Amerika Savunma Bakanı Jim Mattis Bahreyn'de bir konferansta yaptığı konuşmada Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin Ortadoğu’da bölgesel istikrara zarar verdiğini söyledi. Mattis ayrıca Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın konuyla ilgili daha fazla adım atma hazırlığında olduğunu söyledi.
Konuşmasında Kaşıkçı’nın öldürülmesinden bahsederken Savunma Bakanı, doğrudan Suudi yönetimini işaret etmedi. Buna karşın Dışişleri Bakanı Pompeo’nun cinayete karışan Suudi yetkililerin vizelerinin iptali kararını hatırlattı.
Türkiye, 15 kişiden oluşan bir ekibin Kaşıkçı’ya işkence yapılması ve öldürülmesi eylemine karıştıklarını açıklamıştı. Buna karşın Suudi yönetimi, Kaşıkçı’nın başına gelenlerden haberi olmadığını duyurmuş daha sonra da davayı takip eden Suudi savcı cinayetin planlı olduğunun anlaşıldığını söylemişti.
Mattis konuşmasında, cinayetle bağlantılı olarak Amerikan kongresindeki Suudilere silah satışının durdurulması önerisinden ya da doğrudan yaptırımlardan bahsetmedi. Ancak konunun üzerinde ısrarla durması önümüzdeki dönemde Amerika-Suudi Arabistan ilişkilerinde sorunlar yaşanabileceğinin işaret olarak algılandı.
Mattis, “Hepimizin barışa ve insan haklarına olan değişmez bağlılığımız nedeniyle, Cemal Kaşıkçı’nın bir diplomatik tesiste öldürülmesi bizleri ciddi anlamda kaygılandırmak zorundadır. Bir tek devletin dahi olsa uluslararası normları ve hukukun üstünlüğünü devre dışı bırakması, en çok ihtiyaç duyulduğu bir dönemde bölge istiktarın altına bomba koymuş olur” dedi.
Mattis bu konuyla ilgili olarak Başkan Trump ve Dışişleri Bakanı Pompeo’lya geniş kapsamlı olarak görüş alışverişinde bulunmaya devam edeceğini söyledi.
Ancak Mattis, konuşmasının İran'ı hedef aldığı kısmında, Suudilerin Yemen’deki İran destekli Hutilere yönelik operasyonuna destek verdiğini söyledi.
Savunma Bakanı Mattis, “Ortaklarımızın, egemenlik alanlarına yönelik Huti saldırılarına karşı kendilerini savunma hakkına, Amerika’nın desteğini yinelemek isterim. Aynı zamanda çatışmaların en kısa sürede durdurulması çağrısını da yapmak isterim” dedi.
Amerika’da birçok kesim Yemen'deki operasyonlarda ayrım gözetmeksizin sivillerin de hedef alındığı gerekçesiyle Suudileri sert biçimde eleştiriyor. Aynı esnada Mattis ve Amerika yönetimi Suudilere ve onların başında olduğu koalisyona ciddi bir destek sağlıyor.
Mattis, Amerika’nın ayrıca Hutiler’e karşı savaşan Yemen güvenlik güçlerine destek vermeye devam etmek istediğini de söyledi.
Ortak çıkarlar
Mattis ayrıca Amerika’nın bölgede Arap ortakları ve İsrail’le ortak çıkarlarından bahsetti ve Amerika’nın Suudi halkına olan saygısının azalmadığını söyledi.
Ancak Mattis, bu saygının şeffaflık ve güvenle desteklenmek zorunda olduğunu belirtti.
Suudi Arabistan’ın Cemal Kaşıkçı cinayetindeki detayları ortaya yavaş yavaş çıkarıyor olması, Suudilerin kendilerine yönelik uygulanabilecek ciddi diplomatik ve ekonomik yaptırımların farkında olduklarını ortaya koyuyor.
Cemal Kaşıkçı, Amerika’da yaşayan ve The Washington Post gazetesine Suudi Veliaht Prens Muhammed Bin Salman hakkında muhalif yazılar kaleme alan bir gazeteci olarak tanınıyordu.
Amerika’nın ortadoğu konusundaki taahhütleri
Mattis konuşmasında Amerikan yönetiminin Ortadoğu konusundaki taahhütlerine bağlılığından da bahsetti.
Mattis, İran’ın, Yemen ve Irak’ta direnişçilere destek verdiğini, Suriye’de Beşar Esad’ın zalim yönetimini desteklediğini ve kendisine bağlı savaşçıları sürekli bölgeye gönderdiğini söyledi.
Mattis Rusya’nın bölgedeki varlığı ve ahlaki değerlerden yoksun uygulamalarına karşın Amerika’nın sorumluluklarının arkasında olduğunu belirtti.
