Çin, Başkan Donald Trump'ın ABD yasaları uyarınca Hong Kong'a uygulanan ayrıcalıklı statünün kaldırılmasına ilişkin kararına sert tepki verdi.
Çin'in Hong Kong'a ilişkin yeni ulusal güvenlik yasası çıkarmasına karşılık veren Başkan Trump, Salı günü imzaladığı başkanlık kararnamesiyle ABD'nin Hong Kong'a uyguladığı ekonomik ayrıcalığa son verdi.
Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, ''Özel imtiyaz yok, özel ekonomik muamele yok, hassas teknolojilerin ihracatı yok'' demişti.
Trump ayrıca Hong Kong'a yönelik ulusal güvenlik yasasına imza atan Çinli yetkililerle iş yapan bankaları cezalandıran Kongre'nin onayladığı yasayı da imzaladı.
Trump, açıklamasında, ''Çin'i Hong Kong halkına yönelik saldırgan eylemleri nedeniyle sorumlu tutacak yasayı ve başkanlık kararnamesini imzaladım. Hong Kong da artık Çin ana karasıyla aynı muameleye tabi olacak'' dedi.
Trump'ın imzaladığı başkanlık kararnamesi, ''Hong Kong'daki demokratik sürece ya da kurumlara zarar verecek eylem ya da politikalardan'' sorumlu olduğu ya da bu eylem ya da politikalara müdahil olduğu belirlenen kişilerin Amerika'da mal sahibi olmasının engellenmesini öngörüyor.
Trump'ın Hong Kong pasaportu taşıyanlara uygulanan özel muameleyi de kaldıran kararnamesi ayrıca yetkililere ''Hong Kong'a yapılan ihracatlarda ruhsat istisnalarını iptal etme'' talimatı veriyor.
Çin'den Trump'ın kararnamesine sert tepki ve misilleme sözü
Çin Dışişleri Bakanlığı, Amerika'nın bankaları hedef alan yasasına karşılık olarak Amerikan vatandaşlarına ve tüzel kişiliklere misilleme nitelikli yaptırımlar uygulanacağını açıkladı. Ancak Çin devlet medyası aracılığıyla yayınlanan açıklama, Trump'ın başkanlık kararnamesine atıfta bulunmadı.
Çin Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında, ''Hong Kong'la ilgili işler tamamen Çin'in iş işleriyle ilgilidir. Hiçbir yabancı ülkenin bu işlere karışmaya hakkı yoktur'' dedi.
Çin'in Hong Kong'a yönelik ulusal güvenlik yasasına muhalif olanlar, Hong Kong'a İngiliz kontrolundan Çin kontroluna geçtiği 1997 yılında tanınan geniş kapsamlı özgürlüklerin ihlal edilmesinden kaygı duyuyor. Yasayı destekleyenlerse zaman zaman şiddetin de karıştığı hükümet karşıtı protestolar nedeniyle bir yıldır çalkantılı bir süreçten geçen Hong Kong'a istikrar kazandırılacağını savunuyor.
Yeni ulusal güvenlik yasası, Pekin'in ''yabancı güçlerle işbirliği, terör, yıkıcı ve bölücü faaliyet'' olarak geniş kapsamlı şekilde nitelediği suçların ömür boyu hapisle cezalandırılmasını öngörüyor.
Amerika ve Çin arasındaki ilişkilerse Corona virüsü pandemisi, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki askeri varlığını pekiştirmesi, Müslüman Uygurlar'a yönelik kötü muamelesi ve dev ticaret açığı nedeniyle zaten gergin.
Corona pandemisinden Çin'i sorumlu tutan Trump ise basın toplantısında, ''Hiç şüpheniz olmasın. Çin'i virüsü gizlemek ve tüm dünyanın üzerine salmaktan sorumlu tutuyoruz. Virüsü durdurabilirlerdi. Ortaya çıktığında kaynağında durdurmak çok kolay olacaktı'' dedi.
Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’le konuşma planı olup olmadığına ilişkin bir soruyaysa ''Görüşmek gibi bir planım yok'' dedi.
İki ucu keskin kılıç
Uzmanlarsa Hong Kong'a uyguladığı ayrıcalıkları tamamen sona erdirmesinin Amerika'ya zarar verebileceği görüşünde.
ABD Nüfus Sayımı Dairesi verilerine göre Hong Kong, geçen yıl, 26,1 milyar dolarla Amerika'nın en büyük iki taraflı ticaret açığının kaynağıydı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre 2018 yılında Hong Kong'da 85 bin ABD vatandaşı yaşıyordu. Hemen hemen tüm büyük Amerikan finans şirketleri başta olmak üzere Hong Kong'da 1.300'den fazla Amerikan firması faaliyet gösteriyor.
ABD, Hong Kong'a Amerikan yasaları uyarınca uygulanan ayrıcalıklı muameleyi Haziran ayının sonundan itibaren savunma ihracatlarını durdurarak ve yüksek teknoloji ürünlerine erişimi kısıtlayarak kaldırmaya başlamıştı.
Trump, Çin'in ulusal güvenlik yasasına karşılık olarak Mayıs ayında, Hong Kong'un küresel finans merkezi olmasını sağlayan imtiyazlı ekonomik muamelenin sona erdirilmesi için süreç başlatacağını söylemişti.
Ancak Trump o esnada Hong Kong'a sunulan imtiyazların derhal sona erdirileceğini söylemekten kaçınmış, ancak atılacak adımların, suçlu iadesi anlaşmasından ihracat kontrolu ve teknolojilerin karşılıklı kullanımına kadar Amerika'nın Hong Kong'la olan anlaşmalarının tümünü etkileyeceğini kaydetmişti.
New York Times Hong Kong bürosunu kısmen Seul'e taşıma kararı aldı
Öte yandan New York Times gazetesi, Hong Kong bürosunun bir kısmını Güney Kore'nin başkenti Seul'e taşıyacağını açıkladı. Bu adım, Pekin'in yeni ulusal güvenlik yasasını yürürlüğe sokmasının üzerinden sadece iki hafta geçmesine rağmen Hong Kong'da yayılmaya başlayan soğukluğun bir işareti.
New York Times, elemanlarının çalışma izni almakta zorluk çektiğini, bu nedenle dijital ekibini, yani Hong Kong'da görev yapan personelin üçte birini önümüzdeki yıl Seul'e taşıyacağını kaydetti.
New York Times'ın bu hamlesi aynı zamanda Hong Kong'un gazeteciliğin Uzakdoğu'daki merkezi statüsüne de darbe indirecek nitelikte.
Pekin, bu yıl, Çin ana karasında çalışma izni olmayan gazetecilerin Hong Kong'da da çalışamayacağını kaydetmişti.
Wall Street Journal, Financial Times ve Fransız haber ajansı Agence France-Presse'in Uzakdoğu'daki merkezleri de Hong Kong'da.
Reuters haber ajansıysa Hong Kong'un 1997'de Çin'e devredilmesi üzerine Uzakdoğu bürosunun merkezini Singapur'a taşımıştı.
