Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılan Türkiye-Irak güvenlik zirvesinin ardından ortak sonuç bildirgesi yayınlandı. Bildirgede, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi'nin PKK'yı Irak'ta "yasaklı bir örgüt" ilan ettiği ve Türkiye'nin bu karardan memnuniyet duyduğu belirtildi.
Zirvenin sonuç bildirgesinde, Irak ile Türkiye arasında “terörle mücadele” odaklı çalışacak ortak daimi bir komitenin kurulmasına karar verildiği de açıklandı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Irak Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said Rıza Al Abbasi başkanlığında, iki ülke arasındaki güvenlik zirvesi Bağdat’ta düzenlendi. Türk tarafı adına toplantıya Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu da katıldı.
İki ülke arasındaki güvenlik zirvesi kapsamında ana gündem maddesi, PKK’nın Irak’taki varlığı ve askeri işbirliği olanaklarıydı. Türkiye’nin beklentisi, Irak’ın PKK’yla ilgili geçmişe kıyasla “terörle mücadele” bağlamında ileri adımlar atmasıydı. Bu kapsamda, bugünkü zirve sonucunda, Irak’ın PKK’yla ilgili tehdit algısı ötesinde “yasaklı bir örgüt” kararını kamuoyuna açıklaması dikkat çekti.
Türkiye ile Irak arasında 19 Aralık 2023’te Ankara’nın evsahipliğinde güvenlik zirvesi toplantısı gerçekleştirilmişti. O günkü ortak açıklamada, Türkiye’nin komşusu Irak ile ilgili en önemli işbirliği beklentisi başlığı olan terörle mücadeleye dair, “Görüşmelerde, Irak’ın siyasi birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğüne atfedilen müşterek önem teyid edilmiştir. Taraflar ayrıca, iki ülke arasındaki güvenlik işbirliği çerçevesinde PKK’nın oluşturduğu tehditleri de ele almışlardır” denilmişti. Dolayısıyla Aralık ayında Irak tarafı, “PKK’nın tehdit oluşturduğu” yönündeki görüşü kabul etmişti.
Irak’ın toprak bütünlüğüne önem ile birlikte PKK yasadışı ilan edildi
Türkiye ile Irak arasında bugün Bagdat’ın evsahipliğindeki güvenlik mekanizması toplantısına ilişkin ortak sonuç bildirgesinde, PKK’nın “tehdit” olduğu vurgusuyla birlikte Irak Anayasası’na aykırı bir örgüt olduğu şu şekilde açıklandı:
“Görüşmelerde, her iki tarafın da Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği önem vurgulanmıştır. Taraflar ayrıca, PKK’nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altını çizmişler ve sözkonusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğini kayda geçirmişlerdir. Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın, Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşılamıştır. Taraflar, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etmişlerdir”
Terörle mücadelede ortak komite kararı
İki ülke arasında geçmişte “iklim değişikliği ve su” başlığında daimi ortak komite kurulması sözkonusuyken bu sefer “terörle mücadele” başlığıyla birlikte farklı başlıklarda sürekli müzakereler yürütülmesi amacıyla komiteler kurulması kararı öne çıktı.
Bu konuya ilişkin ortak sonuç bildirgesinde, “Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti, ilişkilere stratejik bir çerçeve oluşturulması anlayışıyla hazırlayacakları bu metin marifetiyle, iki ülke yetkililerinin eşgüdümlü şekilde, düzenli aralıklarla ve sonuç odaklı bir yaklaşımla çalışmak üzerinde mutabık kalmışlardır. Bu kapsamda, terörle mücadele, ticaret, tarım, enerji, su, sağlık ve ulaştırma alanlarında münhasıran çalışacak Ortak Daimi Komitelerin ihdası kararlaştırılmıştır” denildi.
Petrol boru hattıyla ilgili açıklama olmadı
Türkiye ve Irak ikili ilişkileri bakımından düzenli görüşmelere devam edilmesi konusunda mutabık kalındığı da vurgulanarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ramazan ayı sonrasında Irak’ı ziyareti konusu da görüşmelerde gündeme geldi.
Zirvede, Türkiye ile Irak arasında boru hattında yeniden Bağdat’ın petrol akışını sağlaması da gündemdeydi. Ancak bu konuya ilişkin herhangi bir ifade sonuç bildirgesinde yer almadı. Sadece enerji alanında da ortak komite kurulması kararı alındığı belirtildi.
MSB heyeti, Irak heyetiyle sınır bölgesinde buluşmuştu
Bu arada Erdoğan’ın da zaman zaman gündeme getirdiği üzere Türkiye’nin sınır ötesi askeri operasyonuyla PKK’yla mücadelesi gündemdeki yerini koruyor.
Irak topraklarına yönelik Türkiye’nin askeri operasyon yaklaşımı geçmişte Bağdat’ın tepkisine yol açmıştı. Ancak şimdi iki ülke arasında PKK’ya karşı işbirliği stratejisi öne çıkıyor gözüküyor.
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), sadece dört gün önce 10 Mart’ta yaptığı açıklamayla, Türkiye’nin “Pençe-Kilit Operasyonu” bölgesinde, Irak tarafıyla görüşmeler yürüttüğünü duyurmuştu.
MSB’den yapılan sözkonusu açıklamada, “Irak’ın kuzeyinde icra ettiğimiz harekâtlar, Irak güvenlik birimleri ile yakın koordinasyon içerisinde gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda 2’nci Ordu Komutanı Korgeneral Metin Tokel ve beraberindeki heyet, Iraklı yerel yetkililer ile sınır güvenliği toplantısı icra etti. Pençe-Kilit Harekât bölgesinin sınırları içerisinde Iraklı yerel yetkililerle gerçekleştirilen toplantıda, Irak-Türkiye sınır hattının güvenliği ele alınırken Irak vatandaşlarının güvenliğini arttırmaya yönelik tedbirler de görüşüldü” denilmişti.
Forum