Amerika, doğum izni olmayan tek gelişmiş ülke. Demokrat Parti’nin iki başkan aday adayı da, 12 haftalık ücretli doğum izninin standart hale getirilmesini destekliyor. Ancak bu, yeni bir öneri değil. Başkan Obama, 2015’te yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasında doğum iznini gündeme getirmiş, ancak Kongre’deki bazı Cumhuriyetçi Partili üyeler, öneriye karşı çıkmıştı. Ancak yine de eyalet bazında bazı gelişmeler kaydedildi. Federal doğum izni yasasının çıkmasını beklemeden bu konuda adım atan üç eyaletten biri, New York.
Amerika’da yeni doğum yapmış bir annenin işini bırakması, olağan bir durum. Dokuz aylık Sam’in annesi Lora, işe geri dönme fikrinden hiç hoşlanmıyor.
Lora, “Doğumdan sonra sadece altı hafta izin aldım. Bu, yeterli bir süre değil. Bakıcı gerekiyordu. Washington’da kreşler çok pahalı. Bakıcı masraflarını karşılayacak kadar maaş alamayacaktım” diyor.
Amerika’da federal düzeyde doğum izni yasası yok. Ancak bazı eyaletler, kendi yasalarını düzenliyor. New York eyaletinde yeni bir yasa uyarınca annelere 12 haftalık ücretli izin veriliyor. New Jersey, altı haftalık iznin yüzde 67’sini, California ise yüzde 55’ini karşılıyor. Rhode Island, dört hafta ücretli doğum izni veriyor.
Amerikan İlerleme Merkezi'nden Sarah Jane Glynn, “Bu dört eyalette yaşıyorsanız ücretli doğum izni alabilirsiniz. Ancak diğer eyaletlerde bu, işverenlerin kararına bırakılıyor. Ücretli doğum izni masraflarını karşılayacak ulusal bir program olmadığı için şirketler bu konuda kendileri karar veriyor” şeklinde konuşuyor.
Demokrat Parti başkan aday adayları Hillary Clinton ve Bernie Sanders, yeni annelerin 12 hafta ücretli doğum izni almasına olanak tanıyacak ulusal programı destekliyor. 1993 yılında kabul edilen ve halen yürürlükte olan Aile ve Tıbbi İhtiyaç Yasası, kamu görevlilerine ve 50’den fazla elemanı olan şirketlerin çalışanlarına iş güvenceli ücretsiz izin hakkı tanıyor. Ancak bu yasa yeni anne olan kadınların sadece yüzde 60’ını kapsıyor. Birçok yeni anne, paraya ihtiyaçları olduğu için ücretsiz izin alamıyor.
Glynn, “Amerika, günümüzde kadınların çoğunun çalıştığı gerçeğiyle yüzleşmiş değil. Çalışma yasalarımızın çoğu, aile profilinin çok daha farklı olduğu dönemlere dayanıyor. Bugün kadınların, hatta çocuğu çok küçük olan annelerin çoğu çalışıyor” diyor.
Bazı şirketlerse yeni annelere ücretli izin vermekle kalmıyor, babalara da aynı hattı tanıyor.
Altı haftalık ücretli babalık izni hakkı olan Joe, çok mutlu.
Joe, “Ücretli doğum izni verip vermemek şirketlere kalmış. En iyi şirketler, çalışanlarına bu hakkı tanıyor. Elemanların memnuniyeti şirketin de işine yarıyor” diyor.
Ücretli doğum iznine karşı çıkanların bir numaralı gerekçesi, maliyetin yüksek olması.
Yasayı destekleyenlere göre ücretli doğum izninin maliyeti, aileye sağladığı yararın yanında çok düşük kalıyor.
Birçoklarına göre dünyanın en zor işi, evde çocuk bakmak. Anne babaların çalışırken aldıkları maaşın tamamını doğum izninde de alması gerektiğini düşünenlerin sayısı hiç de az değil.
