozacağını söylüyor. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da, Irak operasyonuna karşı olduğunu bugüne kadar birkaç kez dile getirdi.

Suudi yetkililer, operasyon için üslerini Amerikan uçaklarına açmayacağını söylerken, Ürdün, Lübnan, Kuveyt ve Katar da Irak’a karşı kuvvet kullanılmasına destek vermediklerini söylüyor.

Operasyona karşı çıkan tüm Arap ülkelerinin Irak’tan beklentisi ise, Birleşmiş Milletler silah denetçilerinin yeniden dönmesine izin vermesi. Silah denetçileri 1998 yılında ülkeyi terkettikten sonra Bağdat, geri dönüşlerine bir daha izin vermemişti.

Başkan Bush, kısa bir süre öncesine kadar Irak’ı, denetçilere izin vermemesi halinde bunun sonuçlarına katlanması gerektiği yolunda uyarıyordu. Ancak Başkan Yardımcısı Dick Cheney, 26 Ağustos günü yaptığı bir konuşmada denetçilerin Irak’a geri dönüşünün Bağdat’ın BM kararlarına uyduğunu garantilemeye yetmeyeceğini söyledi. Cheney, bu konuşmasında Irak’a askeri müdahalenin şart olduğunu da savundu.

Ancak Cheney’in bu konuşmasının hemen ardından ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, denetçilerin geri dönüşünü sağlamak için ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini söyledi.

Kahire’deki El-Ahram Politik ve Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanlarından Muhammed Kadri Said, BM denetçilerinin geri dönüşüne izin vermeyen Saddam Hüseyin’in iktidardan uzaklaştırılmasında Arap ülkelerinin ABD’yle görüş birliği içinde olduğunu söylüyor. Ama Kadri Said’e göre Arap ülkeleri bunun için askeri yöntemler kullanılmasına kesinlikle karşı.

Kadri Said, "Saddam Hüseyin Arap dünyasında sevilen bir lider değil, ama şu anda ABD, Saddam’la ilgili tutumunda yalnız kalmış durumda, Avrupa dahil hiç kimse ABD’nin neden Irak’a girmek istediğini anlayabilmiş,ikna olmuş değil" diyor.

El Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Abdül Moneim Said de, Arap ülkelerinin Irak’a karşı kuvvet kullanımına birçok nedenle karşı çıktıklarını kaydediyor: "Birincisi, Saddam’ın devrilmesi kan dökülmesi anlamına geliyor. İkincisi askeri harekat Irak’ta kaos yaratacaktır. Üçüncüsü bu kaos Irak’ın bölünmesine ve bir Kürt devletinin kurulmasına yol açar. Bu, elbette Türkiye ve İran gibi komşu ülkelerde kaos yaratır.. Bu iki ülke de Irak’a müdahele eğilimine girer.. Bu da Araplarla Arap olmayan ülkeler arasında yeni bir çatışma ortamına neden olur."

ABD’nin Körfez’deki en güçlü müttefiği Suudi Arabistan, Irak operasyonuna şiddetle karşı çıkıyor. Siyasi gözlemci Muhammed Kemal’e göre bunun başlıca nedeni, Suudi yetkililerin Irak’taki bir rejim değişikliğinin kendi ülkelerini de etkilemesinden ve Riyad’da yönetim değişikliğine yol açmasından kaygı duyması.

Her ne kadar bölge ülkelerinden destek görmese de Başkan Bush, Saddam Hüseyin’in küresel bir tehdit oluşturduğunu söylemeye devam ediyor. Ancak Ortadoğu’daki ülkeler için Irak’tansa, bölge açısından İsrail-Filistin gerginliği daha büyük bir tehdit oluşturuyor. Siyasi gözlemcilere göre, Filistin sorunu çözülmeden, Başkan Bush’un, Irak konusunda kendisine Arap ülkelerinden destek bulması oldukça güç görünüyor.

XS
SM
MD
LG