İsrail-Filistin çatışmasında diplomatik girişimler Perşembe günü ABD Başkanı Joe Biden’ın gerginliğin azaltılması çağrısının ardından hız kazandı. BM Genel Kurulu da bugün konuyu görüşmek üzere toplanıyor. Ancak bu gelişmelere rağmen İsrail, Gazze bombardımanını sürdürdü, Hamas ise verdiği kısa bir aranın ardından İsrail topraklarına roket fırlatmaya devam etti.
Reuters haber ajansına göre Hamas grubundan üst düzey bir yetkili birkaç gün içinde ateşkes olabileceği öngörüsünde bulundu. İsrailli bir bakan ise İsrail'in saldırısının ancak hedefe ulaşıldığı zaman sona ereceğini söyledi.
Perşembe günü Hamas tarafından İsrail’e atılan roketler çatışmaların 11’inci gününde kısa süreyle durdu, ancak daha sonra İsrail-Gazze sınırı yakınındaki yaşayanları etkileyecek şekilde yeniden başladı.
İsrail, Hamas’ı gelecekte benzer çatışmalara girmekten caydırmak amacıyla Gazze’ye hava saldırısını sürdürdü.
10 Mayıs’ta çatışmaların başlamasından bu yana Gazze’deki sağlık yetkilileri 65 çocuk, 39 kadın olmak üzere 230 Filistinli’nin hayatını kaybettiğini, bin 700’den fazla kişininse hava bombardımanında yaralandığını bildirdi.
İsrail’de ise yetkililer ölü sayısının 12 olduğunu, 336 kişinin yaralandığını açıkladı. Roket saldırılarının halkı paniğe sürüklediği ve sığınaklara saklanmalarına neden olduğu belirtildi.
Ateşkes için diplomasi
Başkan Joe Biden Çarşamba günü İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’ya gerilimi düşürmek için çalışma çağrısı yaptı. Mısırlı bir kaynak da tarafların prensipte bir ateşkes için anlaştıklarını ancak ayrıntıların henüz görüşülmediğini bildirdi.
Hamas’ın siyasi yetkililerinden Musa Ebu Marzuk ateşkes çabalarının başarıya ulaşacağına inandığını kaydetti. Marzuk, bir iki gün içinde her iki tarafın da rızasıyla bir ateşkese varılmasını umduğunu kaydetti.
‘‘İsrail hedefe ulaşıncaya kadar operasyona devam edecek’’
İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen, İsrail devlet radyosuna yaptığı açıklamada ‘Ateşkes Cuma günü sağlanacak mı?’ sorusuna ‘‘Hayır’’ yanıtını verdi. Cohen, İsrail’in gördüğü büyük uluslararası baskıya rağmen hedefine ulaşıncaya kadar operasyonunu sürdüreceğini bildirdi.
Merkezi Katar’da bulunan El Cezire televizyonu Birleşmiş Milletler Ortadoğu temsilcisi Tor Wennesland’ın Hamas lideri İsmail Haniye ile Katar’da görüşeceğini bildirdi.
İsrail gece yarısından sonra Gazze’ye bir dizi hava saldırısı düzenleyerek bir Hamas yetkilisinin evindeki cephaneliği ve diğer komutanların evlerindeki altyapı malzemelerini hedef aldığını bildirdi.
Hamas radyosu ise bu saldırılar sırasında Gazze’nin güneyindeki Han Yunus’ta bir kadının öldüğü dört çocuğunun ise yaralandığı haberini verdi.
Gazze’de 52 bin kişi yerlerinden oldu
Birleşmiş Milletler’den yapılan açıklamada Gazze’de 450 binanın yıkıldığı ya da büyük zarar gördüğü bunlar arasında altı hastane, dokuz ilk yardım merkezinin de bulunduğu belirtildi. Abluka altındaki Gazze’de 52 bin kişi yerlerinden oldu.
İsrail’de sık sık Hamas’ın roket atışlarına hedef olan bölge sakinleri Perşembe günü işyerlerine giderken son 10 gündür duydukları alarm seslerini duymadı, ancak sekiz saatlik aranın ardından İsrail’in güneyinde sirenler yeniden çalmaya başladı.
İsrail, Gazze’den yaklaşık 4 bin roket fırlatıldığını, bunların bazılarının yarı yolda kendiliğinden düştüğünü bazılarının ise İsrail’in hava savunma sistemi tarafından imha edildiğini bildirdi.
Kızılhaç tarafından yapılan açıklamada Gazze ve İsrail’de halkın korku ve acı içinde olduğu ve taraflar arasındaki uzun soluklu düşmanlığın sona ermesine ihtiyaç duydukları uyarısı yapıldı.
BM Genel Kurulu toplanıyor
Washington ve bazı Ortadoğu hükümetleri çatışmaların durdurulması için diplomasi yoluyla çözüm arıyor. Birleşmiş Milletler Genel Kuruluçok sayıda dışişleri bakanının katılacağı bir toplantı yapıyor, ancak toplantıdan çatışmaları durduracak somut bir adım çıkması beklenmiyor.
ABD, Fransa’nın 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi’nin çatışmaları sonlandırmak için bir karar çıkarması çağrısına ise destek vermeyeceğini, bu tür adımların şiddeti azaltma çabalarını baltaladığını bildirdi.
Çatışmaların bu aşamasında yapılacak herhangi bir ateşkesin İsrail-Filistin sorununa kalıcı çözüm getirmesi beklenmiyor.
Filistin’de bağımsız bir devlet oluşturulması ve İsrail’in güvenliğinin garanti altına alınması çabaları 2014’ten beri askıda.
Batı tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Hamas, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün 1990'larda geçici barış anlaşmaları ve işgal altındaki Batı Şeria'da sınırlı Filistin özerkliğinin kurulmasını sağlayan ilişkisinin bir parçası değil.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 27 Mayıs’ta Doğu Kudüs’ün de aralarında olduğu Filistin topraklarındaki ciddi insan hakları ihlallerini ele alacağı özel bir oturum düzenleyecek.
Çatışmalar Ramazan’da yaşanan gerilimle başladı
Hamas, Ramazan ayı boyunca Kudüs’teki Filistinliler’in haklarının İsrail tarafından ihlal edildiği gerekçesiyle 10 Mayıs’tan itibaren İsrail topraklarına roket fırlatmaya başlamıştı.
Roketlerin ardından İsrail polisi ve Kudüs’teki Mescid-i Aksa’da ibadet etmek isteyenler arasında çatışmalar yaşanmıştı. İsrailli yerleşimcilerin Doğu Kudüs’te İsrail tarafından ilhak edilen bir mahalleden Filistinliler’i çıkarmaya çalışması da çatışmaları tetiklemişti.
Hamas ve İsrail arasında son yılların en büyük çatışmaları Batı Şeria’ya da sıçradı. Filistinli yetkililer 10 Mayıs’tan bu yana İsrail polisiyle yaşanan çatışmalarda 21 Filistinli’nin öldüğünü bildirdi.
WHO: ‘‘İnsani yardım için çatışmalara ara verilmeli’’
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) İsrail’in Gazze bombardımanının insani yardımın ulaştırılabilmesi için durdurulması çağrısı yaptı.
WHO bölge yetkilisi Ahmed El Mandari, Gazze’ye giriş ve çıkış noktalarının hastalara ve insani yardım ekiplerine kapalı olmasının ve tıbbi malzemenin bölgeye girişinde büyük kısıtlamalar uygulanmasının sağlık krizinin büyümesine neden olduğunu söyledi.
Mandari, önemli tıbbi malzeme eksikliği yaşanan ve Corona virüsüyle mücadele eden hastanelerin yaralıların akın etmesiyle büyük baskı altına girdiğini bildirdi.
WHO Batı Şeria ve Gazze Bölge Başkanı Rik Peeperkorn ise bir BM konvoyunun aralarında 10 bin Sinopharm aşısının da olduğu insani yardımı Gazze’ye taşımak için beklediğini bildirdi.
Peeperkorn, ‘‘Ateşkes olana kadar tüm taraflar Gazze’ye insani yardım geçişi için çatışmaları askıya almalı’’ diye konuştu.
