Erişilebilirlik

6 Ocak Baskınını Düzenleyenler Hala Aranıyor


ABD Kongre binasına 6 Ocak'ta düzenlenen baskından sonra yapılan ilk dalga tutuklamalar, kolay hedeflerdi. Eski Başkan Donald Trump yanlısı çok sayıda saldırgan, sosyal medya üzerinden, 6 Ocak baskınındaki eylemlerini açıkça ortaya koyarak yaptıklarıyla övünmüş ve bu eylemler, ulusal haber kanallarında canlı olarak yayınlanmıştı.

Ancak ABD Adalet Bakanlığı, Kongre baskınından altı ay sonra hala saldırganları yakalamaya çalışıyor Saldırıdan hemen sonra tutuklanan 500'den fazla kişi, suçlu olduklarını kabul etmişti. Verilen mücadele, soruşturmanın ne kadar geniş kapsamlı olduğunu ve yetkililerin, bazı Cumhuriyetçi Partili Kongre üyelerinin 6 Ocak'ta olanları yeniden tanımlama çabaları karşısında yürüttükleri yorucu çalışmaları yansıtıyor.

Henüz yakalanamayanlar arasında baskından önceki gece Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti'nin ulusal komite büroları önüne boru bombası yerleştiren kişi, polise saldıran ve gazetecileri şiddetle tehdit eden çok sayıda isyancı bulunuyor. ABD Federal Soruşturma Dairesi'nin (FBI) internet sitesinde Kongre baskınına karışan ancak kimliği henüz belirlenemeyen yaklaşık 300 kişinin 900'den fazla fotoğrafı bulunuyor.

Sorunun bir kısmı, yetkililerin 6 Ocak günü baskın sırasında çok az sayıda kişiyi tutuklayabilmiş olmalarından kaynaklanıyor. Yetkililer, tutuklamalar yerine polise saldıran, tarihi Kongre binasında hasara yol açan ve öldürmekle tehdit ettikleri Kongre üyelerini binanın koridorlarında arayan kalabalığı binadan çıkarmaya odaklanmıştı.

FBI, o zamandan bu yana kamuoyundan sayısız ihbar ve dijital ipucu aldı. Ancak ihbarlar, kişilerin kimliğini ve baskında bulunup-bulunmadıklarını belirlemek için yetkililerin titizlikle yürüttüğü sürecin sadece ilk aşamasını oluşturuyor. Çok sayıda saldırganın baskınla birlikte ilk kez yasalara aykırı bir eylemde bulunması da polisin elinde daha önceden herhangi bir kayıtlarının olmaması anlamına geliyor.

FBI'in Seattle ve Honolulu şubelerinin başkanlığını yapan emekli özel FBI ajanı Frank Montoya Jr., "Bu insanların çoğu daha önce FBI radarına hiç takılmamıştı. Filmlerde izlersiniz, radar ekranında bir isim belirir ve yetkililer hemen bu kişinin kullandığı takma isimleri, en son nerede yemek yediğini bir tuşa basarak buluverir. Ancak ne yazık ki gerçek hayatta bu iş böyle yürümüyor" diyor.

FBI, yetkililerin elinden kaçmayı başaran ve gizlenmeye devam eden zanlıları bulmak için kitle kaynaklarını kullanarak baskında çekilen çok sayıda video görüntüsü ve fotoğrafı tarayan gönüllülerle işbirliği yapıyor. Bu kişiler "isyancı avcıları" olarak anılıyor.

Gizlenen isyancıları bulmak için "Derin Devler Köpekleri" (Deep State Dogs) adlı bir grup kuran şirket danışmanı Forrest Rogers, topladıkları kanıtlara dayanarak FBI'a yaklaşık 100 şüphelinin olası kimliklerini bildirdiklerini söylüyor.

Rogers, bazen göze çarpan bir kıyafetin kimlik belirlemede işlerine yaradığını söylüyor. örneğin 6 Ocak günü benzeri olmayan bir iPhone kılıfı taşıyan bir kadın, daha önce bir başka protesto eyleminde yine aynı telefon kılıfıyla fotoğraflanmış.

"Bu bir adalet arayışı. Ülkemizin tarihinde daha önce eşine rastlanmamış bir olay" diyen Rogers, "Daha önce birkaç bin kişinin biraraya gelip suç işlediği, sonra da Amerika'nın dört bir yanına dağıldığı bir olaya rastladınız mı?" şeklinde konuşuyor.

Toronto Üniversitesi'ndeki Yurttaş Laboratuvarı'nden (Citizen Lab) kıdemli araştırmacı John Scott-Railton, dijital ipuçlarını kullanarak gazetecilerle ve diğer kişilerle şüphelilerin kimliklerini belirlemek için çalışıyor. Scott-Railton, 6 Ocak günü suç işleyen "sıradan kişiler" hakkında oldukça fazla bilgi edinildiğini, ancak örgütlü grupların liderlerinin eylemleriyle ilgili daha derinlemesine bilgi sahibi olunması gerektiğini kaydediyor.

Arananlar arasında polis memurlarına saldırmakla suçlananlar da var. FBI tarafından yayınlanan bir video kaydı, kimliği belirlenemeyen bir kişinin polise copla saldırdığını gösteriyor. Bir başka kayıtta da bir kişinin bir polis memurunun yüzündeki gaz maskesini zorla çıkardığı, öfkeli kalabalık tarafından kapıya sıkıştırılan polis memurunun acı içinde haykırdığı görülüyor.

Bazı sosyal medya platformlarıysa zanlıların işledikleri suçları gösteren paylaşımları yetkililere ibraz etti. Çoğu zaman saldırganların aileleri, arkadaşları ya da tanıdıkları, yetkililere ihbarda bulundu.

Örneğin FBI, bir zanlıyı kız arkadaşının Instagram hesabında bulmak için yüz karşılaştırma yazılımı kullandı. FBI ajanları, kimliklerini gizleyerek bu kişiyi işyerinde video kaydına aldı ve kamera önünde 6 Ocak baskınını düzenleyen kalabalığın içinde yer aldığını itiraf etmesini sağladı.

2019 yılına kadar FBI'da terörle mücadele uzmanı olarak çalışan Tom O'Connor, "Arama emirleri ve sosyal medya iletişimiyle ne kadar çok kişinin kimliğini belirlerseniz başkalarının kimliğini ortaya çıkarma şansınız artar. Tutuklananlara yetkililerle işbirliği yapma ve baskına katılan diğerlerinin de kimliğinin belirlenmesine yardımcı olma fırsatı tanınır" diyor.

FBI, 5 Ocak günü Washington'da Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti ulusal komite bürolarına boru bombası koyanların tutuklanmasıyla sonuçlanacak ihbarda bulunanlara 100 bin dolara kadar ödül vaadinde bulundu. Görüntü kayıtları, kapüşonlu gri sweatshirt'lü, yüzü maskeli ve eldivenli bir kişinin patlayıcılardan birini Demokrat Parti Ulusal Komitesi merkezi önündeki bir bankın altına yerleştirdiğini gösteriyor. Bir başka görüntüdeyde kişinin bomba yerleştirilmeden önce Cumhuriyetçi Parti Ulusal Komitesi merkezinin yanındaki dar sokakta dolaştığı görülüyor. Bombaların 6 Ocak baskınına hazırlık niteliğinde olup-olmadığı hala netlik kazanmış değil.

ABD Adalet Bakanlığı yetkilileri, 6 Ocak baskınına katılan herkesin tutuklanmasının bakanlığın önceliklerinden biri olmaya devam ettiğini kaydediyor. Yetkililer kısa süre önce polise saldırmakla suçlanan 100'üncü kişiyi ve bir basın mensubuna saldırmakla suçlanan ilk kişiyi tutukladı. Savcılar, bu kişinin bir kameramana saldırdığını bildirdi.

Eski FBI yöneticilerinden Robert Anderson Jr., FBI'ın bu kişileri bulacağına inanıyor ve "Ne kadar süreceği umurumda değil. Eğer bu kişileri arıyorlarsa bulacaklar" dedi.

6 Ocak zanlıları arasındaki yaklaşık 15 kişi, 6 Ocak saldırısında yer aldıklarını ve suçlu olduklarını kabul etti. Bu kişilerden ikisi, Joe Biden'ın Seçiciler Kurulu'nda aldığı seçim zaferinin Kongre tarafından tescillenmesini engellemek amacıyla aşırılık yanlısı diğer gruplarla komplo kurduklarını itiraf eden milis örgüt Yemin Muhafızları (Oath Keepers) mensubu.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG