Geçen hafta parlamentoda yapılan oylamada İngiltere Başbakanı Theresa May’in AB ile vardığı Brexit anlaşmasının reddedilmesinin ardından May, Pazartesi günü B planını açıklamıştı. Ancak bu planın da ilk plandan çok fazla farkının olmaması parlamentoda uzlaşıya varılması umutlarını söndürdü. İngiltere’nin AB’den anlaşmasız ayrılması olasılığı da bu nedenle hala masada. AB ise 29 Mart olarak öngörülen ayrılma tarihinin ertelenebileceği konusunda yeşil ışık yaktı ancak bunun çok sıkı koşullara bağlı olacağının da altını çizdi.
Merkel: “Ticari ilişiler pürüzsüz olmalı”
Davos’ta Dünya Ekonomik Forumu’nda konuşan Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere’nin AB’den düzenli şekilde ayrılabilmesi için çalıştığını söyledi.
Gelecekte özellikle savunma, güvenlik ve ticaret konularında kurulacak iyi bir ortaklık için çalıştığını söyleyen Merkel, AB ve İngiltere arasında özellikle ticaret konusundaki ilişkinin pürüzsüz olması gerektiğini kaydetti.
Almanya Ekonomi Bakanı ise İngiliz parlamentosundan Brexit tarihini erteleme talebi çıkması halinde bunun ciddiyetle ele alınacağını söyledi.
Anlaşmasız bir Brexit’ten kaçınılması gerektiğini belirten Peter Altmaier, bunu önlemenin AB ve İngiltere’nin ortak sorumluluğu olduğunu söyledi.
Çek parlamentosunun alt kanadı da anlaşmasız Brexit olması halinde İngiltere vatandaşlarının yakın gelecekteki haklarını korumak için bir planı onayladı.
Buna göre ülkede yaşayan 8 bin İngiliz, Londra’nın AB’den anlaşmasız çıkması halinde de aynı haklara sahip olmaya devam edecek.
AB de anlaşmasız ayrılık durumunda İngiltere’nin AB sularında balık avlamaya devam edebilmesi hakkını tanımaya hazırlanıyor. AB bu hakkın aynısının AB balıkçılarına verilmesini bekliyor.
AB Komisyonu da İngiltere sularının kapanması durumunda AB’li balıkçıların zararının karşılanması için tazminat ödeme planı yapıyor.
İngiltere’nin AB’den anlaşmasız ayrılması halinde en çok kaygı yaratan konulardan biri de güvenlik. İngiltere’nin terörle mücadele polis biriminin üst düzey yetkililerinden Neil Basu anlaşmasız Brexit’in İngiltere’nin ortak veri tabanı ve istihbarat sistemlerine ulaşmasını önleyebileceğini söyledi ve bunun da hem AB’yi hem de İngiltere’yi zor durumda bırakacağının altını çizdi.
Basu, İngiltere’nin bilgi paylaşamaması ve şüphelilerle teröristlerin biyometrik bilgilerine ulaşamaması halinde güvenlik riskinin artacağını kaydetti.
İş dünyası alarmda
İngiliz Uluslararası Ticaret Bakanı Liam Fox, iş dünyasının anlaşmasız Brexit olasılığına hazırlanması gerektiğini söyledi. İngiliz firmaları şimdiden ürün stoklarını arttırmaya ve operasyonlarını sınır ötesine taşımaya başladılar bile.
Anlaşmasız Brexit’in gümrük vergisi uygulamaları, gümrük kapılarında kontrollerin artması ve diğer sınırlamalar nedeniyle ekonomik kaosa yol açmasından endişe ediliyor.
AB Komiseri Barnier: "Uzlaşma metni tek çözüm yoludur"
Öte yandan AB her fırsatta İngiliz parlamentosunda reddedilen Brexit anlaşmasının müzakereye açık olmadığını dile getiriyor.
AB adına Brexit müzakerelerini yürüten Fransız politikacı ve diplomat Michel Barnier, "Theresa May ile uzlaştığımız anlaşma mümkün olan tek çözümdür" diyerek, İngiliz Parlamentosu'nda reddedilen metin dışında bir çözüme kapalı olduklarını açıkladı.
Ancak Barnier, çok sıkı koşullara bağlı kalmak kaydıyla, 29 Mart'ta öngörülen kesin ayrılma tarihinin ertelenebileceği konusunda da kapıları açık tuttu.
Barnier, Le Monde gazetesine verdiği söyleşide, AB ile Theresa May hükümetinin 17 aydır müzakere ettiği 600 sayfalık ayrılık raporunun dışında bir çözümü kabul etmeyeceklerini söyledi. Barnier, "Eğer İngiliz parlamentosu ve hükümeti uzlaşma için bulundukları noktaran bir ilerleme sağlamazsa, mekanik olarak 'No deal' noktasına ulaşacağız. Uzlaşma raporu, olanaklı tek boşanma anlaşması" dedi.
Barnier, "sıkı ve sınırları iyi belirlenen " koşullara bağlı olması koşuluyla, 29 Mart'ta öngörülen boşanma tarihini uzatma konusunda da kapıyı açık bıraktı. Barnier, "Böyle bir erteleme, zamanı süresi sınırlandılımış, Mayıs ayı'nda yapılacak AP seçimlerini de aksatmayacak bir biçimde düzenlenmeli" dedi. Barnier, bu talebin İngiltere'den gelemesi ve 27 üye tarafından da desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. Konuya ilişkin Avrupa Parlamentosu'nun da görüşünün alınacağını kaydetti.
Barnier ayrıca Kuzey İrlanda'da yeni bir sınırın oluşmasından kaçınmak için Brexit yanlılarının istediği "güvenlik ağı" konusu üzerinde de bir değişikliğe gitmeyeceklerini belirtti.
* Bu habere VOA Türkçe Paris muhabiri Arzu Çakır katkıda bulunmuştur
