ABD’de pandemi sırasında ekonomik kriz yaşadıkları için kiralarını ödeyemeyen kiracıların evlerinden mahkeme kararıyla tahliyesine yasak getiren moratoryumun süresi 1 Ağustos tarihi itibarıyla doldu. Bu tarihten itibaren California dışındaki eyaletlerde ev sahipleri aylardır kira alamadıkları kiracılarını mahkeme kararıyla evlerinden çıkartabilecek.
California valisi bu moratoryumu eyalet genelinde Eylül sonuna kadar uzatmıştı. Bununla birlikte moratoryumun ABD genelinde uzatılması yönünde şu ana beklenen adımları atamayan Biden Yönetimi ve Kongre’ye yönelik öfke büyümüş durumda.
Montana eyaletinden Demokrat Partili temsilci Cori Bush, bu durumu protesto etmek amacıyla Kongre dışında eylem düzenliyor. CNN televizyonuna konuşan Temsilciler Meclisi Mali İşler Komisyonu Başkanı Maxine Waters Biden Yönetimi’ni sorumlu tuttu.
Senatör Elizabeth Warren, altyapı paketinin görüşüldüğü Senato oturumunda yaptığı konuşmada, federal hükümetin yeterli araç ve ödeneğe sahip olduğuna dikkati çekerek kiracıların tahliyesini önleyecek moratoryumun bitmesine saatler kala yaklaşan yeni krizi durdurma çağrısı yaptı.
ABD genelinde 3,6 milyon kiracı tahliye riskiyle karşı karşıya. Moratoryum evsiz kalanların sayısının bir anda artması olasılığına karşı salgının daha da yayılabileceği kaygısı taşıyan Hastalıkları Önleme ve Kontrol Daireleri tarafından uygulamaya konmuştu. Pandemi başlangıcından bu yana dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ABD’de de milyonlarca kişi işlerini kaybetti. Kongre moratoryumun yürürlüğe konmasından bu yana kiracılara yardım amacıyla eyaletlere 47 milyar dolarlık konut yardımı ödeneğini onaylamıştı, ancak ödenek çoğu eyalette kiracıların ve ev sahiplerinin eline zamanında ulaşmadı.
Başkan Joe Biden moratoryumun dolmasından bir gün önce yerel hükümetlere yaptığı çağrıda Kongre ödeneğinden ayrılan bu kaynakların bireylere aktarımı için mümkün olan tüm adımların derhal atılmasını istemişti. Biden yerel hükümetinin bu kaynakları hala ellerinde tutmasının hiçbir bahaneyle açıklanamayacağını söyledi.
Beyaz Saray’ın moratoryumu uzatmak istediği biliniyor, ancak Temmuz sonuna kadar uzatılmasına tek bir oy farkıyla destek veren ABD Anayasa Mahkemesi, bu konuda Kongre’den bir karar alınmasında ısrar ediyor. Mahkemenin muhafazakar yargıçlarından Brett Kavanaugh, Kongre’den karar çıkmazsa yönetimin alacağı uzatma kararını veto etmekle tehdit etti. Uzun vadede halk sağlığı krizi durumlarında Anayasa Mahkemesi’nin federal hükümetin alacağı kararların önünü tamamen kapatacağından endişe duyan Biden Yönetimi, Perşembe günü moratoryumun süresini uzatmak konusunda Kongre’den adım atmasını istemişti.
Maxine Waters bunun üzerine moratoryumu 31 Aralık tarihine kadar uzatmak amacıyla hızlı bir yasa tasarısı hazırlattı, ancak Temsilciler Meclisi’nin muhalefetteki Cumhuriyetçi üyeleri, “Demokratlar’ın tasarısının aceleye getirildiğini” savunarak oylamayı reddediyor.
Öte yandan birçok ev sahibi de moratoryumun artık uzatılmaması için mahkemelere başvuruyor. Bununla birlikte ev sahipleri, almadıkları kiraların tazmini için eyaletlere gönderilen federal yardımların hızlandırılmasına da razı. Ev sahiplerini temsil eden bir örgütün federal mahkemeye yaptığı başvuruda 26 milyar dolar tazminat istendi.
Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçiler’in moratoryumu uzatma tasarısını imzalama konusundaki isteksizliğine rağmen, bazı Demokrat Partili temsilciler, Başkan Biden’ın Anayasa Mahkemesi’nden tek bir yargıcın baskısına boyun eğmesine de öfkeli.
ABD İmar ve Kent Geliştirme Bakanlığı verilerine göre Mart 2021 sonunda en az 6,4 milyon Amerikalı ev kiralarını geciktirmiş durumda. Bunların 3,6 milyonuysa önümüzdeki iki ay içinde evlerinden tahliye edilme tehlikesiyle karşı karşıya. Hafta başından itibaren ABD genelinde birçok tahliye davasının açılabileceği bildiriliyor.
