BM İklim Konferansı COP 27, Mısır'ın Şarm El-Şeyh kentinde "iklim ve nüfus sorunlarıyla başa çıkmak ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarındaki artışı daha iddialı bir şekilde azaltmak" için toplanırken, dünya nüfusu da yeni bir rekor kırdı.
BM tahminlerine göre, dünya nüfusu bugün 8 milyar eşiğini aşacak. BM, insan nüfusunun 2037'de 9 milyara, 2080'de de 10 milyara ulaşacağını öngörüyor.
Dünya nüfusu 1800'lere kadar 1 milyardan daha azken, 7 milyardan 8 milyara çıkması sadece 12 yıl sürdü. Demografik yavaşlamayı göz önünde bulunduran uzmanlar, küresel nüfusun yaklaşık 15 yıl sonra 2037 yılında 9 milyara ulaşmasını bekliyor.
BM, 2080'lerde nüfusun 10,4 milyar ile "zirve" yapacağını, ardından yüzyılın sonuna doğru durgunluk yaşanacağını öngörüyor.
Hindistan 2023'te Çin'i geçecek
BM Dünya Nüfus Beklentileri 2022 (World Population Prospects 2022 ) tahminlerine göre 1,4 milyar nüfusa sahip Hindistan'ın bu doğurganlık oranı ile 2023'te Çin'i geçeceğini de öngörüyor. Uzmanlar, hızlı nüfus artışına neden olan "yüksek doğurganlık düzeyinin" sürekliliğinin, kalkınmadaki yavaş ilerlemenin "hem belirtisi hem de nedeni" olduğuna vurgu yapıyor.
Bu nedenle, 2023'te Çin'i geçerek dünyanın en kalabalık ülkesi haline gelecek olan 1,4 milyar nüfuslu Hindistan'ın, zaten aşırı nüfuslu ve temel altyapı eksikliği olan megakentlerle önümüzdeki yıllarda kentsel nüfusunda bir patlama yaşaması bekleniyor.
Bombay'da nüfusun yaklaşık yüzde 40'ı su, elektrik ve hijyenden yoksun, derme çatma kulübelerden oluşan aşırı kalabalık sefalet bölgelerinde yaşıyor.
2100'de en kalabalık 3 şehir Afrika'da
BM'ye göre, 2050 yılına kadar nüfus artışının yarısından fazlası sadece 8 ülkeden gelecek: Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Etiyopya, Hindistan, Nijerya, Pakistan, Filipinler ve Tanzanya. Sahra Altı Afrika ülkelerinin 2050 yılına kadar öngörülen artışın yarısından fazlasına katkıda bulunması bekleniyor.
Yüzyılın sonunda, dünyanın en kalabalık 3 şehri Nijerya'da Lagos, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde Kinşasa ve Tanzanya'da Dar Es Salaam.
BM Genel Sekreteri António Guterres, bu rakamları, "Bu yıl, Dünya Nüfus Günü, dünyadaki sekiz milyarıncı kişinin doğumunu beklediğimiz için çok önemli bir yıla denk geliyor. Çeşitliliğimizi kutlamanın, ortak insanlığımızı tanımanın, yaşam süresini uzatan, anne ve çocuk ölüm oranlarını önemli ölçüde azaltan sağlık alanındaki ilerlemeleri selamlamanın zamanıdır. Ancak aynı zamanda, gezegenimize bakma sorumluluğumuzun bir hatırlatıcısı ve birbirimize olan taahhütlerimizi hala nerede yetersiz bıraktığımızı düşünmek için de önemli bir an" diye yorumladı.
Doğurganlık oranlarında düşüş
Dünya Nüfus Beklentileri 2022, doğurganlığın birçok ülke için son on yılda önemli ölçüde düştüğünü de gösteriyor. Bugün, dünya nüfusunun üçte ikisi, yaşam boyu doğurganlığın kadın başına 2,1 doğumun altında olduğu bir ülke veya bölgede yaşıyor. Bu kabaca, düşük ölüm oranına sahip bir nüfus için uzun vadeli sıfır büyüme için gerekli olan seviye. 61 ülke veya bölge nüfusunun, sürekli düşük doğurganlık seviyeleri ve bazı durumlarda yüksek göç oranları nedeniyle 2022 ile 2050 arasında yüzde 1 veya daha fazla azalması bekleniyor.
"Sayıdan çok davranış biçimi etkiliyor"
BM Ekonomik ve Sosyal İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Liu Zhenmin, “Nüfus artışı ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişki karmaşık ve çok boyutludur. Hızlı nüfus artışı, yoksulluğu ortadan kaldırmayı, açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadeleyi ve sağlık ve eğitim sistemlerinin kapsamını arttırmayı zorlaştırıyor" diye değerlendiriyor.
Nüfus artışının "ekonomik kalkınmanın çevresel etkisini arttırdığına" dikkat çeken BM uzmanları, "maddi kaynakların tüketiminin ve kişi başına sera gazı emisyonlarının en yüksek olduğu ülkelerin, Afrika gibi nüfusun hızla arttığı bölgeler değil, genellikle kişi başına gelirin en yüksek olduğu ülkeler" olduğuna da dikkat çekiyor. Wilson Center düşünce kuruluşunda araştırmacı Jennifer Sciubba, "Gezegen üzerindeki etkimiz, sayılarımızdan çok davranışlarımızla belirleniyor" diyerek, insan davranışlarına dikkat çekiyor. Zaten yüksek bir yoksulluk konsantrasyonuna sahip olan ülkelerde, nüfus artışının büyük zorluklar yarattığını belirtiyor.
Yaşlı nüfus artmaya devam ediyor
Öte yandan, 2022'de yüzde 10 olan "65 yaş ve üstünün" dünya nüfusundaki payının 2050'de yüzde 16'ya çıkması bekleniyor. Bu noktada dünyada 65 yaş ve üstü insan sayısının iki katından fazla olması bekleniyor. Yaşlanan nüfusa sahip ülkelere, evrensel sağlık hizmetleri ve uzun vadeli bakım sistemleri kurmak ve sosyal güvenlik ve emekliliğin sürdürülebilirliğini iyileştirmek dahil olmak üzere, kamu programlarını artan sayıda yaşlı insana uyarlamak için adımlar atmaya çağırılıyor.
Küresel yaşam beklentisi 2050'de 77,2
BM'ye göre, 1990'dan bu yana neredeyse 9 yıllık bir iyileşmeyle 2019'da 72,8 yıla ulaştı. Ölüm oranındaki azalma nedeniyle, 2050 yılında küresel ortalama yaşam süresinin yaklaşık 77,2 yıla ulaşması bekleniyor. Ancak, 2021'de, en az gelişmiş ülkeler dünya ortalamasının 7 yıl gerisinde bulunuyor.
