ANKARA - İran, Birleşmiş Milletler'in uyguladığı yaptırımlar esnetildiğinde enerji kaynaklarını etkin bir şekilde uluslararası pazara sunmak için transit ülke konumunda olması nedeniyle Türkiye ile işbirliğini geliştirmeyi hedefliyor. Başbakan Erdoğan, Salı günü gittiği Tahran'da, Çarşamba günü İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Suriye konusundaki farklı görüşlerini geri planda tutarak ekonomik dayanışmayı görüşecek.
Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerde enerji ağırlıklı işbirliğine yoğunlaşılacağı sinyali, geçtiğimiz hafta İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangereh’in Ankara ziyaretiyle geldi. Zangereh, 20 Ocak Pazartesi günü geldiği Türkiye'de sadece 3 saat kaldı ve Başbakan Erdoğan ile görüştü.
Görüşmede, İran'ın nükleer programını uluslararası denetime açması karşılığında Birleşmiş Milletler'in yaptırımları hafifletmesinin ardından petrol ticaretinde yaşanacak gelişmeler ele alındı. Geçtiğimiz ay Viyana'da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC toplantısında dünya devi niteliğindeki enerji şirketleriyle buluşan İran Petrol Bakanı, Türkiye'nin hem transit ülke hem de yatırımcı ülke olarak pastadan pay sahibi olması gerektiği yönündeki görüşlerini Başbakan Erdoğan'a aktardı.
İranlı Bakan, ülkesinin özellikle verimi düşük olan Hazar Denizi'ndeki petrol kaynaklarını, Türkiye aracılığıyla dış pazarlara ulaştırmak yönünde girişimde bulunacağını bildirdi.
Başbakan Erdoğan, Tahran'a Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin de yer aldığı bir heyetle gitti. Erdoğan'ın, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile Tahran'da yapacağı görüşmede, iki ülke arasında enerji alanındaki mevcut işbirliğini ileriye taşıyacak çerçeveyi görüşeceği bildirildi. İran ziyaretinde şu anda bir enerji anlaşması imzalanması öngörülmediği, ancak genel çerçeve üzerine görüşme yapılabileceği vurgulandı.
İran ne istiyor?
İran, ABD ile kurduğu diyalog süreci ve ardından P5+1 ile nükleer enerji çalışmalarını uluslararası denetime açma konusundaki uzlaşma nedeniyle BM yaptırımlarında esnetme bekliyor. Böylece İran, ülke ekonomisini geliştirmek için enerji pazarında daha aktif olmak istiyor. Bu amaçla, İran Petrol Bakanı Zangereh, geçen ay Viyana'da OPEC toplantısında Shell ile Vitol gibi enerji devleriyle buluştu. İran, 1970'li yıllardan beri özellikle Hazar Denizi'ndeki petrol sahalarını aktif hale getirmek istiyor. Zangereh’e göre, İran'ın petrol ve doğal gaz sektörünün 100 milyar dolar yatırıma ihtiyacı var. Dolayısıyla İran, Hazar'daki petrolü Türkiye üzerinden taşımayı düşünüyor.
"Suriye gerilimi bir kenara bırakılacaktır"
İran-Türkiye ilişkilerinde uzman isimlerden Profesör Dr. Celalettin Yavuz, Amerika'nın Sesi'ne yaptığı açıklamada, ikili ilişkilerden çok umutlu olduğunu vurguladı. ABD'nin 24 Kasım 2013'te İran'a uyguladığı yaptırımları hafifletmeye gittiğini anımsatan Yavuz, bu kararla İran'ın petrokimya ürünleri ihracatı ile altın ticareti alanlarındaki yaptırımların askıya alındığını kaydetti. İran'ın bu esnetme politikasından yararlanmak istediğini kaydeden Yavuz, Türkiye açısından da enerji alanında işbirliğini arttıracak adımlar atılacağını söyledi.
Türkiye ile İran ilişkilerinde 2009 - 2010 dönemindeki yakın dost ilişkisinde Suriye faktörü nedeniyle gerileme yaşandığını belirten Profesör Celalettin Yavuz, "Şam rejimine karşı iki ülke farklı tutum takındı. Bu konuda gerilim devam ediyor görünüyor. Ancak her iki ülke de ekonomik çıkarlarını unutmayacaktır. Suriye gerilimi bir kenara bırakılacaktır" dedi. Yavuz, her iki ülke için de şu anda enerji odaklı diyaloğu esas almanın yararlı olacağını belirtti.
Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerde enerji ağırlıklı işbirliğine yoğunlaşılacağı sinyali, geçtiğimiz hafta İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangereh’in Ankara ziyaretiyle geldi. Zangereh, 20 Ocak Pazartesi günü geldiği Türkiye'de sadece 3 saat kaldı ve Başbakan Erdoğan ile görüştü.
Görüşmede, İran'ın nükleer programını uluslararası denetime açması karşılığında Birleşmiş Milletler'in yaptırımları hafifletmesinin ardından petrol ticaretinde yaşanacak gelişmeler ele alındı. Geçtiğimiz ay Viyana'da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC toplantısında dünya devi niteliğindeki enerji şirketleriyle buluşan İran Petrol Bakanı, Türkiye'nin hem transit ülke hem de yatırımcı ülke olarak pastadan pay sahibi olması gerektiği yönündeki görüşlerini Başbakan Erdoğan'a aktardı.
İranlı Bakan, ülkesinin özellikle verimi düşük olan Hazar Denizi'ndeki petrol kaynaklarını, Türkiye aracılığıyla dış pazarlara ulaştırmak yönünde girişimde bulunacağını bildirdi.
Başbakan Erdoğan, Tahran'a Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin de yer aldığı bir heyetle gitti. Erdoğan'ın, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile Tahran'da yapacağı görüşmede, iki ülke arasında enerji alanındaki mevcut işbirliğini ileriye taşıyacak çerçeveyi görüşeceği bildirildi. İran ziyaretinde şu anda bir enerji anlaşması imzalanması öngörülmediği, ancak genel çerçeve üzerine görüşme yapılabileceği vurgulandı.
İran ne istiyor?
İran, ABD ile kurduğu diyalog süreci ve ardından P5+1 ile nükleer enerji çalışmalarını uluslararası denetime açma konusundaki uzlaşma nedeniyle BM yaptırımlarında esnetme bekliyor. Böylece İran, ülke ekonomisini geliştirmek için enerji pazarında daha aktif olmak istiyor. Bu amaçla, İran Petrol Bakanı Zangereh, geçen ay Viyana'da OPEC toplantısında Shell ile Vitol gibi enerji devleriyle buluştu. İran, 1970'li yıllardan beri özellikle Hazar Denizi'ndeki petrol sahalarını aktif hale getirmek istiyor. Zangereh’e göre, İran'ın petrol ve doğal gaz sektörünün 100 milyar dolar yatırıma ihtiyacı var. Dolayısıyla İran, Hazar'daki petrolü Türkiye üzerinden taşımayı düşünüyor.
"Suriye gerilimi bir kenara bırakılacaktır"
İran-Türkiye ilişkilerinde uzman isimlerden Profesör Dr. Celalettin Yavuz, Amerika'nın Sesi'ne yaptığı açıklamada, ikili ilişkilerden çok umutlu olduğunu vurguladı. ABD'nin 24 Kasım 2013'te İran'a uyguladığı yaptırımları hafifletmeye gittiğini anımsatan Yavuz, bu kararla İran'ın petrokimya ürünleri ihracatı ile altın ticareti alanlarındaki yaptırımların askıya alındığını kaydetti. İran'ın bu esnetme politikasından yararlanmak istediğini kaydeden Yavuz, Türkiye açısından da enerji alanında işbirliğini arttıracak adımlar atılacağını söyledi.
Türkiye ile İran ilişkilerinde 2009 - 2010 dönemindeki yakın dost ilişkisinde Suriye faktörü nedeniyle gerileme yaşandığını belirten Profesör Celalettin Yavuz, "Şam rejimine karşı iki ülke farklı tutum takındı. Bu konuda gerilim devam ediyor görünüyor. Ancak her iki ülke de ekonomik çıkarlarını unutmayacaktır. Suriye gerilimi bir kenara bırakılacaktır" dedi. Yavuz, her iki ülke için de şu anda enerji odaklı diyaloğu esas almanın yararlı olacağını belirtti.
