ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsveç ve Finlandiya’nın en kısa sürede NATO’ya katılımını kuvvetle desteklediklerini vurgulayarak, "Finlandiya ve İsveç imzaladıkları üçlü mutabakat zaptı kapsamındaki taahhütleri yerine getirmek için şimdiden somut adımlar attılar. Bu adımlar önemlidir" dedi.
Blinken ayrıca, ülkesinin yönetiminin Türkiye’ye F-16 satışını desteklediğini ancak bu konudaki çalışmaların devam ettiğini ve Kongre'nin satışı ne zaman onaylanacağına ilişkin şu anda bir şey söyleyemeyeceğini belirtti.
Türkiye’ye dün gelen ve deprem bölgesinde incelemelerde bulunan Blinken bugün de Ankara’daki temasları çerçevesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü.
Blinken Çavuşoğlu ile görüşmesi sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında Türkiye’ye F-16 satışı sürecinin devam ettiğini söyledi. Bakan Çavuşoğlu ise F-16 sürecinin bir an önce tamamlanmasını umut ettiklerini dile getirerek, “ABD Kongresi’nin engelleyici değil, destekleyici olmasını bekliyoruz” dedi.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelikleri konusunda da Blinken, iki ülkenin Türkiye ile imzalanan mutabakata uymak için adımlar attıklarını belirterek, “İsveç ve Finlandiya’nın en kısa sürede NATO’ya üye olmalarını kuvvetle destekliyoruz” dedi.
Çavuşoğlu ise Türkiye’nin Finlandiya’nın üyeliğine olumlu baktığını ancak İsveç’in taahhütlerinin yerine getirmediğini gördüklerini vurguladı; Türkiye’nin NATO’nun genişlemesine karşı olmadığını da belirtti.
“Yaptırımların en kısa zamanda kaldırılmasını bekliyoruz”
ABD’ye ve Blinken’a deprem sonrası gösterdikleri dayanışma ve destek için teşekkür eden Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki stratejik mekanizmaya dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Ekonomi ve ticaret olumlu gündemimizin önemli başlıklarından bir tanesi. Geçen yıl ikili ticaret hacmimiz 32 milyar dolara ulaştı. 100 milyar dolar hedefine ulaşmak için çalışıyoruz. Askeri ilişkilerimiz stratejik ortaklığımızın önemli boyutlarından biri. Ancak tek taraflı yaptırımlar nedeniyle savunma sanayi işbirliğimizde zorluklarla karşılaşıyoruz. Artık bunlarında aşılması gerekiyor, yaptırımların en kısa sürede kaldırılmasını bekliyoruz.”
“Kongre'nin engelleyici değil, destekleyici bir rol üstlenmesini bekliyoruz”
F-16 savaş uçakları modernizasyon ekipmanı talebinin de bugün toplantıda görüşüldüğünü söyleyen Çavuşoğlu, “ABD yönetimi talebimize güçlü destek veriyor, kendilerine teşekkür ediyoruz. Bu konuda Kongre’ye resmi bildirimin bir an önce yapılmasını arzu ediyoruz. Bu sürecin süratle tamamlanması her iki tarafın da yararınadır. Tabii Kongre’de her zaman zorluklar çıkabiliyor. Kongre'nin engelleyici değil, destekleyici bir rol üstlenmesini bekliyoruz. Talebimizin karşılanması ikili ilişkilerimiz açısında önemli” ifadelerini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu, terörle mücadelenin iki ülkenin ortak gündemi olduğunu dile getirerek, “PKK/YPG’ye verilen desteğe ve FETÖ’nün mevcudiyetine son verilmesi hususundaki beklentilerimizi her zamanki gibi bugün de vurguladık” dedi.
Türk vatandaşlarının ABD vize başvurusu süreçlerinin hızlandırılması konusundaki talebi de görüşmede ilettiklerini söyleyen Çavuşoğlu, ABD tarafından yapılan güvenlik duyurularından önce daha iyi bir işbirliğinin olmasını istediklerini dile getirdi.
Çavuşoğlu görüşmede ayrıca, İsrail-Filistin ve Suriye konularının da görüşmede ele alındığını belirtti.
Blinken: “Her konuda aynı düşünmeyebiliriz ama zor zamanlarda yan yanayız”
ABD Dışişleri Bakanı Blinken ise, Amerikan halkının her zaman Türkiye’nin yanında olduğu, ülkesinin depremin ardından hızlıca yardım gönderdiğini ve bu yardımların süreceğini belirtti.
Dün deprem bölgesindeki temaslarını anlatan Blinken, bölgede büyük bir felakete tanık olduğunu söyleyerek, dün ek 100 milyon dolarlık yardım yapılacağını açıkladığını, özel sektörün de ek 80 milyon dolarlık yardımda bulunacağını kaydetti.
Blinken ayrıca, Ukrayna konusunda ise tahıl anlaşması çerçevesinde yardımların sürmesinin ve Montrö Anlaşması'nın uygulanmasının önemini vurguladı.
Türkiye’nin NATO’daki güçlü rolüne dikkat çeken Blinken, İsveç ve Finlandiya’nın katılımıyla ittifakın daha da güçleneceğini ifade etti.
Blinken enerji ve savunma gibi alanlarda iki ülke arasında geliştirilebilecek alanlara dikkati çekerek, “Türkiye ile her konuda aynı fikirde olmayabiliriz. Ama özellikle zor zamanlarda dost ve müttefik olarak yana yana durmaya devam edeceğiz” dedi.
Çavuşoğlu: “NATO üyeliklerine onay konusu F-16 alımına şart koşulmamalı”
ABD Dışişleri Bakanı bir gazetecinin F-16 sürecine ilişkin sorusunda, Biden yönetimin F-16 satışı konusunu desteklediğini belirterek, NATO’nun üyesi Türkiye’nin en yüksek standartlara sahip olmasının ve ortak hareket kabiliyetinin arttırılması için önemli olduğunu dile getirdi. Blinken, şu anda süreçle ilgili bir değerlendirme yapamayacağını ve bu konudaki çalışmaların sürdürdüğünü kaydetti.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da konuya ilişkin soruya, “ABD yönetimi kararlı bir duruş sergiler ve Kongre üzerinde birlikte çaba sarfedersek, bunu aşabileceğimizi düşünüyorum” diyerek yanıt verdi.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerinin F-16 alımına şart koşulmasının doğru ve adaletli olmayacağını belirten Çavuşoğlu, “İkisi farklı konu, ikisinin de şartları var. İkisini birbirine şart koşmak doğru bir yaklaşım olmaz. Bu konuda Türkiye ve ABD olarak ortak duruş sergilemek kritiktir” diye konuştu.
“Ödediğimiz 1,4 milyar doların geri ödenmesini bekliyoruz”
Çavuşoğlu, F-35 konusuna da değinerek, Türkiye’nin bu programın ortağı olduğunu anımsatarak, şunları söyledi:
“CAATSA yaptırımları nedeniyle Türkiye, F-35 programından çıkarıldı. Bu tek taraflı bir karardı, bizim kararımız değildi. Dolayısıyla ödediğimiz 1,4 milyar dolarlık bir rakam var. Türkiye bu programda olmadığına göre ödediğimiz paranın geri ödenmesini beklemek en doğal hakkımız. Bu konuda da müzakereler devam ediyor.”
Türk-Amerikan ilişkilerindeki sorunlar ve mevcut dayanışmanın katkısının sorulması üzerine ise Çavuşoğlu, “Zor zamanlarda gösterilen dayanışma her zaman ilişkilere olumlu katkı sağlar” dedi.
“NATO ve ABD, Temmuz ayında Litvanya’da yapılacak NATO zirvesi öncesi Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in üyeliklerini onaylamasını bekliyor. Türkiye bu beklentiyi karşılayabilecek mi?” yönündeki soruya ise Çavuşoğlu, “Finlandiya ile ilgili sorunumuzun göreceli olarak daha az olduğunu vurguluyoruz. Litvanya’daki NATO zirvesi takvimiyle ilgili atılacak adımlar, özellikle İsveç’in atacağı adımlara bağlı. İsveç ne kadar hızlı adım atarsa ve biz de meclisimizi ikna edebilirsek, öyle adımlar atılır. Finlandiya konusunda ise farklı bir tutum sergileyebileceğimizi söyledik. İsveç’in somut adım atması konusunda herkesin İsveç’i teşvik etmesi gerekiyor” yanıtını verdi.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken ise, İsveç ve Finlandiya’nın en kısa zamanda NATO’ya katılımını güçlü şekilde desteklediğini vurgulayarak, "Finlandiya ve İsveç imzaladıkları üçlü mutabakat zaptı kapsamındaki taahhütleri yerine getirmek için şimdiden somut adımlar attılar. Bu adımlar önemlidir" dedi.
Suriye’nin kuzeyindeki güvenlik kaygılarına ilişkin soruya ise Blinken, Türkiye’nin bu konudaki endişelerini anladıklarını söyleyerek yanıt verdi. Cilvegözü Sınır Kapısı’nın yanı sıra Kilis’teki diğer iki kapıdan yardımların yapılacak olmasının önemli olduğunu vurgulayan Blinken, depremden etkilenen Suriye’ye yardımların arttırılması gerektiğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından Anıtkabir’i ziyaret etti. Atatürk'ün mozolesine çelenk bırakarak saygı duruşunda bulunan Blinken, ziyaretin ardından hatıra fotoğrafı çektirdi.
Anıtkabir Özel Defteri'ni imzalayan Blinken, mesajında "Türk ulusu ve Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'e saygılarımı sunmaktan büyük bir onur duyuyorum. Elim bir afetin yaşandığı bu dönemde stratejik ortağımız ve NATO müttefikimiz Türkiye'ye destek olurken, bugün burada Amerikan halkını temsil ediyor olmaktan dolayı kendimi ayrıcalıklı addediyorum. Cumhuriyetin doğuşundan bu yana halklarımız arasında var olan bağ, bilhassa son derece büyük bir kederin yaşandığı bu günlerde derin, sağlam ve güçlü olmayı sürdürmektedir" ifadelerini kullandı.
Blinken'ın beraberindeki heyette ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake de yer aldı.
Erdoğan ile Esenboğa'da görüştü
Anıtkabir ziyaretinin ardından Blinken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Esenboğa Havalimanı Büyük Şeref Salonu'ndaki görüşme, basına kapalı gerçekleştirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, görüşme ile ilgili yazılı açıklamasında, ‘’Bakan Blinken, ABD'nin NATO müttefikimiz Türkiye'ye gerekli yardımı sağlama kararlılığını bir kez daha iletti ve depremden etkilenen herkese başsağlığı dileklerini sundu’’ dedi.
Price iki liderin ayrıca Rusya'nın saldırganlığına karşı kendini savunan Ukrayna'nın desteklenmesi konusunu ele aldığını kaydetti.
Price’ın açıklamasına göre Blinken ve Erdoğan savunma, enerji, ticaret ve kolektif güvenlik dahil ikili konularda daha yakın çalışma ihtiyacını vurguladı.
Blinken görüşmeyi Twitter hesabında da paylaşarak, ''Depremden etkilenen herkese başsağlığı dilemek ve ABD'nin NATO Müttefikimiz Türkiye'ye gereken her türlü yardımı sağlama konusunda devam eden kararlılığını görüşmek üzere bugün Ankara'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile biraraya geldim'' dedi.
''Suriye'nin kuzeyinde bir Kürt devleti kurulmasından yana değiliz''
ABD Dışişleri Bakanı, Türkiye'den ayrılmadan önce Türk basınından NTV'ye konuştu. Blinken'a ABD'nin IŞİD'e karşı YPG'ye verdiği destekle ilgili Çavuşoğlu'nun ortak basın toplantısıda "Biz başka bir terör örgütüne karşı herhangi bir terör örgütü ile işbirliği yapmanın yanlış olduğunu her zaman söylüyoruz. Ölümcül bir hata olduğunu söylüyoruz'' sözleri anımsatıldı.
Blinken bu konuyla ilgili, ''Hem bizim hem de Türkiye'nin önemli güvenlik endişeleri var. Güney sınırı söz konusu olduğunda Türkiye'nin güvenlik endişelerini tamamen takdir ediyor ve saygı duyuyoruz. Aynı şekilde Türkiye'nin de bizim IŞİD ile ilgili güvenlik endişelerimizi anladığını ve saygı duyduğunu düşünüyorum. Bu sorunla başa çıkmak için muazzam yatırımlar yaptık. DAEŞ'in yeniden ortaya çıkmasına imkan verecek herhangi bir adım atmak kesinlikle bizim çıkarımıza değildir. Dolayısıyla her iki endişeyi de, Türkiye'nin sınırla ilgili endişelerini de giderebilmek için hükümetle yakın bir şekilde çalışıyoruz ve özellikle de sınır ötesi saldırılara şiddetle karşı çıkıyoruz. Elbette Suriye'nin kuzeyinde bir Kürt devleti kurulmasından yana değiliz. Herkesin bir çatışmadan kaçınmak için adımlar atması ve IŞİD'e odaklanmaya devam etmesi çok önemli. Biz de hükümetle bu yönde çalışıyoruz. Bugün iyi bir görüşme yaptık. Önümüzdeki haftalarda ve aylarda da bunu sürdüreceğimizi umuyorum'' dedi.
Blinken dün Münih Güvenlik Konferansı'nın ardından Türkiye’ye gelmişti. Adana’daki İncirlik Üssü’nde lojistik yardımlarla ilgili incelemelerde bulunan ve burada Amerikan arama-kurtarma ekibiyle biraraya gelen Blinken, Türkiye ve Suriye’deki depremzedelere ek 100 milyon dolarlık yardım yapılacağını duyurmuştu. ABD Dışişleri Bakanı dün ayrıca, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile helikopterle deprem bölgesindeki yıkımı havadan inceledi.
