Amerikan Hükümeti İran’ın petrol ihraç ettiği pazarı daraltarak Tahran Hükümeti’nin nükleer programına aktarılan mali kaynağı kesmeye çalışıyor. İranlı tüketicilerse bunun etkilerini hissetmeye başladı.
Dünyanın üçüncü en büyük ham petrol ihracatçısı İran; Çin, Japonya, Hindistan ve Avrupa Birliği ülkelerinin en önemli enerji kaynaklarından... İran’ın petrol gelirini nükleer silah geliştirmeye harcadığını savunan Amerika, bu pazarı kurutmaya çalışıyor.
Amerika Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vistoria Nuland, ”Tüm dünyada müttefiklerimiz ve ortaklarımızdan İran’dan daha az miktarda ham petrol ithal etmelerini, alternatif kaynaklar bulmalarını istiyoruz. Bunun amacı, ekonomik kısıtlamalar uygulayarak İran’ı nükleer programı konusunda daha şeffaf davranmaya zorlamak,” şeklinde konuştu.
Çin, İran’ın nükleer programı konusunda görüşmelere yeniden başlamak istediğini, bu nedenle ambargoya gerek olmadığını savunuyor. Çin Dışişleri Bakan Yardmcısı Ma Zhaoxu, ”İran, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’yla işbirliği yapma ve Çin, Rusya, İngiltere, Fransa, Almanya ve Amerika’yla verimli diyaloglar kurma konusunda istekli olduğunu ifade etti,” diyor.
Amerika ve müttefikleri, ekonomik yaptırımların İran’ın nükleer silah elde etme sürecini yavaşlatacağına inanıyor.
Ancak Johns Hopkins Üniversitesi’nden Ruth Wedgwood, geç kalındığı görüşünde: ”Yaptırımların etkili olması için gereken süre uzundur. İran’ın nükleer bomba elde etmeyi ne kadar çok istediğini düşünürsek bu sürenin bilinmediğini, hatta daha kısa olabileceğini varsayabiliriz.”
Irak ve Türkiye, İran’ın nükleer programına ilişkin gerginliğin artması, İran’a uygulanan yaptırımların kendilerini ve İranlı turistleri nasıl etkileyeceği konularında kaygılı.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, bölgesel güvenliği, İran’ın haklarını ihlal etmeden koruyacak bir çözüm istediklerini söylüyor: ”İran’ın nükleer teknolojisinin askeri boyutu olmadığını kanıtlaması gerekiyor, ancak barışçı amaçlara dayanan nükleer teknoloji sahibi olma hakkı İran dahil tüm ülkelere sağlanmalıdır.”
İran riyalinin değeri dolara karşı rekor düzeyde düşerken İranlı tüketiciler gıda ve ilaç ithalatı muaf tutulmasına rağmen yaptırımların etkisini hissediyor.
Amerika Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Nuland, ”Yaptırımların İran halkını olumsuz yönde etkilemesinden ötürü üzüntü duyuyoruz ancak tüm bunların nedeni, hükümetlerinin ülke geleceği, bölgesel ve küresel güvenlik için çok yanlış bir seçim yapmış olmasıdır,” diyor.
Avrupa Birliği’nin İran ham petrolüne uygulayacağı yasağın Temmuz ayında yürürlüğe girmesiyle birlikte İran’ın petrol gelirinin büyük darbe alması bekleniyor.