İstanbul’da, valilik son 10 yıldır olduğu gibi bu yıl da Türkiye’nin “1 Mayıs Meydanı” olarak kabul edilen Taksim Meydanı’nda kutlamalara izin vermeyince Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB), Diş Hekimleri Birliği (TDB) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) İşçi Bayramı’nı Maltepe Meydanı’nda kutladı.
Taksim Meydanı’na çıkmaya çalışan gruplar gözaltına alınırken Çağdaş Hukukçular Derneği 1 Mayıs’la ilgili gözaltına alınanların sayısını 170 olarak açıkladı. Gözaltına alınanlar arasında gazeteci Zeynep Kuray da var. Aralarında DİSK Basın-İş üyeleri Eylem Sultan Keleş ve Gencer Keten ile Hazar Dost’un da bulunduğu gazeteciler haber takibi sırasında polis tarafından darp edildi.
DİSK Başkanı: “Eşitliğin, özgürlüğün, adaletin, barışın ve emeğin Türkiye’sini birlikte kuracağız”
“Yeni Bir Başlangıç İçin Emek Bizim, Gelecek Bizim” ana sloganıyla düzenlenen 1 Mayıs mitinginde konuşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu seçimleri kast ederek 14 Mayıs’ta “kötülük düzeninin yıkılacağını” söyledi.
Çerkezoğlu, “Eşitliğin, özgürlüğün, adaletin, barışın ve kardeşliğin, emeğin Türkiye’sini hep birlikte kuracağız. Üretenlerin yöneten olduğu bir düzeni kurana kadar mücadeleye var mısınız? İnanıyoruz ki 2023 1 Mayıs’ı, Taksim’in yasaklı olduğu son 1 Mayıs olacak. Gelecek yıl Gezi Parkı’nda buluşacağız. Yitirdiğimiz evlatlarımızın adını taşıyan ağaçların arasından ant olsun ki kol kola yürüyecek ve 1 Mayıs meydanımıza, Taksim Meydanı’na gireceğiz” dedi.
TTB Başkanı, Nazım Hikmet’ten alıntı yaptı; “Dün erkendi, yarın geç, zaman tamam bugün”
Bu yılki 1 Mayıs’a TMMOB gibi daha önce pek görülmeyen kalabalık bir kitleyle katılım sağlayan Türk Tabipleri Birliği’nin Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı da Nazım Hikmet’in bir şiirinden altını yaparak mevcut düzeni değiştirme sözü verdi.
Fincancı, “Cumhuriyetin ikinci yüzyılına ilk yüzyılda yüzleşemediklerimizle, en uzun çalışma saatleri, en fazla ölüm, en düşük ücretlere, bu kölelik düzenine bizi mahkum eden, kar hırsı gözünü bürümüş, olağan dışı durumlarla baş etme becerisinden uzak, afetleri felaketlere dönüştürmekten zerre kaçınmayan, bizleri susturmak, sindirmek adına türlü yalanla hapse atan, güvenlikçi bir olağanüstü hal rejimi altında girerken tam da şimdi doğayı talan edip yaşamlarımıza el koymaktan çekinmeyenlerle karşılaşma zamanıdır. Nazım Hikmet'in işaret ettiği gibi; ‘Dün erkendi, yarın geç, zaman tamam bugün. Emek bizim, söz bizim, gelecek hepimizin.' Söz veriyoruz birlikte değiştireceğiz” diye konuştu.
Tüm-Emekli Sen: “Bu iktidardan bir beklemiyoruz. 13 gün sonra onları yolcu edeceğiz”
VOA Türkçe’nin konuştuğu Tüm Emekliler Sendikası Kadıköy İlçe Sekreteri, “Bir reform yasası bekliyoruz. 2008’de yapılan düzenleme ile maaş bağlanma oranlarını yüzde 70’lerden yüzde 30’lara düşürdüler. Bizleri kullanılmış bir mendil gibi kenara atmak çok incitici bir şey. Bu iktidardan bir şey beklemiyoruz. 13 gün sonra onları yolcu edeceğiz. 15 milyon emeklinin gücünü herkes görecek” dedi.
Gezi tutukluları unutulmadı
Alanda bir yılı aşkın süredir tutuklu olan Gazi davası sanıkları Mücella Yapıcı, Tayfun, Kahraman ve Can Atalay’ın resimlerinin olduğu pankartlar dikkat çekti.
1 Mayıs’ta en büyük kortejin Türkiye İşçi Partisi’ne ait olduğu görülürken kadın örgütleri de çok kalabalık gruplarla 1 Mayıs’ta yer aldı.
Demiryolu çalışanları, son iki yıldır gündemde olan demiryollarının özelleştirilmesine, sağlık çalışanları sağlık hizmetlerin hızla özelleştirmesine karşı çıktılar.
Emekçiler Ankara’da 14 Mayıs mesajı verdi
Ankara'da 1 Mayıs, TMMOB, TTB, DİSK ile KESK’e bağlı sendikalar başta olmak üzere emek örgütleri, siyasi partiler ve sivil toplum temsilcileriyle renkli görüntülerle Tandoğan Meydanı’nda kutlandı.
Atatürk Kültür Merkezi’nde kortej oluşturan kalabalık Tandoğan Meydanı’na yürüdü. Bisiklet kullanıcıları için Türkiye genelinde önlemler alınmamasına dikkat çekmeyi amaçlayan Özgürlüğe Pedal ekibi üyeleri, güvenlik gerekçesiyle meydana alınmadı. Önceki yıllarda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) talebi sözkonusuyken bu kez emeklilikte staja takılanlar (EST) pankartı arkasında buluşanlar göze çarptı.
Ankara’da 1 Mayıs’ın ana gündemi emekçiler aleyhine tabloyu kötüleştiren, yoksulluğu arttıran ekonomik kriz idi. Bunun yanısıra 14 Mayıs Cumhurbaşkanı Seçimi ve TBMM Genel Seçimi’ne ilişkin beklentiler de pankartlara ve sloganlara yansıdı. “AKP’den hesabı emekçiler soracak”, “Ak çocuklar değil, aç çocuklar kazanacak”, “Soydular, soğana muhtaç ettiler” gibi sloganlar dikkat çekti.
“Bizleri yoksulluğa mahkum edenlerden kurtulmanın arifesindeyiz”
DİSK adına konuşan Zeynep Mucukgil, “Bizleri yoksulluğa mahkum edenlerden kurtulmanın arifesindeyiz. Kendisi gibi düşünmeyenleri kamplaştıran, gazetecileri, siyasetçileri tutuklayan bu ceberuttan kurtulmanın arifesindeyiz. 14 Mayıs’ta kararımızı vereceğiz. Aydınlıktan yana olan herkes kararını verecek. Kararımız özgürlükten demokrasiden yana olacak. 2023 1 Mayıs’ı bu ülkenin başlangıcıdır. Yaşasın 1 Mayıs” dedi.
KESK Şubeler Platformu adına Hüseyin Köklü de, "Bizler gücümüzü emeğimizden, alın terimizden, üretimden alıyoruz. Ama bir gerçek daha var: bizler gücümüzü birlikteliğimizden, yan yana gelmemizden alıyoruz. İktidar sahipleri işte bu büyük güçten, birleşen halkın bu büyük gücünden korkuyorlar. Korkuyorlar çünkü kaybedecek çok şeyleri var. Sarayları, saltanatları çökecek diye korkuyorlar. Bu karanlığı işçi sınıfı, emekçiler, kadınlar, gençler, Aleviler, farklılıkları, cinsel yönelimleri reddedilenler, kölelik şartlarında yaşayan göçmenler, sizler, bizler yırtıp atacağız” diye konuştu
Hataylı depremzede Dursun Soylu’nun ise “Unutmak, affetmek, helalleşmek” yok dediği ve dayanışma vurgusu yaptığı konuşmanın ardından, sanatçı İlkay Akkaya’nın sahne almasıyla kutlama sona erdi.
İzmir’de iktidarı gönderme çağrısı
İzmir’deki kutlamanın adresi önceki yıllarda da olduğu gibi Gündoğdu Meydanı’ydı. Sendikalar, meslek örgütleri, siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri üç ayrı koldan yürüyerek alana girdi.
“Tayyip gidecek, bu iş bitecek”, “AKP’den hesabı emekçiler soracak” sloganlarının atıldığı kutlamada, yapılan konuşmalarda da AK Parti iktidarı hedef alındı. Katılımcılara seslenen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Halktan, emekten yana iktidarı hep beraber kuracağız. Gün gelir zorbalar kalmaz gider. O güne çok az kaldı. O zorbalar tıpış tıpış gidecekler. Hakkımızı söke söke alacağız, hem de demokrasiyle, oyumuzla. Bir şey değişecek her şey değişecek” dedi.
Tertip komitesinin hazırladığı ortak bildiriyi okuyan DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, “1 Mayıs’ta işte tam da bu köhnemiş düzene karşı bizler buradayız, bir aradayız. İnsan hakları, barış ve sosyal adalet, örgütlenme özgürlüğü, sendikal haklar ve insan onuruna yaraşır koşullarda yaşayabilmek için azim ve kararlılıkla kavgamızı sürdüreceğiz. Bizi içine hapsetmeye çalıştıkları karanlığı yırtacağız. Şimdi, eşitlikçi, özgürlükçü, demokratik, bilimsel bir ülke yönetimine hiç olmadığı kadar ihtiyacımız ve bunun gerçekleşmesi için bir seçeneğimiz var, o da bu iktidarı göndermek” diye konuştu.
İzmir’deki kutlamalar sanatçı Suavi’nin söylediği şarkılarla sona erdi.
Gaziantep’te katılım önceki yıllara göre yüksekti
Gaziantep’te Kırkayak Parkında toplanan vatandaşlar geniş güvenlik önlemleri arasında Kürtçe ve Türkçe şarkılar eşliğinde işçi bayramını kutladı.
Siyasi partilerin yanı sıra çok sayıda sivil toplum kuruluşunun temsilci ve üyelerinin de katıldığı 1 Mayıs kutlamasında önceki yıllara göre daha fazla katılım olduğu gözlendi.
Kutlama alanında VOA Türkçe ’ye konuşan Birleşik Tekstil, Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) Genel Başkanı Mehmet Türkmen, insanca bir yaşam için alanlarda olduklarına söyledi: “Buradayız çünkü daha önce pandemide, ekonomik krizde olduğu gibi deprem felaketinin ve onun yarattığı yıkımın faturasını da işçi sınıfına yıktılar. Bu kapitalist düzenin ve bu tek adam düzeninin işçi sınıfına ve emekçilere dayattığı bu kölelik ve sefalet düzenine karşı insanca bir yaşam, insanca bir gelecek istediğimiz için buradayız.’’
Etkinlik alanına katılma nedenini VOA Türkçe’ye anlatan üniversite öğrencisi Sümeyye Yeşil ise “Ben öğrenciyim, matematik bölümü okuyorum. Taleplerimin karşılanması için, demokratik, özel, bilimsel, parasız ve yüz yüze eğitim talebimi dile getirmek için şu an buradayım’’ diye konuştu.
Gaziantep’te kutlamaların ilerleyen dakikalarında Cumhuriyet Halk Partili gençler ve Memleket Partili gençler arasında ‘sataşma’ nedenli olduğu ileri sürülen bir tartışma çıktı. Kısa sürede yumruklu kavgaya dönüşen tartışma güvenlik güçleri ve partililerin araya girmesiyle yatıştırıldı. Kavganın son bulmasının ardından Memleket Partili grup etkinlik alanından ayrıldı.
