Suriye’de iç savaşın başlamasından bu yana nadiren yurtdışı ziyaretinde bulunan Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat 2011 yılında savaşın başlamasından bu yana ilk kez İran’a gitti. Esat bölgedeki en yakın müttefiki İran’a ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney ile görüştü.
Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat iç savaşın başlamasının ardından geçen sekiz yılda ilk kez Rusya dışında bir ülkeyi ziyaret etti. Suriye’de iç savaşın patlak verdiği 2011 yılının Mart ayından bu yana sadece iki kez yurt dışına çıkan Esat bu seyehatlerin ikisini de Rusya’ya yapmıştı.
Suriye ve İran basınında yer alan haberlere göre, Suriye Cumhurbaşkanı Esat İran’ın lider kadrosuna ve İran halkına savaş boyunca Suriye’ye verdikleri destek için teşekkür etti.
Suriye ve İran devlet televizyonları, Beşar Esat ve Hamaney’in birbirleriyle kucaklaştığı, Esat’ın İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile de el sıkıştığı görüntüleri yayınladı. Suriye devlet televizyonu iki liderin “iki dost ülkenin çıkarları için tüm düzeylerde işbirliğine devam etme” konusunda görüş birliği içinde olduğunu aktardı.
Suriye devlet televizyonuna göre Esat Hamaney’e, “bölge ülkelerinin Amerika önderliğindeki batılı güçlerin Suriye ve İran’a karşı kaosu körükleme arzularını yerine getirmemeleri gerektiği” mesajını verdi. Devlet televizyonuna göre Esat, “Batının gerilimi tırmandırması İran ve Suriye’yi kendi çıkarlarını savunmaktan alıkoymayacak” şeklinde konuştu.
İran devlet medyasına göre de Hamaney Esat’ı İran, Suriye ve Hizbullah arasındaki ittifakı güçlendiren bir kahraman olarak niteledi. İran televizyonuna göre Hamaney, “İran İslam Cumhuriyeti Suriye hükümetine ve ulusuna yardımı İsrail’e karşı direniş hareketine yönelik bir destek olarak görmektedir. Bunu yapmaktan da gurur duymaktadır” ifadelerini kullandı.
Esat rejimi Suriye iç savaşında Rusya’nın hava desteğinin yanı sıra İran ve Lübnan Hizbullah’ı güçlerinin karadan verdiği destekle de bazı batılı ülkelerin ve Körfez ülkelerinin desteklediği isyancılar ve militanların elindeki toprakları geri alarak sahada avantajlı konuma geçti. Suriye’de rejime yönelik direniş önemli ölçüde çöktü.
Suriye’de Esat hükümetinin sokak eylemlerine verdiği sert tepki direnişin doğmasına neden olmuş, çatışmaların iç savaşa dönüşmesiyle yaklaşık 450 bin kişi hayatını kaybetmiş, milyonlarca kişi evlerinde olmuş ve göç etmek zorunda kalmıştı.
İsrail Başbakanı Putin’le Görüşecek
Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat’ın İran ziyareti İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Rusya Cumhurbaşkanı Putin’le yapacağı görüşme öncesinde geldi. Netanyahu’nun Putin’le yapacağı görüşmede İran’ın bölgedeki rolü ve nüfuzuna odaklanması bekleniyor.
İsrail Başbakanı Rus liderle teması öncesinde kabine toplantısında konuştu. İsrail basınına göre Netanyahu, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le Suriye’de güvenlik konusunda eşgüdümün güçlendirilmesi konusunu görüşeceğini söyledi. Netanyahu “İsrail İran’ın Suriye’de askeri olarak varlığını arttırmasını durdurmak için gerektiği kadar harekete geçmeye devam edecektir” mesajını verdi.
Netanyahu Putin’le Rusya’nın askeri uçağının Suriye’de geçtiğimiz Eylül ayında düşürülmesinden bu yana görüşmemiş, Rusya 15 Rus askerinin öldüğü olaydan İsrail’i sorumlu tutmuştu.
İsrail, İran’ın bölgedeki nüfuzunu kırmak ve İsrail sınırındaki bölgelere yaklaşmasını önlemek amacıyla Suriye içindeki İran ve Hizbullah hedeflerine yönelik zaman zaman hava saldırıları düzenliyor. Bugüne kadar İran İsrail’in hava saldırılarına iki kez karşılık verdi.
İran geçtiğimiz yıl Mayıs ayında İsrail’in sınırın karşısında İran hedeflerini vurması sonrası İsrail’in kuzeyindeki Golan tepelerine 20 füze ateşlemişti. Ocak ayında da İsrail uçaklarının Şam Uluslararası Havaalanı’nda İran’a ait askeri tesisleri vurmasının ardından Golan Tepeleri’ne karadan karaya füze ateşlemişti. İsrail basınına göre her iki olayda da İsrail’in füze savunma sistemi füzeleri havada etksiz hale getirmişti.
