Erişilebilirlik

'Kürt Devleti Kurdurmak ABD'nin Aklından Geçmiyor' - 2002-10-26


ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi Mark Parris Irak’ın bölünüp kuzeyde bir Kürt devleti kurulması gibi düşüncenin Amerika tarafından hiçbir zaman dile getirilmediğini söyledi. Parris, Irak’a bir askeri müdahalenin Türkiye için ciddi sorunlara yolaçacağını Washington’un gayet iyi bildiğini ve bunları gidermek için çalışmalar yaptığını belirtti.

Amerikalı eski diplomat, Türkiye’nin, bir askeri müdahale halinde Amerika’ya destek vermekle, Irak’ın geleceği üzerinde sözsahibi ülke konumuna geleceği söyledi.

Parris bu görüşlerini, Washington’daki Türk Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen bir panelde dile getirildi.

Amerika’nın Irak’ta girişebileceği bir savaşın Türk-Amerikan ilişkileri açısından etkileri üzerinde durulan paneli Amerika Temsilciler Meclisi Uluslararası İlişkiler Komisyonu görevlilerinden, Türkiye ve Irak uzmanı Alan Makovsky yönetti. Eski Büyükelçi Parris’in yanısıra konuşmacı olarak Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Çağrı Erhan panele katıldı.

Eski diplomat Mark Parris, Irak’da bir savaşın kaçınılmaz diye nitelenemeyeceğini, Saddam Hüseyin’in hala savaşı önleyecek adımlar atabileceğini anlattı. Ancak Parris, savaş olacaksa, bunun önümüzdeki yıl yaşanmasının daha kuvvetli bir ihtimal olduğunu belirtti. Parris bu durumda, doğacak zorluklarla Türkiye’de 3 Kasım seçimlerinden sonra kurulacak yeni hükümetin başa çıkması gerekeceğini söyledi. Mark Parris şöyle konuştu: “Benim kişisel inancım, o tarihte kim işbaşında olursa olsun Türkiye’nin, Amerika’yla, önemli ölçüde işbirliğine gireceği yönündedir. Çünkü, askeri müdahalenin başarıyla sonuçlanıp Irak’ın yeniden yapılanmasında Türkiye’nin kritik önem taşıyan çıkarları olacaktır ve Tükiye, bunun dışında kalamaz.”

Mark Parris, Amerika’nın, bu kez, bir savaşın Türkiye için yolaçacağı ekonomik sorunları hafifletme konusuna daha büyük öncelik vereceğini ve muhtemelen bir ekonomik yardım paketi hazırlayacağını söyledi. Parris’e göre, Amerika ayrıca, Irak’ta genel stratejinin bir parçası olarak, Kuzey Irak’taki Kürtlerle Türkiye arasında gerginliği gidermek için bazı adımlar atacak. Parris, bu adımların neler olabileceği konusunda yorum yapmaktan kaçındı ancak Amerikan hükümeti içinde, bu gerginliğin mutlaka giderilmesi gerektiği yolundaki düşüncenin giderek güçlendiğini belirtti.

Eski Büyükelçi Parris, Irak’ta bir savaşın Türkiye için mutlaka zorluklara neden olacağını ancak uzun dönemde ve özellikle Amerika’ya destek verdiği takdirde, Türkiye’nin, Irak’ın geleceği konusunda sözsahibi ülkeler arasında yeralacağını, Avrupa Birliği ile ilişkilerin gerginleştiği bir dönemde Türk-Amerikan ilişkilerinin iyice güçleneceğini, Ankara’nın desteğinden dolayı Washington’da doğacak şükran duygularının Kongre’de Türkiye için olumlu gelişmelere yolaçacağını anlattı.

Parris, Türkiye’nin, bölgede bir Kürt devleti kurulması ve Türkmenlerin durumu gibi kaygılarına değinirken, Irak’ın bölünmesinin ve Kürt devleti kurulmasının, hem Türkiye’yle ilişkileri bozacağını, hem de Arap dünyasında Amerika için büyük sorunlara yolaçacağını Washington’da herkesin gayet iyi bildiğini belirtti. Mark Parris, Türkiye’nin, Iraklı Türkmenlerin durumunu Amerika’da başarılı bir şekilde gündeme getirip anlattığını, bundan birkaç yıl öncesine kadar adı bile geçmezken, Türkmenlerin, bugün en yüksek düzeydeki Amerikalı yetkililerin Irak konusunda yaptığı açıklamalarda dile getirildiğini söyledi.

Profesör Çağrı Erhan, Türkiye’nin, Saddam Hüseyin’in işbaşından uzaklaşmasını istemekle birlikte Irak’a bir askeri müdahaleye neden karşı olduğunu anlatırken, Türkiye’nin, Irak hükümetinin Birleşmiş Milletler kararlarına uygun davranmasını beklediğini, ancak kendisini doğrudan ilgilendiren siyasi ve ekonomik sorunlara yolaçacağı için bir savaş istemediğini söyledi.

Erhan, Körfez Savaşı’ndan buyana Irak’a uygulanan Birleşmiş Milletler ekonomik ambargosu nedeniyle Türkiye’nin uğradığı milyarlarca Dolarlık ekonomik kaybı ayrıntılı olarak anlattı. Çağrı Erhan, Türkiye’nin Irak topraklarında ileride bağımsız devlete dönüşebilecek bir Kürt varlığına kesinlikle karşı olduğunu ve Irak’ta, ülkenin toprak bütünlüğünün korunup, Araplar, Kürtler ve Türkmenler dahil olmak üzere bütün Irak vatandaşlarının haklarının güvence altına alındığı bir sistem kurulmasını istediğini belirtti.

Washington’daki Türk Araştırmaları Enstitüsü’nce düzenlenen toplantıda konuşmacılar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök’ün, Kasım ayı başlarında Washington’a yapacağı ziyaretin bütün bu konuların görüşülecek olması açısından büyük önem taşıdığını belirttiler.

XS
SM
MD
LG